مقالات

چکیده صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز انسان‌ها و ملت‌ها با یکدیگر، هم در درون مرزها و هم در عرصۀ نظام بین‌الملل از ضرورت‌های ارکان پایدار تمدن بشری و منطبق بر فطرت و طبیعت بشر در طول تاریخ بوده است. اسلام، آیات متعدد قرآن کریم، اندیشمندان و فقهای جهان اسلام نیز بر اصالت صلح در روابط جوامع و ملت‌ها تأکید و توجه جدی دارند. با توجه به تأثیر مستقیم اصول شریعت اسلام در شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی ایران و تدوین قانون اساسی و اصول سیاست خارجی، همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، در طول بیش از سه دهه حیات جمهوری اسلامی، روابط ما با…

چکیده جنگ و صلح دو وضعیت کاملا متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام آثار خاص و قواعد حقوقی ویژه ای مترتب است و پیشینه ای به اندازه تاریخ بشریت دارند. حکومتهای اسلامی در دوران تاسیس و استقرار کامل اسلام ، با حکومتهای سایر ادیان و ملل غیرمسلمان ، روابط سیاسی ـ حقوقی برقرار کرده و ارتباطات دیپلماتیک داشته اند. سؤال اصلی این نوشتار این است که آیا در روابط کشورهای اسلامی با ملل غیرمسلمان ، اصل اولیه ، جنگ است یا صلح ؟ در این مقاله، دو دیدگاه مهم در زمینه روابط سیاسی ـ حقوقی حکومت های اسلامی با پیروان…

چکیده مقاله: مقاله حاضر در مورد بررسی. نقش نظریه های دینی و الهی صلح در توسعه و وحدت جوامع انسانی در دنیا به خصوص از نظر اسلام است، نویسندگان بر آن هستند که در این نوشتار به بررسی معانی مختلف صلح از دیدگاههای مختلف و اهداف این نظریهها برای وحدت جوامع انسانی پرداخته شود، یافته های پژوهشی که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به دست آمده اند بیانگر این است که همه مذاهب الهی خصوصا اسلام به صلح با دیدگاه ویژهای مینگرند و آیات قرآنی که مردم را به صلح و مسالمت دستور داده مبین این مطلب است، در…

چکیده برخی منتقدان دین معتقدند دین به جهت تقدس گرایی، جزمیت و عقل گریزی، یکی از عوامل ایجاد خشونت در جوامع است. این مقاله در صدد پرداختن به جایگاه عقل در دین اسلام و تاثیر آن بر رفتار انسانها است. در این راستا، مقاله نشان می‌دهد تاکید مستقیم اسلام بر عقلانیت در فهم اعتقادات و احکام دین سبب می‌شود که جهالتها و کج فهمیها زایل شده، افراطها و تفریطهای برخاسته از این کج فهمیها از عرصۀ دینداری طرد شوند. به علاوه، این تاکید بر عقلانیت تنها ناظر به تحسین عقل نیست، بلکه ناظر به رفع موانع حاکمیت عقل بر فکر…

چکیده صلح و امنیت از دغدغه های همیشگی بشر بوده و انسان همت خویش را در مسیر دست یابی به این آرمان بهکار گرفته است؛ هرچند در نیل به این مهم همواره توفیق چندانی نیافته و جنگ و ستیز در همیشه تاریخ بشر روزافزون بوده است. صلح در اسلام به خاطر مبانی مبتنی بر وحی از ویژگ یهایی برخوردار است که نظیر آن در هیچ مکتب فلسفی یافت نمی شود. توجه به نظریه پردازی صلح از این جهت ضرورت دارد که عدم درک صحیح آن و ب یتوجهی به ابعاد صلح در اسلام موجب هجمه ها و شبهاتی از سوی…

چکیده مسأله اهانت به اولیاء الهی و تکرار چندین باره این امر یکی از مسائل مبتلا به کنونی جوامع اسلامی است. متن حاضر تلاش می‌کند تا با بررسی احادیث و روایات تاریخی، روش معصومان(ع) در مقابله با اهانت‌ها را بیان کند. از جمله مواردی که در احادیث و روایات تاریخی فراوان مشاهده می‌شود، آن است که اولیاء دین بین اهانت‌کنندگان نادان از یک سو و اهانت‌کنندگان مغرض از سوی دیگر تمییز قائل می‌شده‌اند و با این دو دسته به یک شیوه رفتار نمی‌کرده‌اند. بررسی احادیث معصومان(ع) و روایات تاریخی نشان می‌دهد که هماره در برخورد با نادان، گذشت و حلم…

