چکیده:
به دنبال کشته شدن عثمان در سال 35 هجری قمری که در پی شورش‌های داخلی و در اعتراض به سیاست‌های جاری او به وقوع پیوست، امام علی (ع) بنا بر خواست عمومی، خلافت را بر عهده گرفت. قتل عثمان عواقب شومی را برای حکومت نوپای امام به همراه آورد و سرآغاز بروز فتنه‌ای شد که طی آن گروه‌هایی به بهانه خونخواهی خلیفه مقتول، پرچم مخالفت علیه حکومت جدید برافراشتند و زمینه را برای نبردهای داخلی فراهم کردند. در این میان، برخی از مخالفان حکومت جدید که در شمار خواص جامعه روزگار خود محسوب می‌شدند با مشتبه کردن امر بر عوام و هدایت آن‌ها حاکمیت امام را به چالش کشیدند. پرسشی که این پژوهش حول محور آن سامان یافته این است که خواص مورد نظر با تمسک به چه شیوه‌هایی توانستند نظم موجود را برهم زنند و حاکم اسلامی را با چالش‌های جدی روبرو سازند و در برنامه‌های او اخلال ایجاد کنند. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی می‌کوشد تا از یکسو با شناسایی خواص قاعدین و ناکثین، نقش آن‌ها را در چالش‌های فراروی حکومت امام علی (ع) بازنماید و از سوی دیگر مواضع آن حضرت را در قبال رفتارهای هنجارشکنانه آن‌ها مورد ارزیابی قرار دهد.