مقالات

متن مقاله مفهوم استدراج استدراج: نزدیک ساختن گام به گام گناهکاران غافل و لجوج به عذاب الهی در پوشش برخورداری از نعمت‏های پی در پی دنیوی. این اصطلاح در قرآن و روایات در موارد متعددی استعمال شده و در منابع کلامی ذیل بحث از افعال الهی(عدل، عقاب و ثواب و خوارق عادات )مورد بحث واقع شده، و در متون اخلاقی نیز به تناسب بحث از استغفار و پاداش اعمال از آن بحث به میان است. استدراج مصدر باب استفعال از ریشه «دَرَجَ» در لغت به معنی آرام آرام نزدیک ساختن (1) پله پله بالا بردن و به یکباره سرنگون ساختن…

چکیده: اسلام به‌عنوان یک مکتب دارای نظام تربیتی خاص خود است. این نظام تمایزات اساسی با سایر نظام‌های تربیتی دارد. در حال حاضر، پژوهش در باب ریشه‌های این تمایزات با توجه‌ به قلمروهای حیات آدمی ضرورتی آشکار است. تبیین عناصر تعلیم و تربیت شامل هدف، برنامه، روش، ارزشیابی و…مستلزم نظریه‌پردازی در خصوص قلمروهای حیات آدمی از یک‌سو، و استخراج پیامدها و دلالت‌های تربیتی آن‌ها از سوی دیگر است. هدف به‌عنوان‌ اساسی‌ترین عنصر در تربیت اسلامی به تبیینی نو نیازمند است. مقاله‌ی حاضر به تبیینی از اهداف تربیت اسلامی بر مبنای قلمرو حیات آدمی پرداخته، و نتایج پژوهش بیانگر آن‌ است…

چکیده وجود آیات به‌ظاهر متفاوت در قرآن کریم پیرامون مسأله هدایت و ضلالت، و آیاتی که بیانگر عمومیت مشیت و اراده الهی و حاکمیت آن بر نظام آفرینش می‌باشد، آن را به یک دل‌مشغولی فکری و دینی میان متکلمان، و مفسران اسلامی تبدیل نموده و موجب پیدایش آرای متفاوتی در این خصوص شده است و این امر در تفاسیری که با صبغه کلامی به نگارش در آمده‌اند از نمود بیشتری برخوردار بوده است و در این میان، فخر رازی و علامه طباطبایی به‌عنوان نمایندگان دو مکتب تفسیری اشاعره و امامیه براساس مبانی، قواعد، و پیش‌دانسته‌های مبنایی، ابزاری و محتوایی تفسیری،…

چکیده در قرآن کریم و روایات از قدرت مطلق خداوند در آشکار و نهان، دنیا و آخرت سخن به میان آمده است. صفت قدرت خداوند، پیوسته مورد بحث متکلّمان بوده است و شبهه‌هایی دربارة آن مطرح شده است و گسترة این صفت الهی مورد اختلاف نحله‌های مذهبی بوده است، به‌ویژة بر اساس گزارش قرآن، پیروان مذهب یهود، خداوند را به ضعف و ناتوانی متّهم کرده‌اند. از طرف دیگر، طرح مسئلة «بدا» به منظور نمایش قدرت عظیم خداوندی، جایگاه مهمّی در عقاید شیعی دارد. این نوشته از نوع پژوهش‌های بنیادی است و نویسنده کوشیده است تا به روش کتابخانه‌ای، نقد و…

چکیده: بسیاری از نظریه های موجود در زمینه ی تفیر تاریخ روی این مطلب تأکید دارند که هر تمدنی محکوم به نابودی است و هر جامعه ای مانند یک فرد انسانی پس از طی دوران های مختلف از کودکی و جوانی و پیری سرانجام به مرحله ی مرگ می رسد و هیچ قدرتی نمی تواند جلو آن را بگیرد دانلود مقاله آشنایی با چند اصطلاح قرآنی؛ «املاء» و «استدراج»

چکیده: استخاره کردن به شیوه‌های مختلف، تاریخی کهن در جهان اسلام دارد. می‌توان شواهد متنوعی حاکی از کاربرد فراوان آن در زندگی شخصی و اجتماعی مسلمانان سراغ داد. رواج گسترده این منسک، بی‌تردید خاستگاه‌های نظری نیز داشته و از تحول گفتمان‌های فکری جامعه نیز اثر پذیرفته است. شخصیت‌های متعددی در ادوار گوناگون فرهنگ اسلامی بدان توجه نشان داده و هر یک از منظری به این منسک نگریسته و با ملاحظات انتقادی خویش به تکاملش مدد رسانده‌اند. این مطالعه کوششی است برای شناخت چنین عالمانی و تلاش‌های نظری آنان؛ همچنان که از یک‌سو شناخت بستر فرهنگی ظهور هر دیدگاه، و از…

چکیده: استخاره، اصطلاحي خاص و منطبق بر عملي متعارف در جامعه مذهبي است که رواج گسترده‌ای يافته است. اين نوشته در پي آن است تا مستندات آن را در حديث، گسترده‌ترين منبع در حوزه معارف دين، استخراج كرده، صحت‌وسقم آن را بررسي و خطا در تطبيق اين اصطلاح را روشن نمايد. علاوه، رابطه استخاره و قضا و قدر الهي بحث شده است. در اين زمينه، به دو گروه كلي از احاديث برمی‌خوریم. گروهي كه مضمون آن‌ها خواندن دو ركعت نماز و دعايي خاص در واگذار كردن كار به خدا است، علاوه بر آن‌که مفاهيمي عالي همچون توكّل و رضا را…