چکیده
دانش فقه مبتنی بر نوعی انسان شناسی و عقل شناسی است، زیرا موضوع اصلی فقه انسان مکلف و مهمترین منبع آن عقل میباشد و اساسا انسان و عقل‌محور و مقوم تشریع اسلامی است. اما از آنجا که شناخت انسان و عقل بحثی کلامی و از مبادی فقه به حساب می آید، به طور متمرکز و مستقیم در دانش فقه و اصول فقه مورد بررسی و تحقیق قرار نمیگیرد، از همین رو عقل‌شناسی و انسان شناسی فقیه در خارج از دانش فقه و اصول شکل می‌گیرد، در عین حال مباحث متفرقه ای در سه دانش فقه، قواعد فقه و اصول فقه مستقیم یا غیر مستقیم در باره انسان و عقل وجود دارد که عقل و انسان شناسی خاصی را به دست می‌دهد. در این مقاله برخی از این مباحث مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است که تا حدود زیادی انسان و عقل را در نظام فقه اسلامی نشان می‌دهد.
کلیدواژه‌ها: نظام تشریع؛ انسان‌شناسی؛ احکام شرعی؛ انسان؛ عقل