مقالات

متن ((نیایش)) پروبال گشودن ازگوشه تنهایى تا اوج با خدا بودن و جامى است زلال از معنویت ناب در کام عطشناک زندگى. نیایش بارقه امیدى در فضاى غبارآلود زمانه, فریاد روح مهجور در هنگامه غفلت و بى خبرى خلق, نسیمى فرحناک و برخاسته از باغستان هاى بهشت و شمیمى است از رحمت پروردگار. جایگاه نیایش نیایش انسان را به شناخت پروردگار که برترین سرمایه انسان و هدف آفرینش انسان است, دعوت مى کند و سبب مى شود که انسان نیایشگر خود را نیازمند پروردگار ببیند, در برابر او خضوع کند, از مرکب غرور و تکبر ـ که سرچشمه تمامى بدبختى…
چکیده: توحيد و دعاهاي معصومين (ع) به ويژه ادعيه امام سجاد (ع) رابطه تنگاتنگ از جهت علمي و عملي دارند. اين دعاها هم توحيد و مراحل و اقسام آن را آموزش مي دهند و هم خود تجلي گاه خالصانه ترين توحيد نظري و عملي هستند. اين مقاله مي کوشد ظهور و حضور توحيد و ابعاد آن را در دعاهاي ماثوره از معصومين (ع) مورد بررسي قرار دهد. از اين رو، پس از تبيين نقش محوري توحيد در اسلام و اهميت و حقيقت دعا، با استناد به فقراتي از ادعيه امام سجاد (ع) نشان مي دهد که دعا در عين حال…
چکیده همان‌‌گونه که اندیشمندان بزرگ اسلامی، اعم از دانشمندان امامیه و عالمان اهل سنت، بر این حقیقت اذعان کرده‌‌اند، امیرمؤمنان(ع) در تمامی علوم اسلامی ازجمله صرف و نحو، بلاغت، فقه، علوم قرآن و حدیث، اخلاق و دانش کلام و حکمت الهی و عرفان اسلامی،… سرآمد همگان درطول تاریخ بوده است. دانش اخلاق را علم و فنی تعریف کرده‌‌اند که در آن از شناخت خیر و شر بحث می‌‌شود تا انسان به انتخاب خیر ملزم شود. این دانش سرنوشت‌‌ساز دربین سایر دانش‌‌های دیگر اهمیت والایی دارد و بر این اساس، بررسی آن، حساسیت و اهمیت ویژه‌‌ای می‌‌یابد. در این مقاله کوشش…
چکيده: نويسنده در اين مقاله كه بيان توصيفي ـ تحليلي و روش كتابخانه اي انجام گرفته، در بررسي رسم دعا از منظر كلام خدا، در يك استقراي قرآني ثابت نموده كه سبك و سياق ادعيه قرآني از چنان لطافت هايي برخوردار است كه حتي در موازنه با ادعيه غير قرآني و از سوي اولياي خدا بي نظير است. حاصل مقاله پيش روي اين شد كه به طرز شگفت انگيزي افتتاح دعاهاي قرآني با دعاهاي غير قرآني تفاوت معناداري دارد، لذا در صحت و قوت برخي دعاهاي غير قرآني كه خداوند (برخلاف شان ربوبي و احاطه قيومي) با ادات مصوت و…
چکیده دائرة‌المعار‌ف‌اسلام را اصلی‌ترین منبع اسلام‌شناسی در مغرب‌زمین می‌شناسند؛ اما مقالات این مجموعه و تصویر ارائه‌‌شده از اسلام در آن، نیازمند نقد و بررسی است. بسیاری از این تصاویر، حاصل کج‌‌فهمی مظاهر مادی و معنوی اسلام و برخی نیز متعمدانه و از روی سو‌گیری است. در مقالۀ [امام] علی‌بن‌‌ابی‌طالب[(ع)] از رابرت‌ گلیو در چاپ ‌سوم این دایرة‌المعارف، به‌رغم بهره‌گیری از منابع شیعی و بررسی‌های همدلانه، برخی از نکات مهم مسکوت گذاشته شده و گاهی نیز در برداشت‌ها و تحلیل‌ها به خطا رفته است. کلیدواژه‌ها: امام علی‌بن‌‌ابی‌طالب(ع)؛ رابرت‌ گلیو؛ دایرة‌المعارف اسلام
چکيده: : ادعيه ماثور از گنجينه هاي معنوي و ميراث فرهنگي شيعه است كه در بنيانهاي اعتقادي و زيرساختهاي فرهنگي انديشه شيعي و در تقويت اركان ايماني و تحكيم پايه هاي معرفتي انسان نقش شايسته و موثر دارد. يكي از اين دعاها، دعاي استفتاح معروف به ام داوود است كه به خواندن اين دعا، به همراه اعمال ويژه آن در نيمه ماه رجب توصيه شده است. اين دعا را بزرگاني چون شيخ طوسي، ابن طاووس و علامه مجلسي از نظر تاثير براي رسيدن به حاجت و رفع گرفتاري و برطرف شدن ظلم و ستم، معتبر دانسته اند. در اين نوشتار…
