مقالات

چکیده ضرورت حرمت و آبرو از آموزه های ارزشمندیست که مورد تأکید اسلام قرار گرفته است آبروی مومن از چنان تقدسی برخوردار است که اسلام به کسانی که این حریم را رعایت نکنند هشدار و عذاب را به آنها وعده داده است این موضوع به قدری اهمیت دارد که ریختن آبروی مؤمن بسیار خطرناک و گناه بزرگی به حساب می آید. آبروی مؤمن تمام سرمایه ای است که در طول زندگی آن را به سختی به دست آورده است ممکن است در اثر جهالت و یا غرض ورزی دیگران در یک لحظه از دست برود، که هیچگاه جبران نشود. پس…
چکیده شارع مقدّس اسلام همواره متشرّعان را به رعایت موازین اخلاقی و برخورد عادلانه با اشخاص توصیه نموده است. آیات قرآنی و روایات مأثوره از اهل بیت(ع) همگی بر این امر تأکید دارند که حتّی در مواجهه با افراد و جریان های انحرافی، نباید حریم عدالت و اخلاق را زیر پا گذاشته و از راه‌های مذموم شرعی، درصدد حمایت و حراست از کیان شرع بر آمد. با این وجود نظریه‌­ای در دوران متأخّر پدیدار شده است که دادن نسبت‌­های کذب و خلاف واقع را به برخی از دشمنان دین (بدعت­گذاران)، با توجیه بی آبرو کردن آنان و جلوگیری از فریفته…
چکیده: حرمت بهتان همواره مورد اجماع مسلمانان بوده است، ولی وجود روایت نبوی در مواجهه با اهل بدعت و عبارت «باهتوهم» در آن، بحث هایی را در مورد اطلاق یا تخصیص حرمت بهتان درباره این گروه برانگیخته است. شهید ثانی نخستین فقیهی است که حتی در مواجهه با اهل بدعت، بر عمومیت بهتان اصرار ورزیده است، پس از وی، شارحان کافی «باهتوهم» را به مبهوت ساختن بدعت گذاران با مجادلات علمی معنا کرده اند و فقیهان دیگر نیز یا فتوای مغایری نداشته اند، یا بر هم سویی با دیدگاه شهید ثانی تاکید ورزیده اند، اما در دوران معاصر، شیخ انصاری…
چکیده تکفیر از آن دست مسائلى است که هیچ گاه از میان امت اسلامى رخت بر نبسته است. در این میان، گاه و بیگاه مکتب تشیع هم متهم به تکفیرى بودن گردیده است. از جمله کسانى که به صورت منظم و در قالب یک کتاب این اتهام را بر شیعه وارد ساخته، عبدالملک شافعى است. براى بررسى تأثیرهاى مخرب این اتهام بر سیماى مکتب تشیع در میان اهل سنت و نیز نقش تخریبى آن در وحدت امت اسلام، این پژوهش صورت گرفته است. این پژوهش با روش توصیفى ـ تحلیلى، به سراغ روایات محل استناد رفته و با دسته بندى…
چکیده: این گفتار به نقد و بررسی و تحلیل مطالب یازده تن از خاورشناسان، از سدۀ هجدهم میلادی تا کنون در مورد ابوطالب بن عبدالمطلب می‌پردازد. ادوارد گیبون، تامس کارلایل، هنری لامنس و دوایت دونالدسون، از جملۀ این خاورشناسان‌اند. نویسنده در تحلیل خود، علت‌هایی می‌آورد که چرا برخی از خاورشناسان به ایمان حضرت ابوطالب اشاره نکرده‌اند، از جمله: اشتباه‌های تاریخی و اعتماد مطلق بر منابع اهل تسنن…
چکیده: این رساله، شرح چند حدیث درباره ایمان حضرت ابوطالب بن عبدالمطلب است که براساس حساب عقدالانامل بیان شده است. میرزا ابراهیم زنجانی (متوفی 1351 قمری) تخصصی در حساب عقدالانامل، از علوم ریاضی قدیم، داشته؛ لذا بر این اساس احادیث یاد شده را شرح کرده و نکاتی را که مولی محمدباقر مجلسی و شیخ فخر الدین طریحی ذیل این احادیث بیان کرده‌اند، نقد و بررسی می‌کند. این رساله براساس نسخه خطی موجود در کتابخانه ملی برای نخستین بار چاپ و منتشر می‌شود. مقدمه ابراهیم بن ابی الفتح زنجانی (حدود 1272 ق. – 13 ماه رمضان 1351 ق / 12 مرداد 1311ش)…
