چکیده:
محمد بن ابوبکر از معدود چهره های شاخص در تاریخ فرهنگ اسلامی است که اصالت و شرافت خاندانی و ایمانی را توامان در خود جمع کرده بود. از یک سو، پیوند نسبی او با ابوبکر، و از سوی دیگر، پیوند ولایی او با امام علی (ع) موجب شد که چهره وی در منابع شیعی و سنی بازتاب های مختلف یابد.
چرایی بازتاب متفاوت چهره محمد بن ابوبکر در منابع فریقین، عمده ترین مساله ای است که این مقاله می کوشد با توسل به روش توصیفی – تحلیلی، به ایضاح آن همت گمارد و نشان دهد که تاریخ نگاری اسلامی، با عنایت به موقعیت دودمانی و ایمانی او، چهره دوگانه ای از وی ترسیم کرده است که از حیث ارزشی با یکدیگر برابر نیستند. این نابرابری که در قالب دو سیرت پاک و ناپاک از او بازتاب یافته است، ریشه در نوع نگرش منابع شیعی و سنی به زیست نامه و شجره نامه وی دارد که به مثابه ابزاری برای این ترسیم دوگانه، مورد بهره برداری قرار گرفته اند.
واژه های کلیدی: محمد بن ابوبکر، پیوند نسبی، پیوند ولایی، اسما بنت عمیس، علی (ع)، ابوبکر.