چکیده:
آیین‌های تدفین در میان اقوام باستان، نه تنها به عنوان راه‌حلی عملی برای دفع اجساد، بلکه به عنوان بستری برای شکل‌گیری باورهای اساطیری و آیینی عمل می‌کرده است. این پژوهش نشان می‌دهد که این آیین‌ها در مرحله نخست، زاییده نیازهای طبیعی و عینی بشر بوده‌اند، اما به تدریج به اساطیری تبدیل شدند که به نوبه خود، فلسفه و توجیه‌گر انجام همان مراسم شدند. این چرخه سبب شد تا آیین‌هایی مانند دفن، مرده‌سوزی، مومیایی کردن و یا قرار دادن مرده در معرض هوا، در هر فرهنگ و تمدنی با جهان‌بینی خاص آن قوم تلفیق شده و مفاهیم نمادین عمیقی بیابند.
مطالعه تطبیقی آیین‌های تدفین در تمدن‌هایی همچون مصر باستان، بین‌النهرین، ایران پیش از آریایی‌ها، چین، آزتک‌ها و هندوها، گویای تنوع گسترده در شیوه‌های خاکسپاری است. این آیین‌ها اغلب با باور به زندگی پس از مرگ و ضرورت تأمین نیازهای متوفی در جهان دیگر همراه بود که در قالب هدایای گور، وسایل شخصی، غذا و حتی قربانی کردن خدمتکاران و همسران تجلی می‌یافت. همچنین، معماری مقابر، از گورهای ساده تا اهرام و آرامگاه‌های مجلل، بازتاب‌دهنده ساختار طبقاتی جامعه و میزان احترام و هراسی بود که زندگان نسبت به مردگان احساس می‌کردند.