مقالات

چکیده: روایات شیعی از سویی حلال و حرام محمدی را به روز قیامت پیوند می دهد و از سویی دیگر جاودانگی هر پدیده را به هم گونی مداوم آن با اعصار منتسب می دارد. تنظیم مدعای روایات طبقه نخست بر پایه مفاد روایات طبقه دوم و بر اساس تفکیک وظایف صورت می گیرد. این روایات القای اصول را به عهده ائمه، و تفریع فروع را بر عهده راویان حدیث می گذارند. این همان اجتهاد است که لباس جاودانگی بر قامت شریعت محمدی می پوشاند. این نوشتار اجتهاد را در عصر معصومان علیهم السلام و به طور خاص در دوران امام…

چکیده پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال پاسخ به این سؤال است که فرزندان امام موسی کاظم (ع) چه نقشی در گسترش تشیع در مناطق مختلف داشتند و از چه روش­‌هایی برای گسترش دین الهی و اثبات حقانیت شیعه استفاده می­کردند. با بررسی متون تاریخی، می­ توان دریافت که فرزندان امام کاظم (ع) نقش کلیدی در گسترش و تبلیغ دین اسلام و حقانیت اهل بیت (ع) و شیعه داشتند. آنها با هجرت به مناطق مختلف، قیام مسلحانه علیه حکومت عباسیان، بیان و نقل روایات اهل بیت (ع)، تربیت شاگردانی معتقد و پایبند به اهداف اسلامی و همچنین با سیره،…

چکیده دانش‌هایی که از طریق اصحاب حضرت علی(ع) به طبقات بعدی منتقل شده، سرمایه ارزشمند اسلامی است. در این پژوهش اصل وجود نگاشته‌های اصحاب امام علی(ع)، شکل، کیفیت، حدود و محتوای آنها و نیز نوع کاربرد و سودمندی آنها برای عصر حاضر بررسی شده است. نیز تبیین شده که «مصحف فاطمه(س)» مجموعه‌ای نوشتاری به نگارش حضرت علی(ع) است که به عنوان یکی از میراث‌های امامت و بدون نشر عام بوده است. همچنین «کتاب میثم تمار» به فرض وجود، استنساخی از «کتاب علی(ع)» یا مجموعه نوشتاری از روایات بوده است و اثری از حارث ‌بن ‌عبدالله ‌اعور به دست ما نرسیده…

چکیده راویان و اصحاب امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) با تربیت شاگردان و رساندن روایات ائمه هدی به شیعیان و نیز با مسافرت به دیگر نقاط کشور اسلامی در نشر معارف اهل بیت نقش بسزایی داشتند. این اهمیت آنجا نمود می‌یابد که در اثر فداکاری‌ های علمی این راویان، شهرهایی مانند قم، ری به محل نشر و رونق علوم دینی برپایه اندیشه‌ های شیعی تبدیل می‌شود و شیعیان برای یاد گیری علوم اهل بیت نیاز به هجرت و مواجه با آزار و اذیت‌ های حکومت را ندارند. اصحاب این دو امام با عهده‌دار شدن نمایندگی امام در شهرهای مختلف…

چکیده شیخ کلینی در کتاب کافی تنها یک بخش با 257 حدیث را به «ابواب التاریخ» اختصاص داده که از پنج جنبه: طریقه نقل، اتصال سند، مشایخ بدون واسطه و با واسطه کلینی و راویان از امام این احادیث را مورد ارزیابی قرار دادیم. کلینی بیشتر روایات تاریخی خود را از مشایخ قمی خود اخذ کرده که در منابع رجالی موجود، می‌توان بر وثاقت و سلامت مذهب بیشتر مشایخ او پی برد، و تعدادی که وثاقت و مذهب آنها احراز نشده‌اند، به دلیل عدم وجود اطلاعاتی از آنان است، و نه عدم وثاقت و سلامت مذهب. کوفی‌ها بیشترین سهم را…

چکیده مدیریت اسلامی، توان اداره نمودن یک مجموعه، برای رسیدن به اهدافی مشخص، طبق اخلاق و توحید اسلامی است. از آنجا که یکی از بخش‌های مهم مدیریت، اخلاق مدیریتی است و به این مهم، کمتر پرداخته شده، این نوشتار با استفاده از سیره و احادیث امام رضا(ع) که نقش بسیار پررنگی در تبیین مدیریت اخلاقی برای نسل‌های مختلف دارد، کوشیده است، بخشی از این خلا را پر کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، مدیر باید شرایط خاصی مانند علم، بردباری، اخلاق نیکو و خداترسی در تمامی بخش‌های مدیریتی را داشته باشد و وظیفه‌شناس و متواضع برخورد کند و با تلاش و…

