چکیده:
رساله‌ی حاضر با هدف بررسی اوامر، نواهی و علل آن که حضرت علی (ع) درباره‌ی عرصه‌های مختلف حکومت اعم از فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در نهج‌البلاغه بیان داشته، تدوین شده است، کنکاش در این زمینه کارکرد مهم و خطیری دارد که می‌تواند نتایج با ارزشی را در پی داشته باشد که بسیاری از مکاتب حکومتی از تحصیل آن ناتوان هستند؛ برای این‌که اهل‌بیت (ع) عموماً و امام علی (ع) خصوصاً معادن و گنجینه‌های علم الهی محسوب می‌شوند و از هر کس دیگر به عمق مسائل و زوایای پنهان امور دنیوی و اخروی آگاه‌تر هستند و می‌توان اذعان نمود که تعلیل‌های آنان در شناخت و پذیرش امور یاد شده، تأثیر بسزایی به‌ویژه در میان جوانان و به‌خصوص در زمان معاصر داشته باشد. از مجموعه علل و اسبابی که امیرالمؤمنین (ع) برای عرصه‌های گوناگون حکومت بیان می‌دارد می‌توان نتیجه گرفت که آن حضرت هدف نهایی در عرصه‌ی فرهنگی را، رشد و تعالی انسان و جامعه می‌داند؛ زیرا طبق جهان‌بینی اسلام، انسان موجودی مرکب از جسم و روح است و سعادت و خوشبختی واقعی او در تکامل معنوی و سعادت اخروی باید جست‌وجو نمود. مهم‌ترین وظیفه‌ی این عرصه فراهم ساختن شرایطی است که انسان بتواند به تکامل روحی و معنوی خود که همان تقرّب الهی است، برسد؛ اما در زمینه‌ی اقتصادی، شکوفایی اقتصادی در پرتو عدالت، رفاه عمومی و توازن اقتصادی مهم‌ترین دستاوردی است که امر به معروف و نهی از منکر اقتصادی می‌تواند در پی داشته باشد. معروف‌های نظام اقتصادی حکومت علوی مواردی است که امام (ع) به آن تأکید فراوان دارد و با طراحی نظام اقتصادی خود در صدد تحقّق آن می‌باشد؛ که با ایجاد فرصت‌های برابر و شرایط معیشتی مناسب برای همگان و دفع موانع در زمینه‌ی تولید و توزیع و الگوهای مصرف میسر می‌داند.
کلیدواژه‌ها:تعلیل‌های حکومتی، امام علی (ع)، نهج‌البلاغه.
فصول پایان‌نامه:
این پایان‌نامه در سه فصل بیان شده است:
فصل اول: «کلیات تحقیق»
* طرح تحقیق
* فرضیات تحقیق
* روش تحقیق
فصل دوم: «تعلیل و ساختار آن در زبان عربی»
* مقدمه
* حروف تعلیلی
* اسم تعلیلی (مفعول له)
* فعل تعلیلی (افعال طلبی و جواب آن)
فصل: «سوم تعلیل‌های امام علی (ع)»
* مقدمه
* تعلیل‌های امام علی (ع) پیرامون احکام شرعی
* تعلیل‌های امام علی (ع) در حوزه اخلاق و رفتار
* تعلیل‌های امام علی (ع) در حوزه مدیریت.