مقالات

چکیده ائمه طاهرین (ع) رهبران برگزیده الهی برای جامعه بشری و تبیین‌گر پیام رسولان الهی و هادیان مردم بوده‌اند. بخش عمده‌ای از تلاش ایشان معطوف به توسعه فرهنگی عصر خود بوده است. با عبور جریان امامت از فراز و نشیب‌هایی که پس از رحلت رسول خاتم (ص) بر ایشان تحمیل شد، پس از ولایت عهدی امام رضا (ع) در عهد مأمون و شهادت ایشان تا دوره غیبت حضرت حجت (عج)، امامان نهم، دهم و یازدهم در فاصله بیش از نیم قرن عهده دار این منصب خطیر بودند. در این مقاله به بررسی سیاست‌های فرهنگی امامان (ع) در این دوره پرداخته…
چکیده ازلحاظ فقهی و حقوقی، در دلالت ید بر ملکیت بحثی نیست؛ اما ید به‌تنهایی یقین‌آور نیست و در شهادت دادگاهی نیز یقین به موضوعِ گواهی امری ضروری است. از این‌رو، مسئلۀ چالش‌برانگیزی مطرح می‌شود. مسئله این است که آیا در مقام شهادت هم می‌توان با استناد به امارۀ ید به مالکیت شخص گواهی داد؟ تردید و آشفتگی نظریات فقهی در مسئله و نیز سکوت و خلأ نص خاص قانونی در مقررات ایران از یک سو، و نیاز نهادهای قضایی به روشن‌شدن حکم مسئله به‌جهت فراوانی آن در دعاوی مالی از سوی دیگر، نگارندگان را برآن داشت که ادله و…
خلاصه ماشینی: “6-پیاده واژه پیاده را بسانسکریت باتیکا85گویند اما به هندی و بنگالی و کجرائی‌ پیاده را از فارسی گرفته و باردو بیاده یا پیدل و بروی پشکا86و باسپانیولی پئون‌87 و بعربی پیاده معرب شده بیذق و البارق یا الیاذق گفته‌اند که در فارسی بیدق و بیدقی نیز بکار رفته است چنانکه حافظ فرماید: تا چه بازی رخ نماید بیدقی خواهیم راند عرصه شطرننج رندان را مجال شاه نیست و در فرانسه‌88بمعنی سنگها و مهره‌ها بکار رفته و بانگلیسی‌89بمعنی تضمین قول‌ بوده در یونانی قدیم واژه‌ای برای مهره پیاده نیست اما بیونانی جدید پیونی‌90 گویند. بجای گفتن کش شاخ‌94میگویند در…
خلاصه ماشینی: “3 اکنون آنچه در جهان معمول است تخت شطرنج شصت و چهار خانه‌ای است‌ که هشت‌درهشت باشد و این گسترش همانست که از ایران بغرب رفته است‌ چنانکه صاحب راحة الصدور در باب حکمای روم اشاره کرده در همان شصت و چهار خانه آمد غالبا نوشته‌اند شطرنج در زمان جنگهای صلیبی به اروپا رفته‌ و یکی دو جا نوشته‌اند شطرنج را هارون الرشید برای شارلمانی پادشاه فرانسه‌ فرستاد و برخی نوشته‌اند که آنرا انوشیروان برای قیصر روم فرستاد که‌ درستی آنها آشکار نیست و گفته‌اند فرنگی‌ها آنرا شصت و چهار خانه و بشکل‌ کنونی درآورده‌اند اینهم درست نیست….
