تقسیم نفوس اخروی و سعادت یا شقاوت آنها در فلسفه سهروردی

چکیده:
سهروردی در یک تقسیم‌بندی، انسان‌ها را به کاملان در علم و عمل، متوسطان در علم و عمل، زاهدان پارسا، کاملان در علم اما ناقصان در عمل و در نهایت ناقصان در علم و عمل تقسیم نموده است. از زاویه دیگر، ایشان نفوس را به ساده پاک، ساده ناپاک، غیرساده کامل پاک، غیرساده کامل ناپاک، غیرساده غیر کامل پاک و نفوس غیرساده غیر کامل ناپاک تقسیم کرده و نتیجه می‌گیرد که سعادتمندان یا خوشبختان، همان کاملان در علم و عمل‌اند که به «نورالانوار» می‌پیوندند. آنان سعادتمندترین آدمیان‌اند اما شقاوتمندترین اشقیاء، ناقصان در علم و عمل و کاملان در عمل اما ناقصان در علم‌اند که از شدت عذابشان به خدا پناه می‌برند. سایر نفوس اگرچه بنا بر لطف ایزدی، عاقبت از عذاب و الم اخروی خلاصی می‌یابند اما سعادت و خوشی­ آن‌ها، محفوف به غواسق ظلمانی است.