چکیده:
با استقرار خلافت فاطمیان در297ه.ق در افریقیه، رهبران نهضت فاطمی با تشكیل «سازمان دعوت» به گسترش نفوذ خود در سرزمین های اسلامی پرداختند. یكی از كانون های مورد توجه داعیان فاطمی، مناطق كوهستانی قفص جنوب كرمان، مقر عشایر قفص، بود كه به اسماعیلیه ی فاطمی گرایش یافتند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر رقابت تجاری فاطمیان و عباسیان بر گرایش زودهنگام عشایر قفص به اسماعیلیه ی فاطمی می باشد و با روش تحلیلی تاریخی، به بررسی این موضوع می پردازد. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد كه فاطمیان در رقابت تجاری با عباسیان و با هدف تضعیف قدرت عباسیان، سعی در جا به جایی مسیر تجارت از خلیج فارس به دریای سرخ نمودند و برای نیل به مقصود، اختلالاتی را در شبكه ی راه های تجاری جنوب ایران ایجاد كردند. فاطمیان با دعوت عشایر قفص به اسماعیلیه ی فاطمی، از آنان به عنوان تامین كننده ی سیاست های خود سود بردند و با ناامنی در مسیر كاروان های حوزه ی سواحل جنوب به مناطق داخلی ایران، موفق به تغییر مسیر تجارت از خلیج فارس به دریای سرخ شدند.
کلیدواژگان: قفص، كرمان، اسماعیلیه، فاطمیان، عباسیان