مقالات

چکیده: جُستار حاضر به بررسی و تحلیل موضع امام حسین (ع) در برابر معاویه می‌پردازد و درصدد ارائه پاسخی علمی است به این پرسش اساسی که چرا امام حسین (ع) در دوران حکومت معاویه، علیه او قیام نکرد؟ برخی از تاریخ نگاران، پای بند بودن امام حسین (ع) به مفاد عهدنامه صلح امام حسن (ع) را که از سوی معاویه یک طرفه نقض شده بود، علت عدم قیام آن حضرت در روزگار حکومت معاویه می‌دانند. برخی دیگر این موضوع را مطرح می‌کنند که علت عدم قیام امام حسین (ع) در دوران حکومت معاویه این بود که او بر خلاف یزید…

چکیده این مقاله با رویکرد تحلیلی و نظری به بررسی ویژگی‌ها و مبادی و روش کشف سنت های اجتماعی در قرآن میپردازد. سنت اجتماعی به تدبیر و ساماندهی خدای متعال که دارای تداوم و تکرار است اطلاق میشود و بیانگر قوانین و احکام حاکم بر پدیده ها و زندگی اجتماعی و روابط میان افراد و گروه ها است. استناد به خدا، تبدل ناپذیری، سازگاری با اختیار انسان، و پیوند با زندگی اجتماعی انسان از جمله ویژگی‌های سنت های اجتماعی در قرآن است. از آنجا که سنت های اجتماعی دایره ای وسیع و انواع گوناگونی دارند، روش کشف آنها متنوع است.

چکیده: سلامت به لحاظ برخورداری از ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی مفهوم بسیار پویایی است. مجموع نظرات مربوط به معنویت را می توان در دو رویکرد کلی جمع بندی نمود، الف) معنویت به عنوان مفهوم عام معنایابی. ب) معنویت به عنوان به هم پیوستگی با خدا / الوهیت. از سویی هیچ یک از رویکردهای غربی قبول ندارند که انسان ها قرار است خلیفه خداوند روی زمین باشند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که بر اساس آموزه های اسلام سلامت معنوی شامل چه مولفه هایی است؟ پژوهش کیفی حاضر با روش کتابخانه ای و تفسیری از قرآن، کتب…

چکیده سابقه و هدف: سقط به ختم حاملگی قبل از هفته بیستم، اطلاق می شود. سالانه حدود 80 هزار سقط در ایران انجام می‌پذیرد. بسیاری از مسائل اجتماعی مانند داشتن فرزند زیاد، عدم تقارن در جنسیت، بارداری های ناخواسته و یا نا مشروع بودن فرزند، زمینه مساعدی را برای سقط جنین فراهم نموده است. مکاتب مختلف دیدگاه ها و ایده های گوناگونی ارائه کرده اند. اسلام نیز به دلیل کرامتی که برای انسان در نظر گرفته، حتی برای مرحلۀ انعقاد نطفه و قبل از دمیده شدن روح، ارزش خاصی قائل است. این مطالعه به دیدگاه اسلام، مخصوصا از منظر فقه…

چکیده یکی از مسائلی که فراروی اخلاق و پزشکی است، مسئله سقط جنین می باشد. با توجه به اینکه جنین از زمان پیدایش تا تکامل نهایی خود دو مرحله را طی میکند که در مرحله اول فاقد روح است و در مرحله دوم دارای روح می شود، گروهی از فقها با استناد به دلایلی معتقدند سقط نمودن جنینی که دارای روح است از نظر اخلاقی به هیچ وجه جایز نیست. اما از نظر عقلی و از دیدگاه علم پزشکی، سقط کردن جنینی که تولدش منجر به مرگ مادر و پدید آمدن عوارض شدید جسمانی برای او شود به طوری که…

چکیده در قرآن آیات متعددی پیرامون سیر و سفر زنان و اهمیت آن آمده است. این آیات به پنج دسته تقسیم می شوند، در برخی از آیات «سائحات» که گردشگری زنان را نتیجه می دهد سخن به میان آمده است. سفرهای علمی که مورد تأکید اسلام است هر دو جنس زن و مرد را شامل می شود. هر چند که برخی از مذاهب فقهی اسلامی از لزوم همراهی مَحرم در سفر سخن گفته اند،‌ دانشمندان شیعه آن را لازم نمی دانند، سیره پیامبر (ص) نیز جواز سیر و سفر زنان را اثبات می کند، هر چند برای زنان شرایطی، همچون…

چکیده هدف این مقاله بررسی نفوذ اجتماعی دین از طرق افزایش سرمایه اجتماعی در آموزه های قرآن است. این مهم از طریق تحلیل محتوای کیفی تفاسیر قرآن، کدگذاری و طبقه بندی مفاهیم بدست می آید. یافته های این تحقیق نشان می دهد، افزایش علاقه مندی به پیام، تحریک احساسات و عواطف، وابستگی‌های دوستانه، روابط اجتماعی گرم، دوستانه و چهره به چهره، اعتماد و داشتن تعهد بر نفوذ اجتماعی دین می افزاید. نتیجه آن که می توان با افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه، نفوذ اجتماعی دین را افزایش و زمینه تغییر نگرش و عقاید را از این طریق فراهم کرد.

