مقالات

اصل مقاله: «والذین صبروا ابتغاء وجه ربهم و أقاموا الصلوة و أنفقوا مما رزقناهم سرا و علانیة و یدرؤن بالحسنة السیئة، أولئک لهم عقبی الدار.» (سوره رعد ـ آیه 22) بحث در تشریح سیر عملی اولواالالباب بود. یکی از روشهای عملی اولوالالباب، صبر است. در مسئله صبر چند مطلب بیان شد. یکی از آن مطالب، بحث پیرامون تحلیل بافت درونی صبر است که صبر باید از کجا نشأت بگیرد و برای چه انگیزه‌ای باشد؟ این راه در سوره نحل و در سوره مدثر بیان فرمود: «واصبرو ما صبرک الا بالله» (نحل ـ آیه 127) و در سوره مدثر، آیه 7…

چکیده وجود جعلیات در منابع حدیثی، فقهی، تاریخی و منابع دیگر، امری رایج است که باید برای شناخت گزارش‌ها و روایات جعلی، راه‌های مختلف تحقیق را پیمود تا صحت و سقم روایات را به دست آورد. افزون بر نقد روایات از جهت سند و متن، باید به فضای بسترسازی صدور روایات توجه داشت تا سره از ناسره را تشخیص داد؛ زیرا صدور برخی از روایات با مبانی قرآن، حدیث نبوی و احادیث ائمه‰، علم کلام و عقل تباین دارد، اگرچه صدور آن‌ها از زبان معصوم باشد. از جمله آنها، حدیث مطلاق امام حسن† است که در منابع شیعه، گاهی به…

چکیده تأثیر مذهب تشیع بر تمامی نواحی شیعه ­نشین و به‌ویژه ایران، نه‌تنها خود را از طریق جریان­های مذهبی، سیاسی و اجتماعی نشان داده، بلکه تأثیری شگرف بر هنر و میراث فرهنگی این مناطق نیز گذاشته است. نمونه این تأثیر را در آثار متعدد معماری، گچ‌بری، کاشی‌کاری و به طور کلی آثار تاریخی و هنری می‌توان دید که در مناطق مختلف ایران بر جای مانده است. آثار چوبی نیز به رغم ناپایداری و از بین رفتن بسیاری از آن‌ها، در عین حال نمونه­ های باقی‌مانده، فرهنگ و هنر شیعی را به‌ویژه در زمینه کتیبه­ نگاری و درج مضامین و مفاهیم…

چکیده جنگ‌های سه‌گانه‌ای که امام علی در دوره حاکمیت کوتاه‌مدت خود بدان گرفتار شد، پس از بحران رده، عمده‌ترین آشوب‌های داخلی جامعه اسلامی به شمار می‌رفت که تبعات سنگینی را بر نظام علوی تحمیل کرد. بررسی این جنگ‌ها، از آن حیث که به مثابه‌ عمده‌ترین عامل در ناامنی اقتصادی این دوره عمل کردند، اهمیت دارد. پرسش عمده‌ای که این مقاله می‌کوشد تا به تبیین آن همت گمارد، این است که جنگ‌های داخلی تا چه میزان بر ساختار اقتصادی حکومت امام علی اثرگذار شدند؟ یافته‌های این پژوهش که بر روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی است، نشان می‌دهد که غارت اموال عمومی…

چکیده مراسم و مناسک عزاداری عاشورا در دوره‌های مختلف تاریخی، علاوه بر صورت‌بندی‌هایی مختلف، پذیرای تغییرات اجتماعی متنوعی نیز بوده است. این تغییرات، تحت تأثیر اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه شکل گرفته، امکان رشد و بازتولید نظام فکری خاص خود و تأثیر آن بر جامعه را می‌یابند. مسأله اصلی مقاله حاضر آن است که با استفاده از مطالعه اسنادی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی خصوصاً عزاداری عاشورا و اهمیت موضوع، نشان دهد نوع و میزان تحلیل و فهم منطق تغییرات و تطورات اجتماعی مناسک عاشورا در طی تاریخ چگونه بوده است. کلیدواژه‌ها: دین؛…

چکیده (بخشی از مقاله) در این مورد امام خمینی(ره)می‌فرماید:«بس است برای‌ انسان بیدار،همین حدیث شریف و کفایت می‌کند برای این‌ خطیئه‌ی مهلک؛ همین که سرچشمه‌ی تمام خطاها و ریشه و پایه‌ی جمیع مفاسد است. بعضی قوای باطنیه بدان که خداوند تبارک و تعالی به ید قدرت و حکمتش در عالم غیب و باطن نفس،قوایی خلق فرموده است که داری منافع‌ بی‌شمارند و آن‌چه مورد بحث ماست،سه قوه‌ی واهمه،غضبیه‌ و شهویه است و هر یک از این قوا،منافع کثیره دارند،از برای‌ حفظ نوع و شخص و تعمیر دنیا و آخرت که علما ذکر کرده‌اند و اکنون ما را به آن احتیاجی…

