مقالات

توبه؛ جایگاه و فرایند تحقق آن کلید واژه ها: اراده گناه توبه معصیت تسویف میل به بازگشت چکیده توبه به معناى بازگشت و ترگ گناه است؛ بنده‌اى که از خدا به وسیله گناه دور شده اینک قصد بازگشت و تقرب به معبود خویش را دارد. توبه عقلا و شرعآ واجب است و امرى است اختیارى و ارادى. فرد گناهکار براى نیل به توبه، باید علاوه بر اراده بر توبه، یعنى علم و تصدیق به فایده، میل به ترک گناه و معصیت و تقرب به سوى خداى متعال را نیز داشته باشد. این میل باید نسبت به سایر امیال، از جمله…
چکیده تطوّر مفهوم امامت و پیامدهای تعاریف متفاوت از آن ، یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث کلامی و تاریخی میان متکلّمان، فقها، علمای شیعی و مورّخان است. در این پژوهش سعی می شود ضمن بهره‌گیری از اسناد تاریخی و دوری از اختلافات پرتنش و توأم با تعصّب‌ کلامی، با رویکردی تاریخی و روشمند در ابتدا به صورتی بسیار اجمالی مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق میان شیعیان زیدی بررسی گردد و سپس به تبیین نقش تعریف شیعیان زیدی از مسأله امامت و جایگاه، شئون و وظایف امام، در حیات سیاسی- اجتماعی این گروه پرداخته شود تا مشخّص گردد…
«تجلّی عرفان از مناجات ماه شعبان» قسمت نهم خود فریبی و تسویف *موضوع چشمگیر در این فراز، موضوع خود فریبی و تسویف است که از حب دنیا تغذیه می شود *طبع ثانی شدن خود فریبی *جمله معروفه «حبّ الدنیا رأس کل خطیئة مقال همه پیمبران علیهم السلام است *راز هبوط آدمی به جهان طبیعت *عنایت خداوند متعال در ایجاد علاقه بین آدمی و حیات ارضی *با بزک و آرایش زمین به موجودات جمادی و نباتی و حیوانی که فتّان دلها گردیده، اکثر اهل زمین از نظر قرآن همانند چارپایان بارکش برای مؤمنینند *خود فریبی و تسویف، خود فراموشی، خدا فراموشی…
متن بیماری تسویف تسویف بیماری خطرناکی است که اغلب مردم به آن مبتلا هستند، ولی از آن بی­خبرند. این بیماری فکر بسیاری از بزرگان را به خود مشغول داشته است و شعرا نیز درباره آن اشعار فراوانی سروده­اند و از آن افسوس خورده و هشدارها داده­اند. امامان ما نیز از آن سخن گفته­اند، تا جایی که اشک و آه و ناله و ندبه برای ابتلا به آن داشته­اند([1]) و در ادعیه­ی آداب آموز خود و درخواست­هایشان از خداوند، خلاصی از آن را طالب شده­اند. به صراحت می­توان گفت: این بیماری واگیردار است و با کم­ترین بی­توجهی مانند خوره به جان…
چکیده پاره ای از واژه شناسان ابلیس را لغتی عجمی و معرب واژه یونانی دیابولس می دانند و می گویند کلمه diable در زبان فرانسه و devil در زبان انگلیسی از همین واژه مأخوذند؛ چنان که نویسندگان قوامیس زبان عربی و عده ای از مفسرین بر حسب یکی از احتمالات آن را عجمی و از لغات دخیله در زبان عربی بر شمرده اند.
