چکیده:
این پایان‌نامه تحت عنوان «دلایل و انگیزه‌های انعقاد صلح امام حسن (ع) با معاویه بن ابی‌سفیان» در یك مقدمه و پنج فصل تنظیم شده است. ائمه‌ی معصومین (ع) همگی نور واحد بوده و در مقام معنوی بر یكدیگر برتری ندارند و اگر تفاوتی در ظاهر عملكرد امامان معصوم مشاهده می‌شود، به علت تفاوت در ویژگی‌های فردی است، نه مقام نورانیت ایشان، به عبارتی با شرایط زمان و مكان لازم می‌شود تا امامان عملكرد خاص و به‌ظاهر متفاوت در زمان امامت خود نشان دهند. در این رساله به ابعاد گوناگون شخصیت، زندگی و اخلاق دومین امام شیعیان جهان و نشان دادن ارزش‌های والای انسانی او كه خداوند در وجود امام (ع) به ودیعت نهاده و آن منشأ تحولاتی در جامعه و افراد بشر شده است، می‌پردازیم. در بخش دیگر، به شخصیت، فضیلت‌ها، ایثار و كرامات امام حسن (ع) و زندگی سیاسی ایشان در عصر خلفای راشدین پرداخته شده و همچنین در خصوص خلفای بنی‌امیه و اختلاف آن با خلفای راشدین، معرفی چهره‌ی زور و تزویر معاویه صحبت شده است. مهم‌ترین بخش زندگی امام حسن مجتبی (ع)، ماجرای صلح او با معاویه می‌باشد و همچنین دلیل‌های عقلی كه سیمای این صلح را روشن می‌كند و اینكه پذیرش صلح، تنها برای مصلحت امت، جلوگیری از خونریزی حفظ جان یاران واقعی امام و حفظ ارزش‌های الهی می‌باشد؛ و نیز اینكه این روش را امام حسن (ع)، از صلح حدیبیه برگرفته كه سیاستی از یادگار جدش رسول خدا (ص) بود، پس این صلح، زمینه‌ساز قیام عاشورا شد و قیام عاشورا قبل از آنكه حماسه‌ی حسینی باشد، حماسه‌ی حسنی است. امام حسن (ع) كه خود در میدان جنگ قهرمانی كم‌نظیر بوده، در صحنه‌ی صلح نیز قهرمان‌ترین مصلح بود.