چکیده
یکی از مباحثی که در قرآن کریم و روایات ائمه(ع) بدان پرداخته شده است، مبحث شایعه و انتشار خبرهای دروغین است. شایعه، خبری دروغین است که به راحتی در جامعه جریان می یابد و باعث تبیین واقعیت به صورتی دگرگون می شود و بیشتر دربارۀ برجستگان و خواص جامعه صورت می گیرد. همچنین از شایعه در جنگ نرم و جنگ های روانی بسیار استفاده می شود. دو اصل اهمیت و ابهام، محورهای اصلی پدید آمدن شایعه اند. به عبارت دیگر اصولاً شایعه نسبت به اموری صورت می گیرد که از حساسیت بالایی برای مخاطب برخوردار باشد و همین حساسیت و ابهام، زمینه گسترش آن را فراهم می آورد. شایعه دارای انواع گوناگون است از جمله:1- شایعات علیه شخصیت رسول خدا (ص) با عناوین الف: شایعه شاعر، مجنون، ساحر، مسحور و دروغ گو ب) شایعه خیانت ج) شایعه بی عدالتی د) شایعه سادگی و زود باوری پیامبر(ص) است. 2- شایعات علیه خانواده پیامبر (ص) (ناموسی و اخلاقی) که در داستان افک مطرح است 3- شایعات مرتبط با اصول امنیتی جامعه (شایعات نظامی، اجتماعی، سیاسی) که اغلب توسط افراد ساده لوح و ضعیف الایمان، تحت تأثیر سخنان منافقان منتشر می شد که بیشتر حاوی اخبار مربوط به جنگ هاست که از جمله آن ها شایعات در جنگ احد (شایعه شهادت پیامبر(ص))،جنگ تبوک (شایعه شکست سپاه اسلام) و جنگ احزاب را می توان ذکر کرد. از منظر اسلام، حفظ سلامت اجتماع، برای حفظ سلامت فرد، اهمیت فراوان دارد، لذا به شدت با شایعه پردازان مقابله شده است. و خداوند در قرآن کریم، آن را گناهی بزرگ بر شمرده و برای شایعه سازی و شایعه پراکنی، مجازاتی در دنیا و آخرت در نظر گرفته است.
کلیدواژه‌ها: شایعه؛ شایعه در قرآن؛ شایعه‌سازان؛ شایعه‌پراکنان