چكيده:
تأمين اجتماعي، يكي از موضوعات كلان نظام‌هاي اقتصادي معاصر است. در اكثر كشورهاي پيشرفته، بين يك چهارم تا يك سوم توليد ناخالص ملي و بخش اعظم بودجه دولت به اين امر اختصاص دارد. با اين حال، الگوهاي رايج تأمين اجتماعي، كه عمدتا در بستر مباني مكتبي و شرايط تاريخي جوامع سرمايه‌داري شكل گرفته‌اند، با مشكلات فراواني از جمله در ناحيه تأمين منابع مالي مواجه گرديده‌اند. اين مقاله با روش تحليلي- توصيفي، به بررسي ويژگي‌هاي الگوي مطلوب تأمين اجتماعي اسلامي در مقايسه با الگوهاي تامين اجتماعي معاصر مي‌پردازد. بنا به فرضيه مقاله، تحقق اهداف تأمين اجتماعي در رهيافت اسلامي در درجه اول، در گرو عادلانه بودن نظام اقتصادي و پيشگيري از چالش‌هاي زمينه‌ساز دخالت سازمان تامين اجتماعي است. پس، مسئوليت موارد فعلي تحت پوشش نظام‌هاي تامين اجتماعي، علاوه بر دولت، شامل عموم مردم و خودِ فرد نيز مي‌شود. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه تأمين اجتماعي در رويكرد اسلامي، با استفاده از سازوكارهاي سه گانه «تدارك خصوصي»، «تكافل عمومي» و «تضامن دولتي»، صورت مي‌گيرد. موفقيت نظام تأمين اجتماعي و پايداري مالي آن، در گرو قرار گرفتن هر يك از آن سه در جايگاه خود و عملكرد مناسب آنها در ارتباط با يكديگر است.
كليدواژه‌ها: تامين اجتماعي، عدالت اجتماعي، اقتصاد اسلامي، رويكرد مقايسه‌اي.