چکیده:
موسيقی نزد انسان پدیده‌ای فطری می‌باشد که از حس زيبايی دوستی او برخاسته است. لذا انسان از دیرباز با موسيقی و غنا سر و کار داشته و در دوره‌های مختلف کارکردهای گوناگونی برای آن قائل بوده است. طبق شواهد تاريخی در گذشته اين پدیده فطری، به انحراف کشيده شد و وسیله‌ای برای عيش و نوش هواپرستان مبدّل گرديد و مورد نکوهش شريعت اسلام قرار گرفت. به نظر می‌آمد که استفاده مفيدی برای موسيقی و غنا قابل تصور نيست، زيرا اين پديده بيشتر در خدمت هواپرستان و صاحبان زر و زور بود. از این‌رو و به دليل اختلاط مصاديق حلال و حرام و غلبه مصاديق حرام، فقها حکم به حرمت غنا و موسيقی کرده‌اند؛ اما با گذشت زمان و پيشرفت علم و تکنولوژی و شناخت کارکردهای مفيد برای آن و تغييرات شرايط اجتماعی و سياسی و به‌ویژه در عصر حاضر و استقرار جمهوری اسلامی، اين سؤال به جد مطرح است که آيا فقها در گذشته برای موسيقی حرمت قائل بودند و يا بين اصل موسيقی و آنچه به همراه او می‌آمد، تفکيک قائل می‌شدند؟ امروزه نيز که مسئله موسيقی نقش مهمی در زندگی روزمره مردم دارد و از تفريحات آن‌ها به شمار می‌رود و با توجه به نقش زمان و مکان و استقرار نظام جمهوری اسلامی و دیدگاه‌های راهگشای امام خمينی (ره) به‌عنوان بنیان‌گذار اين نظام مقدس، آيا می‌توان بين اصل موسيقی و برخی عملکردهای جامعه امروزی تفکيک قائل شد؟ اين پایان‌نامه در مقام بررسی ديدگاه اسلام و امام (ره) در اين رابطه است.
کلیدواژه‌ها: غنا، موسیقی، طرب، ترجیح، لهو، باطل، لعب، زور.
توضیحات بیشتر:
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «آشنایی با موسیقی و غنا و تاریخچه آن»
* مبحث اول: مفاهیم غنا و موسیقی
* مبحث دوم: تاریخچه غنا و موسیقی در اسلام و حقیقت عرفی آن
* مبحث سوم: انواع غنا و ادله آن‌ها
فصل دوم: «دیدگاه فقها در رابطه با غنا و موسیقی و ادله‌ی آن‌ها»
* مبحث اول: دیدگاه‌های فقها
* مبحث دوم: بیان ادله‌ی دیدگاه‌های فقهی غنا
* مبحث سوم: شاخص‌های غنای حرام
فصل سوم: «دیدگاه فقها پیرامون حرمت یا عدم حرمت آلات موسیقی»
* مبحث اول: حرمت مطلق استعمال آلات موسیقی و ادله‌ی آن
* مبحث دوم: عدم حرمت مطلق استعمال آلات موسیقی و ادله‌ی آن
فصل چهارم: «آشنایی با نظر امام خمینی (ره) پیرامون موسیقی و غنا با توجه به نقش زمان و مکان در اجتهاد و استنباط»
* مبحث اول: تبیین نگرش فکری امام خمینی (ره) در مسئله تأثیر زمان و مکان در اجتهاد
* مبحث دوم: چگونگی تأثیر زمان و مکان در فقه
* مبحث سوم: بیان نمونه‌هایی از تأثیر زمان و مکان در اجتهاد با استفاده از روایات و فتاوا