سیر نماز جمعه در زمان ائمة معصومین((ع)) به مناسبت 16ربیع الأول اقامة نخستین نماز جمعه توسط پیامبر اکرم(ص) کلمات کليدي: نماز جمعه. پیامبر. نماز جمعه در زمان خلافت. مدینه. اسلام. امام. اقامة نماز جمعه متن مقاله: اشاره نماز جمعه، یکی از فریضه های عبادی ـ سیاسی و از موهبت های ویژة حق تعالی به امت اسلامی است که در آغاز تشکیل اولین دولت اسلامی، یعنی حکومت پیامبر اسلام(ص) در مدینه تشریع شده است. دربارة اهمیت این نماز و جنبه های مختلف عبادی، فرهنگی و سیاسی آن، مطالب فراوانی گفته شده است. یکی از مهم ترین این آموزه ها، توجه جدی…

جمعه و نماز جمعه در منظر پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله زهرا؛ دانش مطلق مجله: قرآنی کوثر » زمستان 1385 و بهار 1386 – شماره 23 ‏(6 صفحه – از 143 تا 148)

استجابت دعا در جمعه متن مقاله: از مهم ترین امتیاز جمعه‌، این است که دعا در آن مستجاب است. روایات فراوانی براین معنا دلالت دارد؛ از جمله: 1. از امام باقر و یا امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: “اِنٍّ العَبدَ المؤمِنَ لیَسألَ اللهَ الحاجَه یَ فَیُؤخِّر اللهُ قَضاء حاجَتِهِ الَّتی سأل اِلی یَومِ الجُمعه یِ؛(1) به راستی بندی مؤمن حاجتی از خداوند درخواست می‌کند، پس خداوند انجام حاجت او را تا روز جمعه به تأخیر می‌اندازد (و در آن روز برآورده می‌کند)”. 2. در حدیثی از امام صادق (ع) همین مضمون آمده، منتها در ذیل آن دارد:…

متن مقاله: خداوند از بین موجودات، انسان را و از بین انسان ها، انبیا و امامان و اولیا را برگزید، و از بین مکان ها، مکّه و مدینه و کوفه و کربلا و از بین ماه ها، ماه مبارک رمضان و شب قدر، و از بین روزها، روز جمعه را برگزید که از این روز به عنوان «سیدالایام» و بزرگ ترین اعیاد یاد شده است. متأسفانه در جامعه ی امروزی کمتر به این عظمت توجه می شود، هر چند قبول داریم بعد از انقلاب اسلامی توجه به دعاها (کمیل، ندبه و…) و نماز جمعه بیشتر شده ولی باز آن گونه…

چکیده مقدمه و طرح مسأله: زائران خانة خدا در حج تمتع، در روزهاى دهم، یازدهم و دوازدهم، در سرزمین منا، جمراتِ اولی، وسطی و عقبه را سنگ می زنند که در حقیقت با انجام این عملِ نمادین، شیطان را رجم مى‏کنند و این سنتی است از ابراهیم خلیل (علیه السلام) . در مباحث فقهی رمی، بعد از اثبات وجوب رمی و انداختن با دست در صورت اختیار، سخن از چگونگی پرتاب سنگ است و بیشتر فقها فتوا به استحباب «خذف» داده ‌اند و «خذف»، به گفتة مشهور علما، عبارت از این است که سنگ را در میان انگشت ‏ابهام (شست)…

اصل مقاله در شماره 39 فصلنامه «میقات حج»، مقاله‌ای با عنوان «تحقیقی جدید درباره رمی جمرات» به چاپ رسید که تحقیقی جدید و نگاهی نو به مسأله رمی جمرات بود. مقاله حاضر نقدی بر آن مقاله است که توجّه خوانندگان محترم را به آن جلب نموده، محقّقان و عالمان و پژوهشگران حوزه فقه و دین انتظار می‌رود با ارائه دیدگاه‌ها و نظریات عالمانه خود ما را در دستیابی به حقایق یاری دهند. چندی پیش نوشته‌ای تحقیقی توسط یکی از علمای برجسته حوزه علمیه قم منتشر گردیدکه درآن، نسبت به رمی جمره، که یکی از مناسک ضروری حج است، تجدیدنظر کرده…