بازیابی روایات کتاب «التفسیر» علی بن حمزه بطائنی

چکیده:
از مهم‌ترین ویژگی‌های حدیث شیعه، مکتوب بودن آن است. احادیث اهل‌بیت: از زمان صدور به‌وسیله اصول و کتب شیعیان به سده‌های بعد منتقل می‌شد تا اینکه از سوی مؤلفان جوامع حدیثی، به‌ویژه صاحبان کتب اربعه، تدوین و تبویبی منظم یافت و از آن زمان، منابع و مصادر کهن اندک‌اندک به دست فراموشی سپرده شدند. امروزه نیز با استفاده از روش‌های گوناگون می‌توان این مصادر کهن را بازیابی کرد. کتاب التفسیر علی بن ابی‌حمزه بطائنی با توجه به گزارش‌های رجالیان تا قرن پنجم وجود و شهرت داشته که به‌مرور زمان با توجه به حوادث زمانه مفقود و از بین رفته و اکنون اثری از آن باقی نمانده است. در این مقاله کوشش شده با استفاده از روش اسناد‌شناسی به بیان مصادر بازیابی شده بپردازیم که درمجموع 24 مصدر بازیابی شده است و در نسبت سنجی این متون با اثر مفقود می‌توان گفت که مأخذ و منبع اولیه این روایات تفسیری‌، کتاب التفسیر علی بن ابی‌حمزه بطائنی است.