چکیده:
فقه و حقوق دو دانش همگن و هر دو از دانش‌های رفتاری و دستوری‌اند و در بسیاری از نقاط مانند بخش‌هایی از اهداف، مسائل، متدولوژی، منابع و … تقارب و تجانس دارند. بااین‌همه، تمایزهای آن دو نیز کم نیست. فقه، ساحتی آسمانی و حقوق، آستانی زمینی دارد. فقه، نیکبختی عاجل و آجل را طلب می‌کند و حقوق به کامیابی عاجل بسنده می‌کند. فقه، بر متون و نصوص دینی تکیه می‌کند و حجیت را در استناد به خداوند ویژه می‌سازد و حقوق بر قانون و عرف پای می‌فشرد. درگذشته، این دو یار قدیمی، دادوستد بسیار داشته‌اند که در تکامل و بالندگی‌شان اثر آفرین بوده است؛ اما امروزه که سایه حقوق و شاخه‌های انبوه آن در جای‌جای زندگی ما گسترانیده شده و فقه اسلامی را به چالش جدی کشیده چه باید کرد؟ آیا باید فقه در مواجهه با حقوق به محاق رود؟ یا حقوق وضعی در هماوردی با فقه رنگ بازد؟ یا می‌توان فقه اسلامی را ـ لااقل در بخش‌های مهمی از آن ـ نظام‌مند ساخت؟ نوشته حاضر مبادی و پیش انگاره‌های این مبحث را بررسی می‌کند تا مجال برای پژوهش‌های پسین فراهم آید
بانک اطلاعات: