مغیرة بن سعید و ظهور اندیشه ی حروفی گری در عصر امویان

چکیده:
عراق در عصر امویان محل ظهور و بروز اندیشه‌ها و آراء مختلف سیاسی و فکری متنوعی بود. پیشینه تاریخی، ترکیب اجتماعی، مرکزیت سیاسی و اقتصادی، آن را به‌عنوان کانون مهم بروز این‌گونه افکار و اندیشه‌ها درآورده بود. یکی از مهم‌ترین این آراء و اندیشه‌ها، غلو و حروفی گری بود. این نوشتار، چگونگی ظهور آراء و نمادهای رمزی و حروفی و سرچشمه‌ی حلول این افکار را در اندیشه‌ی مغیره بن سعید و نیز شکل‌گیری جریان مغیریه را بررسی نموده، با بهره‌گیری از روش‌های تحلیل تاریخی و فرقه شناسی به تبارشناسی اندیشه‌ها و واکاوی آراء این جریان سیاسی- مذهبی پرداخته است و پیوند میان این‌گونه اندیشه‌ها را با آراء گِنوسی ایرانیان و تمدن‌های بین‌النهرین و نظریات رمزی، حروفی و عددی نوافلاطونیان و فیثاغورثیان آشکار ساخته و نشان داده که مغیره بن سعید نخستین کسی است که افکار رازورانه و باطنی متأثر از افکار گنوسی بین النهرین را با آراء، اندیشه‌ها و برداشت‌های عددی، حروفی و رمزی پیوند داده، با این اقدام اولین جریان و مکتب حروفی را در عهد امویان به وجود آورده است.