مقالات

چکیده: در تاریخ اسلام زنان مؤمن و فداکار بسیاری بودند که با حضور فعّال در صحنه ‏های حسّاس سیاسی و اجتماعی، مسیر تاریخ را تغییر دادند. ازجمله این زنان، حضرت زینب (س) بود که با حضور در نهضت کربلا، مسؤولیت بزرگی را بر عهده گرفت. به اعتقاد نویسنده، حضرت زینب (س) برای ایفای مسؤولیت بزرگ پیام‌رسانی از دوران کودکی تحت تربیت پیشوایان معصوم قرار گرفت و امام حسین (ع) نیز در مسیر حرکت به کربلا، با سخنان و توصیه‏هایی، خواهرش را آماده‏تر کرد. مقاله در تبیین نقش حضرت زینب در روز عاشورا و نیز پس‌ازآن در دفاع از جان امام…

چکیده: اگر بحران را زمان «خطر» یا «نگرانی» تعریف کرده و آن را وضعیتی بدانیم که خارج شدن از آن مشکل است، بدون تردید فضای دهه 60 هجری قمری از بحرانی‌ترین برهه‌های تاریخ است و مدیریت این بحران، مدل و برنامه جامعی می‌طلبید که در آن بهترین بینش‌ها و روش‌های اداره و کنترل بحران لحاظ می‌شد که ما این برنامه را راهبردشناسی مدیریت بحران می‌نامیم. بدیهی است در این برنامه ابتدا باید موارد بحران شناسایی و سپس، با ترسیم اهداف موردنظر، شیوه‌ها و رویکردهای مقتضی اتخاذ شود. از مهم‌ترین بحران‌های آن عصر می‌توان به 1) بحران معرفتی و عقیدتی؛ 2)…

چکیده: پاسدار عفت و پاکی منم با حیا در چادر خاکی منم من حیا را مرزداری کرده ام بانوان را جمله یاری کرده ام زینب; بانوی حیا و عفت، مرزبان پاکی و پاکدامنی، دختر علی علیه السلام و زهرا علیها السلام; در روز پنجم جمادی الاولی، سال پنجم یا ششم هجرت در مدینه منوره، خواستگاه حیا و پاکی، دیده به جهان گشود . هرچند مادر بزرگوارش را در پنج سالگی از دست داد، ولی رهتوشه هایی گرانبها از حیا و پاکی در همین مدت کوتاه از مکتب مادر فرا گرفت . در دوران زندگی بابرکت خویش، مشکلات و رنجهای فراوانی…

چکیده: مقاله «محسن بن علی (ع)» که در شماره پیشین مجلس طلوع نور به چاپ رسید، تلاش داشت تا تولد این فرزند و شهادت وی را بعد از پیامبر (ص) مشکوک جلوه دهد. نویسنده در ابتدا، سه قرینه برای ولادت ایشان در زمان پیامبر (ص) از اهل سنت ذکر می‌‌کند که به‌شدت ضعیف است و نویسنده هم به آن معترف است و سپس برای قول دوم که سقط شدن ایشان بعد از پیامبر (ص) به‌وسیله تهاجم مهاجمان بوده است، هشت روایت از معصوم و غیر معصوم ذکر می‌کند و چون نقل چهارم از کتاب سلیم و نقل پنجم از کتاب…

چکیده: خاندان‌ ابن حنفیه در روند شکل‌گیری، رشد و توسعۀ افکار و اندیشه‌های علمی گسترۀ تاریخ اسلام نقش مهمی داشته است. به‌گونه‌ای که نوع فعالیت علمی و نحوه عملکرد آنان، یکی از عوامل مهم و تأثیر‌گذار در گسترش علوم مختلف نقلی و عقلی و انتقال آن‌ها به نسل‌های بعد بوده است. در این پژوهش که با تکیه بر روش‌های کمی انجام گرفته است، پس از بررسی عملکرد علمی شخصیت‌های شاخص خاندان ابن حنفیه، اطلاعات و داده‌های به‌دست‌آمده از منابع معتبر رجالی، تاریخی، روایی، انساب و طبقات به‌صورت کمی ارائه می‌شود. دست‌آورد حاصل از این پژوهش دربردارنده این واقعیت است که…

