مقالات

ادعای نگارنده: بستن دستها در نماز بدعت شمرده مي‏شود،زيرااین کار وارد کردن چيزي در شريعت است که جزء آن نيست. توضیح موضوع مقاله گرفتن دست چپ با دست راست و گذاشتن آن روي سينه به نشانه خضوع در نماز،از مواردي است که استحباب آن ميان فقيهان اهل سنت شهرت دارد.مستند حکم استحباب، تعداد اندکي از روايات اهل سنت است که علاوه بر ضعف سند،دلالت روشني نيز بر مدعا ندارند.در ميان روايات اهل بيت(ع) نيز نه تنها هيچ حديثي‏آن را تاييد نمي‏کند، بلکه برخي آن را بدعت شمرده است. پس مساله قبض در نماز مردد ميان سنت و بدعت است و…

چکیده نفقه در دین، اجتهاد و مسأله تقلید از فقیه عادل در احکام الهی از مسایل بنیادی و اساسی حکومت اسلامی است که استمرار حیات دین الهی وابسته به آنها است.از این رو، مقاله حاضر در حد خویش کوشیده است که تصویری کوتاه از شناخت مفهوم، ضرورت، بدایت، سیر تطور اجتهاد، تقلید و ادله نقلی و عقلی آن با رویکرد آیات و نیز تصویری اجمالی از مسأله احتیاط- عسری بودن و یا عدم امکان آن و موارد جواز آن را ارایه نماید و سعی مؤلف بر این بوده که در هر مورد به حد ضرورت اکتفا نموده و از طرح…

چکیده: اعتقادات از جمله مهم‌ترین بخش‌های هر دین به شمار می‌آید؛ زیرا فقه و اخلاق پس از اثبات اعتقادات قابل پایه‌ریزی است. به همین جهت در میان متکلمان بحث‌های بسیار دقیق و عمیقی در تعیین نوع شناخت اعتقادات صورت گرفته است. یکی از این بحث‌ها، امکان یا عدم امکان تقلید در اعتقادات است. به‌راستی آیا در اعتقادات می‌توان تقلید کرد؟ در صورت امکان، محدوده آن کجاست؟ در پژوهش پیش‌رو به این مطلب مهم پرداخته شده و هدف از آن دستیابی به جمع‌بندی‌ای صحیح در باب امکان تقلید در اعتقادات، و تبیین حدود کاربست آن است. در مقاله حاضر از روش…

چکیده: اين مقاله در شش محور سامان يافته است. در محور اول به ادله تقليد پرداخته شده و نويسنده، ارتکاز عقلا و روايات را به عنوان ادله جواز تقليد مطرح کرده، سپس به طرح و رد ادله عدم جواز تقليد پرداخته است. محور دوم به اين موضوع مي پردازد که آيا کسي که داراي ملکه استنباط است مي تواند استنباط نکند و از ديگري تقليد کند. نويسنده معتقد است که تقليد در بعضي از فروض، براي او جايز است. محور سوم درباره مجتهد متجزي است، نويسنده هر چند عمل متجزي به فتواي خودش را با حفظ شرايط جايز دانسته اما…

چکیده: در اين مقاله مساله لزوم و عدم لزوم تقليد اعلم، كه از ديرباز در جوامع اسلامي مطرح بوده است، با استناد به ادله طرفين، مورد پژوهش و بررسي قرار گرفته است. نگارنده با عنايت به دلايل دو ديدگاه اصلي در اين مساله، به رغم ديدگاه مشهور فقهاي متاخر و معاصر، مبني بر لزوم تقليد اعلم، ادله ديدگاه لزوم تقليد اعلم را بيشتر مورد تامل و اشكال دانسته و ديدگاه عدم وجوب تقليد اعلم و جواز تقليد از مطلق فقهاي واجد شرايط را از فوت بيشتري برخوردار مي داند. كليد واژه: اجتهاد، تقليد، مقلد، تقليد اعلم، تقليد غير اعلم، بنا…

چکیده «آن کتاب» چیست؟ و چه ماهیتی دارد؟ از دیدگاه مفسران و اهل‌ نظر دارای مفاهیم و مصادیق مختلفی است، که این تحقیق در صدد تبیین این دیدگاه است که یکی از مصادیق اصلی آن، کتابی است فراتر از قرآن عربی و در دسترس همه، بلکه قرآنی است کریم که فقط مطهران به آن دسترسی دارند، آن کتاب حد فاصل میان لوح محفوظ و قرآن عربی می‌باشد. و به خاطر فهم و تعقل بشری تنزل یافته و در دسترس عموم قرار گرفته است. آن کتاب ریشه و اصل همه کتاب‌های آسمانی است، که به تناسب زمان‌ها و مکان‌ها و در…