چکیده محمد نفس زکیه از نوادگان امام حسن (ع) است که در زمان امام جعفر صادق(ع) علیه حکومت عباسی قیام کرد. قیام وی در سال های آغازین خلافت عباسی چالشی جدی برای عباسیان پدید آورد و ماهیت ضدعلوی عباسیان را آشکارتر نمود. عده­ای قیام وی را مورد تأیید امام صادق(ع) شمرده و گروهی دیگر، آن را حرکت سیاسی نابجا می­ دانند. نگارندگان در این پژوهش با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی این دو دیدگاه متفاوت پرداخته ­اند. یافته ­های تحقیق حاکی از موافقت کلی امام صادق با حرکت نفس زکیه است که در مقابل حکومت ظلم صورت گرفته است. اخبار…

چکیده در منابع تاریخ اسلام گزارش شده است که پیامبر اسلام در دوران کودکی طی سفری به شام همراه ابوطالب؛ عمو و سرپرست خود با راهبی مسیحی مشهور به بحیری ملاقات نموده است. طبق گزارش منابع، در این ملاقات که در شهر بصری در منطقه شام اتفاق افتاده است، راهب مسیحی ضمن مشاهده معجزاتی از پیامبر اسلام بشارت پیامبری و بعثت ایشان را مطرح نموده و برای محفوظ ماندن ایشان از شر توطئه های افرادی به ویژه از قوم یهود، توصیه هایی را به ابوطالب ارائه می نماید. این داستان مشهور در قرون اخیر مورد استفاده خاور شناسان قرار گرفته…

چکیده: بشر امروز از رويدادهاي گوناگون اجتماعي، محيطي، شغلي، خانوادگي و ناکامي ها رنج مي برد. اين در حالي است که رفاه حاصل از پيشرفت فناوري، سببب روحيه راحت طلبي و کاهش ظرفيت و تحمل او شده است. در چنين شرايطي، برخورداري از ويژگي صبر توان دروني انسان و تاب آوري وي را ارتقا مي بخشد، خويشتن داري مستلزم مديريت و مهار احساسات است و افراد خويشتن دار از ثبات هيجاني بيشتري برخوردار خواهند بود. اين امر کارايي آنان را در عرصه هاي گوناگون زندگي افزايش مي دهد. در قرآن کريم نيز به استعانت از صبر در کنار فريضه نماز…

چکیده ورود امام‌رضا(ع) به ایران و اقامت ایشان باعث تحولات بزرگی در تاریخ ایران و اسلام به ویژه تشیع گردید. امام‌رضا(ع) پس از آن که با اکراه از مدینه به مرو آورده شد، به اجبار منصب ولایتعهدی مأمون – خلیفه عباسی- را پذیرفت. دوران کوتاه ولایت عهدی ایشان از یک سو قیام های علویان را آرام نمود و از سوی دیگر موجب رنجش عباسیان و قیام علیه مأمون گردید. این دوران موجب آرامش و آزادی نسبی شیعیان ـ که در زمان خلفای پیشین مورد آزار وشکنجه قرار می گرفتند ـ گردید و سادات و علویان از بلاد مختلف به ایران…

چکیده برخی نهادها و تشکیلات شکل گرفته در تاریخ اسلام، به عنوان یکی از عناصرتمدنی به حکم ضرورت­ های اجتماعی و فرهنگی پدید آمده ­اند؛ نهاد نقابت یا تشکیلات سرپرستی گروهی خاص(علویان)یکی از این سازمان­ ها است که با همین انگیزه یاد شده، به­ وجود آمده است. نقابت، در ایام جاهلیت، موقعیتی بود که در خصوص حفظ اخبار مربوط به اقوام و قبایل، چگونگی رشد، گسترش و تعاملات اجتماعی آنان، به ویژه حفظ نسب اعضای آن می­ کوشید و از هرگونه حقوق مادی و معنوی آنها محافظت می­ کرد. این نهاد، پس از اسلام نیز با همان رویکرد قبلی و…

چکیده پژوهش حاضر قصد دارد به روشن‌سازی معانی گوناگون مفهوم صبر که از مفاهیم بنیادی اخلاقی، تربیتی قرآن مجید است، بپردازد و سپس دلالت‌های فلسفی و تربیتی آن را استنتاج کند. از این‌رو، مسئلة اصلی این مطالعه چیستی مفهوم صبر در قرآن مجید و دلالت‌های فلسفی و تربیتی آن است. با توجه به مسئله کلی فوق، سؤال‌های پژوهش عبارت‌اند از: 1. صبر در قرآن، بر کدام معانی دلالت دارد؟ 2. دلالت‌های فلسفی مفهوم صبر کدامند؟ 3. دلالت‌های تربیتی مفهوم صبر کدامند؟ به منظور پاسخگویی به پرسش‌های بالا از روش تحلیلی ‐ استنتاجی استفاده شده است. بنابراین، مطالعة حاضر در زمرة…