چکیده: هدف نگارنده در این گفتار، بررسی عملکرد صحابه نگاران به ویژه ابن حجر عسقلانی در کتاب الاصابه در زمینه تعریف صحابه و اثبات صحابی بودن افراد و مقایسه آن با عملکرد آنان درباره ایمان ابوطالب است. نشان دادن این دو عملکرد، به خوبی گویای برخورد سیاسی با موضوع ایمان حضرت ابوطالب خواهد بود. مقدمه طی سال های 1381 تا 1393 که به تدوین و پژوهش در باره سیر تکوین و تطور دانش صحابه نگاری مشغول بودم، نکات فراوانی جهت تأمل و تحقیق به دست آمد؛ از جمله موضوع تعریف صحابه و قواعد اثبات آن و مهم تر از آن،…
این مقاله، یک کتاب‌شناسی تخصصی درباره حضرت ابوطالب (ع) است که توسط ناصرالدین انصاری قمی گردآوری شده است. هدف اصلی این اثر، معرفی منابع و کتاب‌های نوشته‌شده درباره زندگی و ایمان حضرت ابوطالب (ع) است. این کتاب‌شناسی در هشت بخش اصلی (شامل کتاب‌های چاپی و خطی به زبان‌های عربی، فارسی و اردو) تدوین شده و در مجموع به معرفی ۱۱۰ کتاب مستقل می‌پردازد. مؤلف تأکید دارد که این فهرست، کامل نیست و صرفاً نتیجه یک پژوهش کتاب‌شناختی است. در این اثر، علاوه بر ذکر مشخصات کتاب شناختی کتاب‌ها، در موارد لازم توضیحاتی کوتاه درباره محتوای آن‌ها یا وضعیت نسخه‌های خطی…
چکیده نگارنده متن تاریخی ابوسعید عبدالملک خرگوشی (متوفی 407 قمری) در کتاب شرف المصطفی در مورد ابوطالب بن عبدالمطلب را تحلیل کرده و نتیجه می گیرد که بر اساس این گزارش، ابوطالب سومین فردی است که پس از حضرت علی و خدیجه (ع) اسلام را پذیرفته است. مقدمه ای کوتاه در مورد دخالت حاکمان در تاریخ اسلام و شرح حال کوتاه مؤلف در آغاز گفتار آمده است.
چکیده: این گفتار که در پاسخ به پرسش‌های مرتبط با حضرت ابوطالب (ع) تدوین‌شده، به دو مبحث می‌پردازد: یکی آیات و روایاتی که مقامات و فضائل حضرت ابوطالب را نشان می‌دهد. ضمن این مبحث، به ایمان پدر حضرت ابراهیم (ع) نیز می‌پردازد. دوم انگیزه‌ی مخالفان از نسبت دادن موارد ناروا به ابوطالب (ع).
چکیده: در این گفتار، نظرات آقایان سید محمدمهدی موسوی خرسان، محمدباقر انصاری، احمد بهشتی، حسین درگاهی، حسین علیزاده و خانم نهله غروی نائینی در پاسخ به پنج سؤال در مورد جناب ابوطالب بن عبدالمطلب را می‌خوانیم. بر این اساس، اینان به پرسش‌هایی در مورد جناب ابوطالب، از جنبه جایگاه در آیات و روایات، علت مخالفت‌ها با ایشان، منابع مفید و پیشنهادهایی برای پژوهش و ترویج نام و یاد ایشان پاسخ گفته‌اند.
چکیده: خدیجه دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزی نجیب‌زاده‌ای ثروتمند بود که در عصر جاهلیت – که زنان از شأن و منزلتی برخوردار نبودند و دختران بسیاری پس از تولد زنده‌به‌گور می‌گردیدند – به تجارت و امور بازرگانی مبادرت می‌کرد. وی با سرمایه‌ای که در اختیار داشت مردانی را استخدام نموده بود تا با سفر به مناطق دیگر به خرید و فروش کالاهای موردنظر او بپردازند. او با کسانی که در امر تجارت به وی یاری می‌رساندند قراردادی به شکل مضاربه یا اجاره امضا می‌کرد. یکی از نام‌آشناترین مردان آن روزگار رسول خدا (ص) بود که به سبب ویژگی‌های برجسته…