چكيده انديشه معاد در آيين يهود داراي تعابير متعددي است. برخي از اين تعابير، برخاسته از انديشه حلولگرايي و برتري قوم يهود است كه ثواب به قوم برتر و عقاب به اقوام ستمگر مربوط است. دسته ديگري، بدون در نظر گرفتن مسئله قوميت، پاداش و عقاب را فردي ميدانند. آنچه مسلم است، عقايد مختلف پيرامون معاد، دين يهود را با سؤالاتي مواجه كرده است؛ اينكه چگونه فرد يهودي با وجود مسئله برگزيدگي و قوميت برتر، بهدليل ظلمها و خطاهايش عذاب ميشود؟ اگر عذاب مربوط به اقوام ستمگر نسبت به يهود باشد، ضمانت اجرايي شريعت و احكام الهي كه در عهد…