خلاصه ماشینی: “عقیده ثعالبی این داستان را ثعالبی در شاهنامه معروف به ابو منصوری چنین بیان میکند: «در کتابی‌33خوانده شد که دو برادر از شاهزادگان هندوستان پس از مرگ پدر برای بدست آوردن سلطنت به مخاصمت برخاستند چون یک از آنان در میدان کشته شد مادر به رنج عجیبی گرفتار آمد میخواست خود را در آتش‌ افکند ولی مانع شدند مدام می‌گریست و پسری را که زنده مانده بود بقتل‌ برادر متهم ساخته او را سرزنش میداد پسر که میخواست بیگناهی خود را اثبات‌ و باو بفهماند که منظوری در قتل برادر نداشته و مرگ او فقط نتیجه یک از…
پیشگفتار: بی گمان بازی بدون برد و باخت با شطرنج از جمله موضوعات و مباحث مورد ابتلا است که بایستی کند و کاوی عمیق با توجه به جوانب گوناگون می باشد. تحقیق درباره شطرنج از آن رو که بیش از گذشته مورد ابتلای جامعه و حکومت واقع شود و از سوی دیگر پرسشهای فقهی فراوان نسبت به آن مطرح است از اهمیت دوچندانی برخوردار می باشد. از جمله پرسشهای فقهی عبارتند از: 1.آیا شطرنج همانند گذشته ابزاری ویژه قمار است و یا این که تغییر کاربردی و موضوعی در آن حاصل شده است؟ 2. معیار در وسایل ویژه قمار چیست…
خلاصه ماشینی: “سخن وی نیز, به روشنی دلالت دارد که شطرنج از ابزار قمار است و فتوای بر حرام بودن را نیز بر موضوع قماری بودن آن بار کرده است که در برگیرنده معامله و بازی با آن می شود و از آن جهت که این فتوا را در مکاسب محرمه آورده, بازی با شطرنج به عنوان سرگرمی و بدون برد وباخت را در بر نمی گیرد. ملاک حرام بودن در کلام ایشان, دو چیز بود: یکی بازی با ابزار ویژه قمار, هر چند بدون برد و باخت و دیگر بازی قماری, هر چند با ابزار غیر رایج در قمار…
حكم شطرنج در نظرگاه شيخ انصارى محمد حسين واثقى راد متن مقاله پيش از بررسى حكم فقهى شطرنج, براى درك بهتر مسأله, نگاهى داريم به معناى لغوى, تاريخچه پيدايش, چگونگى ورود آن به جوامع اسلامى و برخورد مسلمانان با آن و… معناى لغوى شترنگ, با (گاف), فارسى و بر وزن و معناى شطرنج, بازى است معروف و مشهور, ساخته حكيم داهر هندى, يا پسر او.1 شطرنج بازى فكرى است كه در آن به وسيله مهره هايى به نام: شاه, وزير, اسب, رخ, فيل, پياده يا بيدق, روى صفحه هشت در هشت چهار خانه اى حركت مى كنند2. علت نام گذارى…
نخستین آگاهی درباره شطرنج، مربوط به افسانه شرهام شاه هندی و پاداش دادن او به وزیرش سیسا بن دهیر مخترع شطرنج است. آگاهی بعد، داستان آوردن یا فرستادن شطرنج به ایران از جانب پادشاه هندوان (دبشلیم) در روزگار خسرو انوشیروان برای آزمودن خرد و دانایی ایرانیان است. بزرگمهر بختگان در برابر آن تخته نرد را ساخت و به هندوستان فرستاد. داستان روایی این امر در رساله پهلوی ماتیگان چترنگ آمده و مطالب آن به کتابهای تاریخ و ادب عربی و فارسی نیز راه یافته است. در برخی از منابع، اختراع «نرد» به دوران اردشیر بابکان، و بازی شطرنج به زمان…
چکیده این جستار به ارائه نظریه کنش گفتاری آستین و تعاریف و تقسیمات وی و همچنین اقدامات تکمیلی سرل می پردازد. سپس خطبه های جنگ 34، 27، 25 و 179 را از دیدگاه نظریه کنش گفتاری بررسی کرده و تلاش می کند پنجره ای به روی تحقیقات کاربرد شناسانه و کنش گفتاری در متون ادبی بگشاید. به‌منظور نیل به این هدف، در ابتدا به برشماری کنش های گفتاری پنج گانه و مفاهیم مستقیم و غیرمستقیم آن پرداخته و با توجه به بافت، خطبه‌های مذکور از دیدگاه کاربردشناسی تحلیل می شود. از نتایج قابل‌ذکر، درصد بالای کنش عاطفی در میان آمار…
چکیده سبک‌شناسی لایه‌ای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایه آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی می‌کند. این نوشتار در پی آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی، دعای ابوحمزه ثمالی را در دو لایه نحوی و بلاغی مورد بررسی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که مباحث علم نحو، بیان و بدیع چگونه در این دعا نمود پیدا کرده و سبک امام سجّاد (ع) در این دو لایه دارای چه ویژگی¬های برجسته¬ای است؟ محورِ اصلی این دعا، تحمید و تقدیس خدا، اقرار به گناه و طلب عفو و بخشایش خداوند است. در لایه…
چکیده عاطفه، نیرویی است که به وسیله آن احساسات درونی ما به دیگران منتقل می‌شود و مهم‌ترین پایه یک اثر ادبی و سبب جاودانگی آن به شمار می‌آید. عاطفه، خود مشتمل بر موارد زیر است: رغبت، رهبت(ترس)، طرب، غضب؛ و هر یک از این‌ها نیز شامل جزئیات و انواع مختص به خود هستند؛ مثلاً رغبت، دربرگیرنده دو عنصر مدح و شکر است. و رهبت (ترس) شامل اعتذار و استعطاف؛ و طرب نیز دربردارنده شوق و رقّت‌النسیب؛ و به همراه غضب نیز هجو، وعید و عتاب می‌آید. امام سجّاد (ع) شکایت و درد دل خویش را در خلال مدایح خویش جای…