چکیده:
دین مبین اسلام در عربستان ظهور کرد، سرزمینی که مردم آن دارای تمدنی بسیار ابتدایی و فاقد هر نوع فرهنگ چشمگیری بودند، با وجود این خود را هم بینیاز از کوشش در فرا گرفتن دانشها و کتاب و سنت و کسب علم میدیدند. آنان چنان بیاعتنا و بیقید به علوم بودند که کار فرهنگی و علمی مهمی از آنها دیده نشد و ضبط نگردید. ولی اسلام تحرک علمی گستردهای را در میان اعراب و ملل دیگر اسلامی ایجاد کرد و تمامی ملل تازه مسلمان به همراه اعراب در زیر پرچم اسلام جنبش علمی مهم و گستردهای را به وجود آوردند. از دیدگاه شیعه امامی مهمترین رسالتهای امامان پس از رحلت رسولالله (ص) حفاظت و رهبری دین، ولایت انسان کامل و رهبری اجتماع مسلمانان و اداره حکومت آنها میباشد. دو صفت مهم عصمت و علم از ویژگیهای امام است. به همین سبب ائمه اطهار (ع) نقش مهمی در پیشبرد حرکت علمی و پیشرفت علم در جهان اسلام بر عهده داشتند. در این میان نیز، امام موسی بن جعفر (ع) و امام علی بن موسیالرضا (ع)، در بیدار کردن اندیشه مسلمانان و تبلور حرکت علمی و پیشبرد جامعهی اسلامی نقش بسزایی داشتند. یکی از نتایج پر بار فعالیت علمی امامان تربیت شاگردان و دانشمندان نخبه بوده است که هرکدام در شاخهای از علوم اسلامی سرآمد بودند. اصحاب ایرانی ائمهی اطهار (ع) در رشتههای مختلف علمی آثار و تألیفات فراوانی داشتهاند و در این پایاننامه با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی در جستجو و بررسی این هستیم که یاران ایرانی امام کاظم (ع) و امام رضا (ع) در زمینهی علم و تمدن در اسلام چه نقشی ایفا کردند و در تألیف و نگارش علوم گوناگون چه فعالیتی از خود نشان دادند.