مقالات

چکیده: حکم حاکم یکی از مسائل مورد بحث این است که همان طور که رؤیت و بینه, حجت و اماره معتبر برای اثبات اول ماه است, آیا با حکم حاکم نیز آغاز ماه ثابت می شود یا نه؟ در روایات رؤیت هلال و در آثار فقهی قدما, این موضوع صریحا مطرح نشده است, ولی متأخران به تفصیل از آن بحث کرده اند; از جمله میر محمد صالح حسینی خاتون آبادی (م: 1126) داماد و شاگرد علامه مجلسی دو رساله در عدم ثبوت هلال به حکم حاکم ـ یکی به عربی (رساله 5) و دیگری به فارسی (رساله 6) ـ نوشته…

چکیده حلول ماه قمری برای به جا آوردن تکالیف فردی و اجتماعی لازم است. زیرا انجام پاره‏ای از احکام و تکالیف فردی و اجتماعی مانند روزه گرفتن، شب قدر، روزه گشودن، عید فطر، حج گزاردن، وقوف در عرفات و مشعر، عید قربان و… منوط به احراز آغاز و پایان ماه قمری است. از طرفی اختلاف و تفرقه مسلمانان در انجام اعمال و وظایف دینی و برگزاری مراسم بسیار مهم اسلامی موجب بروز مشکلاتی در امت اسلامی می‏شود. در نوشتار حاضر دیدگاه فقیهانی‏که برخلاف نظر مشهور قائل به تعمیم ثبوت رؤیت هلال ماه‏اند مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش…

چکیده مسأله رؤیت هلال، پیش از زوال همواره مورد بحث بوده است و در زمان ما نیز، موضوعاتی نظیر اشتراط یا عدم اشتراط اتّحاد آفاق و اعتبار قولِ هَیَوى و محاسبات فلکى محل بحث است. همچنین موضوعاتی مانند غروب هلال بعد از شفق، تطوّق(به نظر برخى)، شهادت یک شاهد، شهادت زن؛ حکم حاکم در رؤیت هلال، شهادت بر شهادت، چگونگى ثبوت هلال در قطبین، وظیفه شاک در هلال شوال، ضابطه وحدت و تقارب افق، لیله القدر و ارتباط آن با رویت را می توان از جمله مصادیق عبارت «اختلاف امت من رحمتی» دانست. در این مقاله به بررسی آراء فقهی…

چکیده این نوشتار به این پرسش پاسخ می گوید که چرا اهل سنت با وجود نصوص فراوان بر امامت حضرت علی، آن حضرت را از مقام امامت و خلافت حذف کردند؟ نویسنده با استقراء در آثار اهل سنت و نیز در آثار برخی معاصران، به ده توجیه دست یازیده و در ذیل آن ها به بررسی این توجیه ها پرداخته است. کلیدواژگان: شیعه ، اهل سنت ، صحابه ، امامت ، نسخ امامت ، خلافت بلافصل و مع الفصل ، اصل ترتب و اولویت ، بیعت ، ولایت معنوی ، سکولار

چکیده بحث درباره علم امام به زمان و چگونگی ارتحال یا شهادت خود، از فروع مسئله گستره علم امام است. این مسئله را می‌توان از منظر عقلی و نقلی بررسی کرد. از مجموع روایات عام و خاص درباره گستره علم امام به دست می‌آید که امامان اهل بیت: به زمان و چگونگی ارتحال یا شهادت خود آگاه بودند. در این‌جا این پرسش یا اشکال مطرح می‌شود که چرا آنان تن به شهادت داده و به حفظ جان خود که عقلاً و شرعاً واجب است، اقدام نکرده‌اند؟ آیا این مطلب با عصمت امام ناسازگار نیست؟ مقاله حاضر به بررسی این مسئله…

چکیده این مقاله با هدف واکاوی جامع و نو در روایات مربوط به زندگانی مادر امام عصر علیهاالسلام، نگارش گردیده است. پس از بررسی روایت‌های موجود در منابع اهل سنت و شیعه و جمع آوری تمام گزارش‌های تاریخی و روایات، اعم از روایات ضعیف و معتبر، نتیجه مطالعات حاکی از آن است که ایشان کنیزی دارای کمالات روحی والا بوده وبه عنوان محبوب ترین کنیز، در خانه حکیمه، دختر امام جواد علیه السلام تحت تربیت دینی قرار گرفته است. همچنین از منابع به دست می‌آید که ایشان در جریان محافظت از جان امام مهدی علیه السلام نقش ویژه‌ای داشته و…