چکیده: فال در لغت به معني طالع، بخت، شگون، اختر، پيش بيني و عاقبت گويي آمده است. علم فال علمي است كه به وسيله آن برخي از حوادث آينده دانسته مي شود و اين كار با گشودن قرآن كريم يا كتب بزرگان مانند ديوان حافظ و مثنوي مولوي و نظاير آن انجام مي پذيرد. استخاره نيز مانند فال به وسيله قرآن كريم و تسبيح صورت مي گيرد و در فرهنگ عرب تفال و تطير سابقه اي كهن دارد . ايرانيان به فال نيك مرواو به فال بد مرغوا مي گفتند. از انواع فال، فال قهوه، فال نخود، فال ورق و…

چکیده: پندار بي اساس و فراگير فال بد (تطيّر) سابقه اي طولاني دارد. معتقدان به اين خرافه، بسياري از اشياء، حيوانات، افراد و حتي انبياي الهي را به فال بد مي گرفتند. قرآن به مواردي از تطيّر مخالفان انبياي الهي اشاره مي كند و در برخورد با اين اعتقاد، حقيقت را روشن مي كند. از ديدگاه قرآن، فال بد هركسي از خود اوست. و پيشامدهاي ناگوار زندگي انسانها، درواقع بازتاب گناهان آنهاست. قرآن از تطيّر مذمت كرده و منشأ آن را ناداني بشر مي داند. در روايات نيز به تطيّر اشاره هايي شده است. از ديدگاه معصومان (ع)، فال بد،…

بخشی از مقاله: … در نیکی تفال وتأیید آن نقل کرده اند. … تفأل با قرآن: میان تفأل و استخاره از قرآن تفاوت قائل شده اند استخاره را جایز دانست و تفأل را نهی کرده … تفأل به کتاب یا شعر: داستانی را که عتبی از قول ابوالفتح بستی نقل می کند نمونة جالبی ازینگونه تفأل ها … رقابت دریانوردان اروپائی درسده‌های 15و16 میلادی، شرح برخورد ایرانیان یاناوگان آلمانی در خدمت کمپانی شرقی ـ غربی هلند. کلید واژگان: تطیر ، فال ،  تفأل ، فال بد ، روم ، فال نیک ، تفأل و تطیر ،

چکیده مقاله‌ای که پیش‌رو دارید، سجده بر تربت امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور ابتدا افضلیت سجده بر تراب از دیدگاه اخبار و روایات شیعه و سنی مورد پژوهش قرار گرفته و براساس این روایات، افضلیت سجده بر تراب به اثبات رسیده و روشن شده است که مسلمانان صدر اسلام که با پیامبر9 نماز می‌خواندند، در حال اختیار بر چیزی که از زمین نبود، سجده نمی‌کردند و نیز روشن شده که سجده بر فرش و لباس و اطراف عمامه باطل و از مستحدثاتی است که بر صحت آن دلیلی وجود ندارد. نیز از روایات و آثار…

چکیده واژۀ «فؤاد» یکی از مهم­ترین مفاهیم قرآنی است که نظر و تدبّر هر اندیشمند قرآنی را به خود جلب می­کند. این واژه تاکنون به­رغم تلاش­های برخی لغویون، مفسرین و علما، با رویکرد معناشناسانه بررسی نشده است. کاربرد این واژه در قرآن کریم 16 مرتبه در 15 آیه هست. این پژوهش با روش معناشناسی که نگاه تحلیلی و دقیق به متن است، به‌تبیین معنای «فؤاد» و استخراج مؤلّفه­های معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است. بررسی آیاتی که واژۀ «فؤاد» در آن به­ کار رفته است این‌گونه نشان داد که این کلمه در کاربرد قرآنی بر محور جانشینی و تا…

چکیده مقالۀ حاضر ترجمه­ای است در‏حد امکان دقیق و شیوا از مقالۀ انگلیسی «قرائات» در دایره‏المعارف قرآن لیدن. مترجم نکاتی چند را به‏عنوان تعلیقه و حاشیه، به متن مقاله افزوده است.مؤلف در مقالۀ خود به سیر تاریخی پدیدۀ اختلاف قرائات می‏پردازد و نشان می­دهد که روند تثبیت قرائات، امری تدریجی و همراه‏با فراز و نشیب­های فراوان بوده است. نگاه تاریخی- توصیفی، عنایت عالمانه به منابع معتبر نخستین، و نمایاندن اختلاف‏های اهل فن در رویارویی با مسئلۀ اختلاف قرائت، از امتیاز‏های دیگر این مقاله محسوب می­شود کلیدواژه‌ها: اختلاف قرائت؛ تاریخ قرائات؛ تثبیت قرائات؛ معیار‏های اختیار قرائت؛ مصحف عثمانی