چکیده:
یكی از شرایط صحت عقد مزارعه معلوم بودن مدت آن است. اگر مدت تعیین شده برای رسیدن محصول كافی باشد، ولی زراعت به علل طبیعی مانند تغییر هوا یا تاخیر زارع در كاشتن بذر در آن مدت، نرسیده باشد نسبت به وضعیت زرع سه نظر در فقه مطرح شده است كه عبارتند از: ۱. ازاله زراعت بدون دادن ارش، ۲. ازاله زراعت با دادن ارش، ۳. ازاله زراعت بدون دادن ارش در صورت تقصیر زارع و ابقای زراعت با گرفتن اجرت المثل در صورت عدم تقصیر زارع. در حقوق ایران، ماده ۵۴۰ قانون مدنی، گر چه به طور مطلق، مقرر شده است كه مزارع میتواند زراعت را ازاله یا آن را با اخذ اجرت المثل ابقا كند، اما با توجه به اصل ۴۰ قانون اساسی، مواد ۱۷ و ۵۰۴ قانون مدنی و ماده ۴۸ قانون اجرای احكام مدنی در تفسیر منطقی از ماده ۵۴۰ باید حكم مندرج در آن را به موردی محدود دانست كه نرسیدن زراعت ناشی از تقصیر زارع باشد. در غیر این صورت، مالك حق ازاله زراعت را ندارد و باید با ابقای زرع از زارع اجرت المثل مطالبه كند.
كلید واژه: ازاله، مزارعه، زراعت، اجرت المثل