مقالات

چکیده این پژوهش عهده دار تبیین چیستی خلیفة اللهی در قرآن و بررسی نحوه پیوند آن با امامت است. گسترده­ترین آیه در زمینه استخلاف آیه 30 سوره مبارکه بقره است، خلیفة الله برترین موجودات و دارای شؤون متمایزساز از دیگران است. امامت در دیدگاه شیعه عبارت از جانشینی انبیاء و خلافتی از جانب حق تعالی در همه امور دینی و دنیایی است که با نصب الهی تعیین می­شود. امامت در دیدگاه اهل سنت نوعی رهبری عمومی با هدف حراست از امور دین و دنیای مردم و جانشینی و نیابت از نبی است. از نظرگاه شیعه فرقی بین خلیفة الله قرآنی…

چکیده این مقاله و نوشتار در پی آن است که مساله خاتمیت را از دیدگاه علامه طباطبائی با محوریت تفسیر المیزان تبیین کند. این مفسر نامدار مساله را از دو منظر دنبال کرده است: یکی از منظر دلالت آیات و تفسیر و توضیح آنها و دیگری از منظر شبهاتی که با خدشه کردن در دلالت آیات مطرح شده است. از نظر علامه آیه اول سوره ی فرقان و آیه ی 19 سوره ی انعام و آیه ی 28 سوره ی سبا و آیه ی 40 سوره ی احزاب و آیات 41 و 42 سوره فصلت، دلالت صریح و روشن بر…

چکیده این‌ مقاله، در نقد چند مقاله‌ از کتاب‌ بسط‌ تجربة‌ نبوی، تألیف‌ آقای‌ دکتر عبدالکریم‌ سروش‌ است. وی‌ در آن‌ کتاب‌ با پرداختن‌ به‌ مسألة‌ «ختم‌ نبوت» سر از ختم‌ ولایت‌ در آورده‌ و ولایت‌ را نیز به‌ همراه‌ نبوت‌ پایان‌ یافته‌ تلقی‌ کرده‌ است. از آن‌ جا که‌ مسألة‌ ولایت‌ فقیه، از توابع‌ مسألة‌ ولایت‌ ائمة‌ اطهار است‌ و آقای‌ سروش‌ و همفکران‌ او به‌ مسأله‌ ولایت‌ فقیه‌ اعتقادی‌ نداشته‌ و بارها آن‌ را به‌ باد انتقاد و انکار گرفته‌اند، این‌ بار سراغ‌ خشکاندن‌ ریشة‌ اصلی‌ درخت‌ ولایت‌ فقیه‌ رفته‌ و با قطع‌ کردن‌ آن‌ شاخ‌ و برگ‌…

چکیده مسئله « فواتح سور » – که مطلع و سر آغاز همه سوره های قرآن را تشکیل میدهد – از موضوعاتی است که از دیر باز نظر دانشمندان تفسیر و علوم قرآنی را به خود جلب کرده است لذا این موضوع در جنب سایر مواضیع دیگر ، در کتابهای تفسیر و علوم قرآنی ، فصلی را بخود اختصاص داده است . همه مفسران شیعی و محققان علوم قرآنی متعرض بحث و تحقیق درباره آن شده اند و با استناد به احادیث و روایات ، آراء و اقوال گوناگونی در بخشی از فواتح سور ( یعنی حروف مقطعه قرآن )…

چکيده: در آياتي از قرآن، صفت انتقام كه به ظاهر از صفات ناپسند انساني است، به خداوند نسبت داده شده و گاه خداوند، «ذو انتقام و منتقم» خوانده شده است. انتقام در عرف عام به معناي «تلافي براي تشفي خاطر» است و در آيات و روايات، انسان‬ها از انتقام گرفتن نهي شده اند. در اين پژوهش كه به روش توصيفي _ تحليلي و با توجه به آيات و روايات و ديدگاه مفسران قرآن انجام شده است، چگونگي انتساب اين صفت به خداوند متعال بررسي شده و اين نتايج به دست آمد كه واژه انتقام در اصل، داراي مفهوم «كيفردادن گناهكار»…

