چکیده:
پایان‌‌نامۀ حاضر در یک مقدمه و شش بخش سیماى حکومت پیامبر اسلام (ص) را از لحاظ رفتار با مخالفان بررسى کرده است. در مقدمه از مشروعیت و مقبولیت، آزادى، قانون‌مداری، تسامح و تساهل، اقتدا به پیامبر (ص)، سیماى یثرب مرکز خلافت حکومت پیامبر اسلام (ص)، منابع مورد استفاده (قرآن، سیره) و اقسام مخالفین پیامبر (ص) سخن رفته و موضوعات بخش‌‌هاى شش‌گانۀ آن به این شرح است: بخش اول، حکومت پیامبر (ص) در مدینه: تعریف حکومت، عناصر سازندۀ حکومت، ضرورت تشکیل حکومت در اسلام، دلایل تشکیل حکومت در اسلام، مشروعیت حکومت پیامبر (ص)، مخالفان تشکیل حکومت توسط پیامبر (ص)، دلایل تشکیل حکومت توسط پیامبر (ص)؛ بخش دوم، عدالت با مخالفان؛ بخش سوم، گفتگو با مخالفان: قرآن مکتب گفتگو، گفتگوى پیامبران با مخالفانشان، گفتگو با مخالفان در قاموس پیامبر (ص)، ابزارهاى گفتگوى پیامبر (ص) با مخالفان، شیوه‌‌هاى گفتگو (حکمت استدلال، جدال به شیوۀ برتر، موعظۀ حسنه)؛ بخش چهارم، تساهل و تسامح؛ بخش پنجم، قانون‌‌مدارى در رفتار با مخالفان؛ بخش ششم، آزادى عقیده: مفهوم عقیده و آزادى عقیده، بررسى آراى مخالفین و موافقین آزادى عقیده، دفاعى بودن جنگ‌هاى پیامبر، پذیرش جزیه غیر مسلمانان دلیل دیگرى بر آزادى عقیده، ارتداد، بررسى آیات ارتداد در قرآن، بررسى موارد ارتداد در عصر پیامبر (ص).