مقالات

چکیده انجیل بخش اصلی کتاب مقدس مسیحیان، در عصر نزول قرآن کریم و نیز در عصر حضور ائمه اطهار مورد استناد اهل کتاب بوده است. اهل بیت (ع) به عنوان جامع علوم انبیا، در پاره‌ای از روایات خویش به بیان بخش‌هایی از تعالیم انجیل پرداخته و در احتجاجاتشان با مسیحیان، به کتاب آنان استناداتی داشته‌اند. در این مقاله با استفاده از این روایات دیدگاه اهل بیت (ع) نسبت به اناجیل موجود روشن می‌شود و با تطبیق این روایات با اناجیل فعلی قسمت‌های اصیل انجیل کنونی بازشناسی می‌شود. کلید واژه ها: انجیل، اهل بیت، اناجیل اربعه، روایات.

چکیده صحیفه سجادیه، مشهورترین میراث حدیثی اهل‌بیت _ علیهم‌السلام _ است که برخی سند آن را متواتر خوانده‌اند. با وجود این ادعا، در موضوعات همسو با آن، در کتاب‌های فقهی کمتر به صحیفه سجادیه استناد شده است. مساله اصلی در چگونگی پدید آمدن ادعای تواتر صحیفه سجادیه است. حقیقت، آن است که ادعای تواتر صحیفه با معیارهای دانش رجال سازگار نیست، ولی گردآوری قراین گوناگون، به ویژه در نگاه فهرستی و طریق به کتاب، بیان‌گر اعتماد به صدور صحیفه سجادیه‌ای است که به عنوان صحیفه کامله سجادیه نامبردار است. نوشتار حاضر، ارزیابی رجالی برای اعتماد به میراث مکتوب را ناکارآمد…

واژۀ «تعمّق» در منابع لغوی و روایی کهن، برخلاف تصوّر رایج، بار معنایی نکوهیده ای دارد و واژه شناسان آن را مشتمل بر مفهوم زیاده روی و مبالغه دانسته اند. از همین رو، در روایات ائمه اهل بیت(ع) از آن به مذمّت یاد شده و از ارکان کفر به شمار رفته است. حتی دسته ای از محدّثان بزرگ نیز مفهوم افراط، غلوّ و زیاده روی را از آن برداشت کرده اند؛ مع الوصف گروهی از دانشمندان بر اثر غفلت از معنای واقعی تعمّق و مذموم بودن آن، در فهم روایات مربوط برداشت هایی ناصواب پیدا کرده اند.

چکیده برای اطلاع خوانندگان محترم مجله وزین نقد و نظر باید عرض کنم که در شماره پاییز و زمستان 1382 آن مجله، به بررسی حدیث (اقوام متعمقون) پرداختیم و بر اساس احادیثی که واژه تعمّق و مشتقات آن را به کار برده اند، و نیز قرائن داخلی حدیث اثبات کردیم که تعمّق در احادیث مفهومی منفی دارد و به معنای از حدّ گشتن است. در شماره بهار و تابستان 1383 جناب حجةالاسلام والمسلمین عسکری سلیمانی اشکالاتی را بر این مقاله وارد کردند. بنده نیز در همان شماره به این اشکالات پاسخ دادم. برای نوشتن این پاسخ گذشته از بررسی اشکالات،…

چکیده مقوله تعلیم و تربیت از مهم‌ترین مباحث مشترک در میان متفکّران اسلامی و غربی می‌باشد. در غرب از دیرباز و خصوصاً با شکوفایی مکتب یونان در آرای افلاطون و ارسطو بدین امر توجّه شده است. در اسلام نیز توجّه به مقوله تعلیم و تربیت سابقه‌ای دیرینه دارد و این امر ناشی از جایگاه والا و دغدغه وافری است که مکتب اسلام برای تعلیم و تربیت قائل است. اندیشمندان مسلمان در پرتو تعالیم انسان‌ساز اسلام به موضوع انسان و کمال و سعادت او و راه‌های وصول به کمال، بسیار پرداخته‌اند و نظام‌هایی فکری را برای پاسخگویی به سؤالات مربوط به…

چکیده ابومخنف لوط بن یحیی یکی از برجسته‌ترین اخباریان (مورخان) قرن اول هجری و محدثان احادیث تاریخی است. نام او به سبب تالیف آثار مربوط به عراق، تداعی‌گر مسائلی همچون جنگ جمل، صفین، واقعه کربلا، قیام مختار و … است. همچنین یکی از مهم‌ترین آثار ابومخنف مقتل الحسین(ع) است که مورد توجه محافل علمی متقدمان و متاخران بوده است. در این مقاله تلاش می‌شود علاوه بر معرفی شخصیت ابومخنف از جنبه‌های مختلف، این اثر تاریخی بسیار مهم در ابعاد متفاوت آن – که نقش بسیار مهمی در بیان یکی از غمناک‌ترین حوادث تاریخی صدر اسلام دارد – بررسی شود تا…