چکیده یکی از مباحث مهم در بحث مهدویت و ظهور قائم(عج) نشانه‌های ظهور است و همچنین یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ظهور خروج سفیانی است. سفیانی، نام مردی جنایتکار است که از شام قیام می‌کند و لشکرهایی برای کشتن شیعیان به مدینه و کوفه می‌فرستد. نوشتار حاضر در پی مقایسه بین دو کتاب الغیبه نعمانی و الفتن نعیم ابن حماد که قدیمی‌ترین منبع شیعه و اهل تسنن می‌باشد، او معارف مشترک بین این دو منبع و اختصاصی هر کدام در مورد ویژگی‌های سفیانی و کیفیت خروج او را به صورت تطبیقی استخراج نموده است. کلید واژه ها: سفیانی، الغیبه، الفتن، نعمانی،…

چکیده نوشتار حاضر، از وجوه مختلفی به بازکاوی قصه منع حضرت داوود از ساختن بیت المقدس پرداخته است. در بررسی سندی، وجود راویان غیرقابل اعتماد و ضعف ارسال در سلسله سند، صلاحیت اعتمادسازی به حدیث از بین برده است. در بخش شناخت شناسی متن نیز وجود چندگانگی معنایی در گزارش‌های متفاوت متنی به گونه‌ای است که پوششی از ضعف اضطراب بر صورت آن سایه انداخته است که بر پایه ساز و کار سنجش درستی یا نادرستی حدیث نمی‌تواند معنای اطمینان سازی از متن بیافریند. بازشناسی‌های عقلی و قرآنی از متن حدیث نیز نشان می‌دهد درون مایه معنایی حدیث با اصول…

چکیده در صدور حدیث غدیر که مهم‌ترین مستند مسأله خلافت پیامبر است، هیچ تردیدی وجود ندارد. از نظر دلالت فریقین قبول دارند که مولا بودن علی بن ابی‌طالب(ع) با این حدیث اثبات می‌شود، اما اهل تسنّن معنای مولا را دوستی و محبت می‌دانند و امامیه بر این باورند که مولویت به معنای سرپرستی همه جانبه است. دو طرف برای اثبات سخن خود به شواهد گوناگونی استناد می‌کنند. فریقین گزارش کرده‌اند که پیامبر(ص) در هنگام ایراد خطبه غدیر، علی بن ابی‌طالب(ع) را با عمامه معروف خودشان معمم کردند. فرضیه این تحقیق آن است که معمم کردن علی در حین ایراد خطبه…

چکیده پیامبر اسلام (ص) انسان کامل و خاتم انبیاء الهی است که واجد همه مزایای مشترک انبیای پیشین است. قرآن کریم برخی از خصوصیت‌ها را ویژه ایشان قرار داده که انبیای دیگر فاقد آن بوده‌اند و تا روز قیامت کسی به این ویژگی‌ها متّصف نخواهد شد. اوصاف و احکامی‌ که اختصاص به پیامبر (ص) دارد، به دو دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته اوصاف و احکامی که بر اختصاص بودن آنها میان مفسّران اتّفاق نظر است؛ مانند: ازدواج‌های پیامبر (مِهری و غیر مِهری)، وجوب نماز شب، مکتوب بودن نام پیامبر اسلام(ص) در عهدین، اوّل‌المسلمین بودن، اعطای کوثر، خاتمیّت و شخصیّت جهانی…

چکیده یکی از مهم‌ترین آیات قرآن مجید آیه شریفه تطهیر می‌باشد که از دیرباز از سوی علمای علم کلام و مفسّرین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و هرکس از زاویه دید خود به آن نگریسته و پیرامون آن مطالبی را بیان کرده است. نگارنده در این مقاله به بررسی دلالت آیه تطهیر و شناسایی مصادیق واژه «اهل بیت» در آن پرداخته است. هرچند بسیاری از مفسّران و محدّثان اهل سنّت در ذیل آیه شریفه روایاتی نقل کرده‌اند که مؤیّد انحصار مصادیق این آیه در پنج تن آل عبا می‌باشد. امّا گروهی از آنها در مقام نظریّه‌ پردازی بعضی…