چکیده: امیرمؤمنان علی(ع) و محمد و علاوه بر علقه پدر و پسری، رابطه مراد و مریدی داشتند. محمد، علی(ع) را به عنوان امام و پیشوای خود می¬دانست و در دفاع از حریم ولایت و امامت او از هیچ تلاشی دریغ نمی¬کرد. پدر نیز که علاقه خاصی به محمد داشت، به تربیت و پرورش فرزندش همت گماشته بود و گاهی با نصیحت و گاه با عتاب و توبیخ، راه مستقیم را به او نمایان می¬کرد و در سختی‌ها و مشکلات، او را ثابت قدم و استوار می¬داشت. ابن حنفیه لحظه¬ای در ولایت پدر تردید نکرد و بر خلافت و امامت غیر…

محمد حنفیه در عین اینکه با دید برادری به امام حسن و حسین8 نگاه می¬کرد، ولی آنها را به لحاظ برجستگی¬های نسبی و شخصیتی، بالاتر از خویش می¬دانست و احترام خاصی بر آنان می¬گذاشت، و این احترام در سخن¬ها و گفتارهای وی نیز نمایان است: «الحسن و الحسین خیر منّی و أنا أعلم بحدیث أبی منهما؛[1] حسن و حسین بهتر از من‌ هستند؛ ولی من به سخن‌ها و احادیث پدرم آگاه‌تر از آنانم». «جعلنی الله فداک و فداهما من کل سوء؛[2] ای پدر! خدا، مرا در مقابل بدی‌ها و آفت‌ها، فدای تو و حسن و حسین8 بگرداند». و در جواب…

چکیده: امامت بعد از سیدالشهدا (علیه السلام) بنابر مستندات موجود در روایات و تاریخ، ابن حنفیه بعد از شهادت سیدالشهدا(علیه السلام) ادعاى امامت کرده است، ولى بعد از آنکه ثابت شد امام سجاد(علیه السلام) بعد از پدرش امامت را بر عهده دارد، وى از سخن خویش برگشت و به ولایت على بن حسین(علیه السلام) اقرار کرد. کلینى به سند صحیح، از امام باقر(علیه السلام) روایت می¬کند: بعد از شهادت امام حسین(علیه السلام) محمد حنفیه به امام سجاد(علیه السلام) عرض می¬کند: یا بن أخی! قد علمت أنّ رسول الله(ص) دفع الوصیة و الإمامة من بعده إلى امیرالمؤمنین(علیه السلام)، ثم إلى الحسن(علیه…

چکیده: ولید بن عقبه، حاکم مدینه طی نامه‌¬ای از جانب شام، مأمور بیعت گرفتن از حسین بن علی(ع)، برای خلیفه وقت، یزید بن معاویه شد. لذا با احضار امام(ع) خبر مرگ معاویه را به او داد و از وی خواست تا با جانشین معاویه، (یزید)، بیعت کند. امام از او فرصتی خواست. بعد از گذشت دو روز، حضرت همراه یاران و خاندانش به طرف مکه حرکت کرد و فقط محمد بن حنفیه به همراه حضرت خارج نشد. تاریخ، سخنانی از محمد و امام(ع) را در این مدت نقل کرده است و از آنجا که ما در بحث‌های آینده به این…

چکیده: کتاب‌های و سیره حدیثی، نام ام‌کلثوم دختر امام علی بن ابی‌طالب (ع) را ذکر کرده و درباره حضور آن بانو در کربلا و کوفه مطالبی گفته‌اند. البته در خصوص زندگانی، همسر و فوت آن حضرت و نیز محل دفن ایشان میان گفتار آن‌ها اختلاف است. این مقاله به معرفی محققانه دخت گرامی امیرالمؤمنین (ع) پرداخته و بدین طریق، دو دختر با کنیه ام‌کلثوم از آن حضرت معرفی می‌نماید؛ مادر ام‌کلثوم کبری، حضرت زهرا (س) و مادر ام‌کلثوم صغری‌، ام‌ولد بوده است که هر دو در بقیع مدفونند دانلود مقاله حضرت ام‌کلثوم بنت علی بن ابی‌طالب (س) در مدینه یا…