چکیده مقاله «صوم» ترجمه مقاله انگیسی «Sawm» نوشته C. C. Berg از دایره المعارف اسلام لایدن، جلد 9، صفحه 94ـ95 می‌باشد. صوم یا روزه یکی از ارکان دین مبین اسلام است که از جایگاه والایی در میان تعالیم اسلامی اعم از قرآن کریم و روایات معصومین: برخوردار است. خاورشناسان نیز در پژوهش‌های خود در باب معارف قرآن و اسلام به این موضوع مهم توجه و اهتمام ورزیده‌اند. مقاله «صوم» ترجمه مقاله انگیسی «Sawm» نوشته سی. سی. بِرگ (C.C.Berg) از دایرة‌المعارف اسلام لایدن (The Encyclopaedia of Islam)، جلد 9، صفحه 94ـ95 می‌باشد. مؤلف مقاله ابتدا به مفهوم‌شناسی واژه «صوم» پرداخته و…

چکیده سابقه و هدف: عوامل روحي و رواني در کنار اجزاء مختلف بدن از جمله سيستم ايمني، سيستم عصبي، سيستم اندوکرين و سيستم گوارش مي تواند در سلامت انسان نقش مهمي ايفا کند. با توجه به آيات قرآني، روايات، احاديث و دستور العمل هاي اسلامي مي توان به ارزش و جايگاه ويژه سلامت در دين مبين اسلام پي برد. يکي از احکام متعالي اسلامي «روزه داري» است که مانند نماز و ساير احکام الهي از اهميت بسزايي در رشد و تعالي فردي و اجتماعي انسان برخوردار مي باشد. دين مبين اسلام روزه داري را اسباب سلامت جسم و روح انسان…

چکیده حج و زیارت خانه خدا در میان عبادات، جایگاه و موقعیت ویژه‌ای دارد. مروری بر آیات قرآن، احادیث و کتب و منابع دینی این واقعیت را آشکار می‌سازد. آنچه در این مختصر مورد توجه قرار گرفته، «جایگاه حج و زیارت خانه کعبه در ادعیه و زیارات ماه مبارک رمضان» است. دعا و زیارت، یکی از ذخایر گرانبهای مسلمانان، به‌ویژه شیعیان بوده و از معارف عمیق و با ارزشی برخوردار است؛ به‌طوری که از دعا به «قرآن صاعد» تعبیر شده است. دعاها و زیارت‌های مأثور، دارای مطالب گوناگون و متنوّع در زمینه‌های اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی است؛ به‌خصوص دعاهایی…

چکیده برخی مطالعات تاثیرات مثبت روزه‌داری را در بهبود وضعیت روانی افراد مطرح کرده‌اند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تاثیر روزه بر عزت‌نفس و سلامت‌روانی دانشجویان است. روش‌کار: این مطالعه توصیفی‌مقایسه‌ای بر روی 60 دانشجوی پزشکی به ظاهر سالم از دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد (38 زن و 22 مرد) که تصمیم به روزه داری در ماه رمضان 1386 را داشتند انجام شد. آزمودنی‌ها در آغاز ماه رمضان توسط پرسش‌نامه‌ی مشخصات فردی، پرسش‌نامه‌ی عزت‌نفس کوپراسمیت و فهرست علامتی 90 گزینه‌ای بازبینی شده (SCL-90-R) مورد ارزیابی قرار گرفتند. این افراد حداقل 21 روز در این ماه روزه گرفته و مجددا”…

چكيده یکی از مؤلفه های مهم در اثرگذاری و انتقال مفاهیم قرآن، بیان زیبا و صوت و لحن واژگان قرآن می باشد. با مراجعه به سیره پیامبر گرامى اسلامm درمى‌یابیم که با نزول قرآن کریم، قرائت قرآن با صداى زیبا و آهنگ خوش توسط پیامبراسلامm مطرح گردیده است و امامان معصوم همچون امام سجاد، امام باقر و امام کاظم نیز از صداى زیبا و تلاوت آهنگین برخوردار بودند. پس از گسترش علم مقامات عربی، قاریان قرآن نیز تَغَنّی در قرآن را گسترش دادند و این کار را با آگاهی از احکام تلاوت، آگاهی از نغمه‌ها و رعایت شأن و احترام…

چکیده امروزه دنیا شاهد تحولات و دگرگونیهای گسترده و شگفت آوری در عرصه اقتصاد، ارتباطات، فرهنگ، سیاست، معاهدات و امور بین الملل در راستای جهانی شدن است. به علت وقوع این تغییرات و تحولات گسترده در جهان و اهمیت موضوع جهانی شدن، نمیتوان آن را نادیده گرفت و از بحث و گفت و گو درباره آن چشم پوشید. واقع بینی آگاهانه نسبت به ابعاد گوناگون و پیچیده جهانی شدن، شناخت وضع موجود، درک کاستیها و ناکارآمدیهای آن، به کارگیری مواضع سنجیده و برخورد آگاهانه و فعال در برابر آن، نیازمند شناخت عمیق و همه سویه آن است. در جهان معاصر،…