چکیده از منظر شیعه، انتخاب امام براساس نص الهی است؛ که بر این مطلب، آیات قرآن و روایات بسیاری ازجمله خطبه‌‌هایی از نهج‌‌البلاغه دلالت دارد. از سوی دیگر، برخی متقدمین از اهل سنت انتخاب امام را مبتنی بر بیعت نهاده‌‌اند و منکر اصل نص هستند. از معاصران نیز ضمن اعتقاد به نص الهی در امامت، تحقق و تنجیز آن را در بعد سیاسی و اجتماعی، منوط به بیعت و رأی مردم قلمداد کرده‌‌اند. محور استدلال مخالفان نص، گاه بیعت و اجماع صحابه پس از رحلت رسول خدا(ص) بر خلافت ابوبکر، و یا موضعگیری خاص امام علی(ع) و استنکاف ایشان از…
متن اشاره: دعا یکی از جنبه‏های مهم و مشترک ادیان است که نمایان‏گر احساسات و طرز تلقی آدمی نسبت به موجود یا موجودات الوهی و مجرد است. امروزه مطالعات عمومی درباره دعا هنوز ابتدایی و خام است. تمایز سه‏گانه دعا به عنوان «متن»، «عمل» و «موضوع» راه را برای مطالعه عمومی درباره دعا باز کرده، می‏تواند سودمند افتد. دعا به عنوان متن، مجموعه‏ای از کلماتی است که بشر به واسطه آنها با یک ذات مجرد ارتباط برقرار می‏کند، مانند دعای خداوند در مسیحیت و دعاهای نماز در اسلام. دعا به عنوان عمل نه ‏تنها دربردارنده کلمات ابراز شده است بلکه…
چکیده برخی از مباحثی که مدت هاست به عنوان اصولی بدیهی در مکتب شیخی معرفی می گردند، در اصل مباحثی فراگیر در اندیشه ی تمام شیخی ها نیستند، بلکه تنها متعلق به اندیشه ی یکی از شاخه های مکتب شیخی، یعنی شاخه ی کرمان-اند که، چون به حق پرکارترین شاخه ی شیخی ها بوده اند، اکثر محققان از طریق آثار ایشان با دیدگاه های فکری شیخیه آشنا شده و متعاقباً تمامی آن دیدگاه ها را اصیل تصور نموده اند. در صورتی که حقیقت چنین نیست و تعالیمی چون اصل معرفت به رکن رابع، نظریه ی ناطق واحد، و حتّی اصول…
چکیده: چکيده فارسي: اين نوشتار در صدد تبيين جايگاه معنايي «دعا» در قرآن به شيوه معناشناسي توصيفي است. معناشناسي توصيفي، ارتباط واژه دعا را با کلمات مرتبط با آن در قرآن بررسي مي کند. در کاربرد وحياني، واژه هايي مانند: طلب، ندا، استغاثه، تضرع، عبادت، استغفار و … با دعا ارتباط معنايي دارند. از نتايج مهم ترسيم ميدان هاي معنايي دعا، آشکار شدن پيوند معنايي عميق دعا با ساير واژه هاي مرتبط با آن در قرآن است. اين پيوندها باعث شده تا اين واژه کاملا تحت تاثير کلمات مجاور و نظام معنايي مستقر در آن قرار گيرد. در اين مقاله…
متن در شماره قبل «انواع اجابت دعا» مورد بررسى قرار گرفت‏و در مقاله حاضر به «موانع استجابت‏» مى‏پردازیم. براى تحقق هر کارى گذشته از وجود اسباب، نبودن مانع نیز لازم است و تنها دراین صورت پیدایش آن کار ضرورى خواهد بود. براى مثال; رویش بذر سالم در دل خاک مرطوب مشروط به این است که آفتاب سوزان‏یا سرماى شدید بر سر راه بذر آن قرار نگیرد. در دعا نیز باید به موانع توجه داشت و آنها را از سر راه برداشت. برخى ازموانع عبارتند از: 1 تنافى با سنتهاى آفرینش خواسته‏اى که در دعا عرضه مى‏شود، باید مخالف‏سنت‏هاى الهى که…
چکیده: محمد بن ابوبکر از معدود چهره هاي شاخص در تاريخ فرهنگ اسلامي است که اصالت و شرافت خانداني و ايماني را توامان در خود جمع کرده بود. از يک سو، پيوند نسبي او با ابوبکر، و از سوي ديگر، پيوند ولايي او با امام علي (ع) موجب شد که چهره وي در منابع شيعي و سني بازتاب هاي مختلف يابد. چرايي بازتاب متفاوت چهره محمد بن ابوبکر در منابع فريقين، عمده ترين مساله اي است که اين مقاله مي کوشد با توسل به روش توصيفي – تحليلي، به ايضاح آن همت گمارد و نشان دهد که تاريخ نگاري اسلامي،…