چکیده مباحث مربوط به زن، پیوسته یکی از موضوعات جذاب و پر هیاهو بوده است، شخصیت زن را می‌توان از دو منظر حقوقی و حقیقی واکاوی کرد. از زاویه حقوقی، ابعادی مانند مبانی حقوق زن، تفاوت‌ها و اشتراکات حقوقی دو جنس، راز تفاوت‌ها و… کنکاش‌ پذیر‌ است که بررسی آن مجالی دیگر می‌طلبد. هدف از نوشتار حاضر بررسی «شخصیت حقیقی» زن است تا با تبیین و جمع عرفی میان روایاتِ به ظاهر معارض مربوط به زن و تشخیص احادیث صحیح از سقیم به رفع شبهات اقدام کند. این پژوهش با روش کیفی و تحلیلی به این نتیجه دست یافت که…

چکیده مطالعاتی که در مورد اسلام و روابط بین ‎الملل شده است، عمدتاً نگاه تک ‏ساحتی به موضوع داشته‌‏اند؛ به این معنی که یا از منظر اسلام به روابط بین ‏الملل اشاره شده و یا از نگاه روابط بین‏ الملل به مطالعه موضوعات روابط بین‏ الملل مثل جنگ و صلح در اسلام اشاره شده است. اگر بخواهیم از نظر هستی ‏شناسانه به رابطه اسلام و روابط بین‏ الملل بپردازیم، لازم است بدانیم چه هستی و موجودیتی برای اسلام در مطالعه روابط بین‏ الملل قایل هستیم. مقاله حاضر چهار هستی و موجودیت برای اسلام در مطالعه روابط بین‏ الملل را بررسی…

چکيده سبک زندگی، شامل مجموعه‌ای از رفتارها و الگوهای کنش هر فرد است که معطوف به ابعاد هنجاری و معنایی زندگی اجتماعی باشد؛ از آنجایی که آموزه‌های دینی بر شکل گيری و تثبيت باورها، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی اثرگذار است، میتوان گفت که الگوهای رفتاری پذیرفته شده در یک گروه اجتماعی، به ميزان زیادی متأثر از آموزه‌های دینی و گروه‌های مرجع معرفی شده از سوی دین است. نمود آشکار سبک زندگی را میتوان در حوزه‌ی روابط اجتماعی جست که در این زمينه، اسلام بهترین الگوی رفتاری را سيره پيامبر گرامی و خاندان ایشان معرفی کرده است. در این راستا، رفتار…

چکیده هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به شناخت كامل‌تر، عمیق‌تر و دقیق‌تر از مفهوم «رشد» به عنوان یكی از مفاهیم اساسی در تربیت اسلامی، بررسی عناصر و اجزای آن و هم چنین عرضه الگویی مفهومی از مسیر رسیدن به رشد (از دیدگاه قرآن كریم) است. روش این پژوهش، تحلیل مفهومی است. مفهوم «رشد» با استفاده از سه شیوه تحلیل مفهومی یعنی بررسی بافت یا سیاق مفهوم، تحلیل مفهوم برحسب مفهوم متضاد و تحلیل بر حسب شبكه معنایی (از نوع ارتباط اندراجی) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت رشد شامل دو بعد معرفت و…

چکیده مقاله حاضر، با هدف تبیین‌ چینش واژگانی آیات قرآن در مورد خویشاوندان، به بررسی تفاوت‌های تعبیری و وجه تقدم و تأخر کاربرد آنها در آیاتِ مربوط به روابط خو‌یشاوندی می‌پردازد و با استفاده از روایات و دیدگاه‌های مفسران، ‌برخی رازهای تقدم و تأخر واژگان قرآن در نحوه و ترتیب ذکر خویشاوندان را باز می‌گوید، و بالتبع، لطایف و ظرایف بیانی قرآن در کاربرد واژگان و ترتیب میان آنها را روشن می‌كند. از بررسی و تأمل در آیات مربوط به خانواده در قرآن به دست می‌آید که تفاوت‌های معناداری در چگونگی ترتیب ذکر خویشاوندان از جهات مختلف در آیات قرآن…