چکیده: قرآن مجيد خداشناسى يهود را در كنار ديگر تعاليم، متون مقدس و شخصيت‌هاى اين دين، مطرح كرده و درباره آن داورى كرده است. با اينكه قرآن اصل خداشناسى يهودى را مورد تاييد قرار داده است، اما در عين حال امورى را در اين باره به يهوديان نسبت داده و آنان را مورد مؤاخذه قرار داده است. قرآن مجيد به يهود نسبت مي‌دهد كه عزير را پسر خدا خوانده‌اند، عالمانشان را رب خود گرفته‌اند، خود را فرزند خدا دانسته‌اند، خدا را فقير و خود را غني خوانده‌اند، و به خدا نسبت بُخل داده‌اند. برخي اين پرسش را مطرح مي‌كنند كه…
چکیده: در جای‌جای احادیث و اخبار، اشاراتی یافت می‌شود که بر فارسی‌دانی و فارسی‌گویی ائمّه اطهار (ع) دلالت دارد گاه یکی از این بزرگان، سخنی پارسی شنیده و اظهار بی‌اطلاعی نکرده است، دیگری به زبان فارسی به مردی ایرانی پاسخ گفته (هرچند که گفتار وی نقل نشده)، بر زبان امامی دیگر، عبارات فارسی جاری گردیده که عین آن‌ها را راویان ثبت کرده‌اند و خلاصه گاه عبارات، مصطلحات و یا کلمات فارسی در درون حدیثی وارد گردیده. نگارنده کوشیده است در درجه نخست، همه این اشارات را گردآوری و مأخذشناسی کند و آنگاه به نقد و بیان صحت‌وسقم روایت بپردازد. هرچند…
چكيده يقين علم ثابت واستواري است كه هيچ گونه شكّ و شایبه اي درآن راه ندارد. با توجّه به اثر یقین در رفتار و منش آدمی، هدف اصلی نوشتار حاضر دستیابی به عوامل کسب يقين از دیدگاه قرآن و سنّت است. ثمره‌ی این جستار تبیین علمی و روشمند یقین جهت وصول به آن است. تحقّق این خواسته مستلزم استقصای تمام آیات وروایات مرتبط به یقین و نیز ساماندهی و ارتباط آنان با یکدیگر است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. عوامل کسب يقين از منظر قرآن و سنّت عبارتند از: مخالفت با هواي نفس، عبادت، صبر، تقوا،…
چکیده: اصطلاح تجربۀ دینی را نخستین ‏بار شلایر ماخر، در قرن هجدهم، در غرب به ‏کار برد. این اصطلاح انواع مختلف تجربه ‏های دینی (تجربۀ شبه حسی، تجربۀ وحیانی، تجربۀ احیاگر، تجربۀ عرفانی، تجربۀ ربانی یا قدسی، و تجربۀ تفسیری) را فرا می‏ گیرد. تجربۀ تفسیری تجربه ‏ای است که دینی‌بودن آن به واسطۀ برداشت دینی از رویدادی است که شخص صاحب تجربه بر اثر اعتقادات دینی خود به آن می‏رسد و پس از روبه‏ روشدن با آن، آن را با چهارچوب شناختی دینی خود تفسیر و تبیین می‏کند. تجارب تفسیری رایج میان شیعیان ایران شامل دعای شخصی، استخاره، رؤیای…
چکیده هدایت، به معنای نشان دادن راه درست مقصد، از واژه‌های پرتکرار در قرآن و حدیث است. هدایت، گونه‌ای راهنمایی، همراه با لطف و بار معنایی مثبت است؛ ولی گاه به قصد تهکّم برای غیر آن به کار می‌رود. هدایت کردن خداوند به دو گونه عمومی و ویژه است. هدایت عمومی خداوند، شامل همه آفریده‌هاست و به سه گونه هدایت فطری، عقلی و تشریعی قابل تقسیم است که هر کدام نیز شاخه‌های فرعی دیگری دارند. هدایت ویژه خداوند نیز گونه‌ای پاداش است که به دلیل حسن انتخاب و پیمودن مسیر حق و قبول هدایت عام خداوند، شامل پیامبران، اوصیای آنان…
چکیده ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه‌های اساسی دین مبین اسلام و به تعبیر دقیق‌تر، اصلی‌ترین و اساسی‌ترین آموزة آن است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مؤلّفه‌های ولایت‌مداری و عوامل مؤثّر بر تحکیم آن بر مبنای آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) است. بخش‌های مختلف این تحقیق شامل دلایل اهمیّت ولایت‌مداری، مؤلّفه‌های ولایت‌مداری، عوامل مؤثّر در تحکیم ولایت‌مداری، آثار روحی و معنوی ولایت‌مداری و پیامدهای زیانبار تکذیب و مخالفت با ولایت می‌باشد که در این تحقیق، با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتیجة تحقیق نشان می‌‌دهد که آموزه‌های اسلامی،…
چکیده پاره‌ای از روایات، توسط اشخاصی نقل شده که از سوی معصومین ع جهت انجام برخی امور وکالت داشته‌اند. این وکالت، ملازم با تأیید وثاقت ایشان توسط معصومان ع و در نتیجه، معتبر دانستن روایات آنان نیست. همچنین اموری که می‌تواند دلیل بر عدم اعتبار این روایات محسوب شود نیز با برخی اشکالات مواجه است، ولی با درنگ در تعبیرات مختلف ائمه ع در باره این راویان و با عنایت به جایگاه و موقعیت ایشان، ثابت می‌شود روایات گروهی از آنان، معتبر و روایات دسته‌ای دیگر از آنان، نامعتبر است. کلید واژه‌ها: وکلای ائمه ع؛ عدالت وکلا؛ اعتبار روایات