چكيده حديث منزلت، از احاديث متواتر است كه در كتب معتبر روايى شيعه و عامّه نقل شده است. نويسنده در اين مقاله، ابتدا مضمون برخى از احاديث شيعه را در ذكر كرده كه منزلت اميرالمؤمنين على عليه ‏السلام نزد پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمرا همانند هارون نزد موسى عليهماالسلاممى‏داند و در ادامه، به ارتباط آن با مقام فرض الطاعه امام عليه ‏السلام مى‏پردازد. نويسنده خلافت را به عنوان يكى از شؤون منزلت برشمرده و معناى خليفه را به لحاظ لغت و روايات اهل بيت عليهم ‏السلام بررسى كرده، به توضيح مقام خلافه‏اللّه‏ پرداخته و پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏…

چکیده یکی از اعتقادات اصیل و مستدل ما این است که رسول خدا (ص) بعد از خود فرد یا افرادی را به عنوان جانشینان خود معرفی نموده است. در قرآن کریم و نیز در سنت نبوی (ص) برای اثبات این مدعا ادله متعدد و بی شماری وجود دارد. یکی از ادله مهم در مورد اثبات حقانیت اهل بیت (ع) و یا به عبارت درست تر اثبات حقانیت رهبری امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) حدیث صحیح و متواتر «منزلت» است که رسول خدا (ص) علی بن ابی طالب (ع) را نسبت به خود همانند نسبت هارون (ع) و حضرت موسی…

چکيده: اميد از جمله موضوعاتي است كه همواره مورد توجه اديان و مذاهب اخلاق محور، بوده است. در آموزه هاي قرآن و روايات، ابعاد مختلف اين مسئله با واژگاني چون، رجا، امل، تمني و طمع، مورد بررسي قرار گرفته است. اميد به معناي داشتن انتظار مثبت براي رسيدن به هدف و داراي حداقل چهار مولفه اصلي: اهداف، باور به اسباب و علل، توكل به خدا و تلاش است. مهم ترين يافته هاي مقاله حاضر آن است كه در آيات قرآن هدف، دستيابي به قرب الهي و مقام خلافت الهي است و تهذيب نفس، افزايش شوق و محبت به خدا و…

چکيده: اميد در قرآن و روايات، حالتي نفساني است كه فرد اميدوار را به تلاش جدي وادارد. اميد در زندگي دنيوي و اخروي نقش­هاي شگرفي دارد. در قرآن و روايات نيز فرد با اميد به نصرت الهي، به آرامش در زندگي و تربيت خود دست مي­يابد. در اين نوشتار به روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از آيات و روايات، ضمن بيان مفهوم شناسي از اميد و شناسايي انواع آن، با توجه به شاخصه­هاي اميد و جايگاه آن در تربيت به تحليل تربيتي اميد در قرآن و روايات پرداخته شده است. يافته­هاي پژوهش بيانگر آن است كه در قرآن دو…

چکیده: اميدواري، احساس مطلوبي است که از ايمان و شناخت نسبت به مبدا هستي حاصل مي شود و اين تحفه گران بها، موجب نيل انسان به سعادت دنيا و کمال مطلوب ابدي است. اما انسان عصر حاضر، برخلاف پيروزي هايي که بر عوامل طبيعي به دست آورده، پيوسته از آينده و مسائل مربوط به زندگي در هراس است. برخي از افراد حتي در جوامع ديني به دليل غفلت از گنجينه هاي با ارزش اسلام، از درد نااميدي در رنج اند. در اين مقاله تلاش شده است با مروري بر آيات و روايات، به اختصار تاثير اميدواري به خداوند در سعادت…

چکیده کتاب معروف (مدینةالعلم) از تألیفات رئیس المحدثین محمد بن على بن موسى بن بابویه قمى ملقب به صدوق (متوفاى 381ق) کتابى است که به گفته نویسندگان علوم اسلامى از عصر والدِ شیخ بهاءالدین عاملى مفقود گردیده و گزارش معتبرى از وجود خارجى آن در دست نیست. این کتاب چیزى زائد بر کتب اربعه (کافى, من لایحضره الفقیه, تهذیب و استبصار) و دیگر کتب صدوق نداشته است و در واقع بخشى از کتب صدوق(ره) بوده است; زیرا اگر حاوى مطالبى افزون تر بود, فقهاى بزرگ و محدثان پیگیر و نستوهى چون شیخ مفید و سید مرتضى و شیخ طوسى و…