چکیده: زیدیه در سال 122 پس از شهادت زید بن علی بن حسین و شكست قیام او شكل گرفت. زیدیان با تاكید بر جایگاه و شخصیت علمی و مذهبی زید، عقاید و دیدگاهش درباره شروط امامت را ترویج و نفوذ كاریزمایی او را در جامعه تقویت كردند. مسئله اصلی پژوهش این است كه شخصیت زید چگونه بر بقاء این فرقه و انتقال جانشینی كاریزمایی تاثیر گذاشته است. از این رو افزون بر ویژگی های شخصیتی زید بن علی، بحران یا شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی كه زمینه ساز ظهور رهبری كاریزماتیك در جامعه شده بود، بر مبنای چارچوب جامعه…

چكیده حدیث در تاریخ پر فراز و نشیب خود، همواره در معرض تحریف، جعل و تأویل گروه‌ها و فرقه‌هایی بوده كه هر كدام به نوعی برای مشروعیت بخشیدن به مبانی خود به آن دست زده‌اند. از جمله این فرقه‌ها، اهل تصوّف هستند كه در طول تاریخ حیات خود، به فرقه‌ها و شعب بسیار زیادی منشعب شده‌اند. از آن جا كه صوفیه در تعالیم خود از احادیث استفاده زیادی كرده‌اند، بررسی تعامل صوفیه با حدیث، ضروری به نظر می‌رسد. از این رو، در این پژوهش به بررسی و نقد این تعامل پرداخته شده است. كلید واژه‌ها: حدیث، صوفیه، تأویل، مشروعیت.

چکیده: یكی از فضایل مهم در حوزه اخلاق، «تواضع» است و فیلسوفان اخلاق در باب ماهیت تواضع و مولفه های تشكیل دهنده آن بسیار سخن گفته اند. در این پژوهش به تبیین و تحلیل دیدگاه های فیلسوفان اخلاقِ معاصر غربی پرداخته شده است؛ این نظریات را می توان در چهار گروه دسته بندی كرد: 1. نظریه باور محور؛ 2. نظریه مبتنی بر غفلت؛ 3. نظریه میل محور؛ 4. نظریه مبتنی بر عدم تقارن. با تحلیل این نظریات معلوم می شود كه برخی از آنها نه جامع اند و نه مانع و برخی دیگر از توجیه فضیلت بودنِ تواضع ناتوان اند….

حربه تکفیر در شماره های پیشین حربه تکفیر و پیامدهای سوء و ریشه های آن را مورد بررسی قرار دادیم روشن شد که جواتهام و تکفیر در جامعه بسان سم مهلکی است که آن را از درون دچار آشفتگی و تفرقه و نفاق نموده و به پرتگاه هلاکت سوق می دهد. و نیز روشن شد که دشمنان اسلام از اشامخ این جو برای استقرار سلطه شوم و پلید خود بر ممالک اسلامی بیشترین استفاده را نموده اند. اینک دراین نوشتار برآنیم که دیدگاه اسلام و راه حل پیشنهادی آن را برای رفع این مشکل مورد بحث و بررسی قرار دهیم….

چکیده یكی از مباحث مهم در اخلاق اسلامی كه در قرآن و روایات بدان بسیار توجه شده، آفات اعضای بدن است. بر مبنای آموزه های قرآن و سنت، هر یك از اعضای بدن، در كنار منافعی كه برای صاحب خود دارند، در صورت بهره برداری نادرست، مضاری نیز برای فرد می توانند داشته باشند. در این میان زبان یكی از اعضایی است كه به دلیل كاربست فراوانش در زندگی، لغزش های بیشتری نیز دارد و آفت های بیشتری را می تواند متوجه فرد سازد. این پژوهش، سه آفت مهم زبان یعنی غیبت، بهتان و تهمت را، كه به نوعی با…

چکیده قرآن كریم برای هدایت انسان ها نازل شده است و مسلما نباید این فلسفه ی مهم و اساسی نزول آن از سوی مسلمانان تحت الشعاع برخی از بهره گیری های ابتدایی و یا شاید نامربوط قرار گیرد. اگر چه قرآن كریم ذكر است و آرامش بخش دل های پویندگان راهش؛ اما این كه از آن فقط به عنوان ابزاری برای رسیدن به مقاصد شخصی و در اغلب موارد دنیوی استفاده شود، نه در خور سان و منزلت قرآن كریم است و نه زیبنده ی پیروان آن. کلیدواژگان: استخاره، استخاره‌ی قلبی، استخاره‌ی عام و خاص، تقال به قرآن