چکیده
دنیای بشری سرای آزمایش الهی است. انسان در مراحل مختلف زندگی خواسته یا ناخواسته، آزمونهای پی در پی را پشت سر میگذارد.
خداوند بر اساس غایت آفرینش انسان و ویژگیهای وجودیاش او را در صحنههای گوناگون زندگی میآزماید، «اِنّا خَلَقْنَا الاِنْسان مِنْ نُطْفَةٍ اگمْشاجٍ نَبْتَلیهِ». «اِنَّ ذلِکَ لاعلیها السلامیات وَاِنْ کُنّا لمُبْتلین».
ماهیت این آزمایشها چیست؟ و با توجه به این که خداوند آگاه بر همه چیز است، انگیزه این امتحانات چه میتواند باشد؟ خداوند با چه ابزارهایی آدمی را میآزماید؟ و مکانیسم موفقیت در آزمونها چه گونه میباشد؟
متکلمان اسلامی گفتوگو پیرامون امتحان و ابتلای الهی را بیشتر در تبیین غایت بندی افعال خداوند و عدالت او در فلسفه شرور و بلایا دنبال کردهاند.
آنچه در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است پاسخگویی به برخی از این پرسشها از نگاه متون دینی و نوشتههای کلامی است.