مقالات

چکیده یکی از مسأله‎هایی که از قدیم الایام مطرح بوده است اینکه حقیقت معرفت چیست؟ چه عناصری در تعریف معرفت دخالت داشته نقش اساسی ایفا می‌کنند؟ هر گونه حکمی دربارۀ معرفت داده شود، مبتنی بر دانستن چیستی معرفت است. چیستی معرفت را حداقل از سه زاویه می‎توان بررسی کرد؛ یکی از منظر متفکران مسلمان، دیگری از دیدگاه معرفت‎شناسان معاصر و سوم با نگاه قرآن. محور مقالۀ حاضر بررسی سه نگاه مزبور و تطبیق و مقایسه این سه دیدگاه است. آنچه از این رهگذر به دست می‌آید دو امر است؛ یکی ملاحظه اشتراک‌ها و افتراقهاست و دیگری نشان‌دادن استقلال قرآن در…
چکیده مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در این نوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، به نوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیم کرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش های مختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند . گروهی از متکلمان متن اناجیل را معیار نقد و بررسی این آموزه ها قرار دادند و عده ای دیگر علاوه بر مراجعه به انجیل ها به…
چکیده ماهیت مرگ و چگونگی زندگی بازپسین، به ماهیت انسان بستگی دارد. شیخ مفید، از متکلمان بنام امامیه، انسان را نفسِ دارای بدن می‌داند که حیات، ذاتی آن نیست؛ درحالی‌که سید مرتضی انسان را همین پیکر با ساختار ویژه‌اش می‌شناسد که اگر شرایط فراهم شود، حیات در آن پدیدار می‌شود. بازتاب این اختلاف نظر را در تعریف آنها از ماهیت مرگ و چگونگی زندگی پسادنیوی می‌توان دید. از دیدگاه سید مرتضی، مرگ نابودی تدریجی انسان است که با فروپاشیدن بدن، آغاز و با نابودی اجزای سازنده‌اش در آستانه رستاخیز پایان می‌پذیرد؛ درحالی‌که از دیدگاه شیخ مفید، مرگ نابودی بدن دنیایی…
چکیده مرجئۀ شیعه نام جریانی است که در کوفۀ سدۀ دوم نقاب از چهره برگرفت. این گروه که عمدتاً به دنبال بروز شرایط اجتماعیـ سیاسی کوفه و احتمالاً به منظور حل و فصل معضلات پیش روی جامعه شیعی، خود را از شیعیان اعتقادی متمایز کردند، در مسئلۀ امامت به عنوان محوری‌ترین کانون فکری شیعه، ایده‌ای مطرح ساختند که به‌ واقع گونه‌ای عقب‌نشینی از این مبنای فکری شیعه بود. سامان‌دهندگان این رویکرد که بعضاً از اصحاب امام باقر و امام صادق8و شیعیان او به شمار می‌آمدند با ارائۀ نظریۀ خویش به تدریج از سوی شیعیانِ راستین، طرد شده و عملاً به…
چکیده آیا ایمان و اسلام کار دل است و یا کار اندام آدمی؟ پاسخ به این پرسش از قرن چهارم تا امروز چنین است که اسلام هم به نیت بستگی دارد و هم به عمل. اما در سه قرن اول هنوز این پرسش، پاسخی روشن نیافته بود، وعیدیان یا بیم‌دهندگان می‌گفتند اسلام هیچ ربطی به نیت دل ندارد هر کس آداب و رسوم و مقررات را به مورد اجرا نهد مسلمان است و آن کس که در گوشه‌ای از آن سهل‌انگاری ورزد کافر مطلق است و خونش هدر می‌باشد. این گونه سخت گیری ها واکنش هایی در پی داشت. مرجئه…
چکیده پرچم، یکی از نمادهای اصلی اقوام، قبایل، ملت‌ها، دولت‌ها و لشکرهای نظامی است که همواره در تاریخ، اهمیت قابل توجهی داشته است. سپاه پیامبر(ص) ، همچون قبایل عرب پیش از اسلام، دارای پرچم‌های لواء و رایت بود. لواء، به عنوان نشانه اصلی سپاه نسبت به رایت که نشانگر گروه‌های فرعی و قومیت‌ها بود، اهمیت بیشتری داشت. این مقاله، نقش پرچم‌داریِ امیر مؤمنان، علی(ع) و میزان حضور ایشان به این عنوان در غزوات پیامبر(ص) را مورد پژوهش قرار داده است. نوشتار حاضر با بررسی و تجزیه و تحلیل انتقادی مجموعه‌ای از مستندات روایی و تاریخی، به این نتیجه دست یافته…
چکیده توصیه به اتحاد و انسجام اسلامی که ریشه در آموزه‌های قرآن و سنّت معصومان(ع) دارد، از جمله موضوع‌هایی است که بررسی تاریخی آن در ادوار مختلف، از اهمیت بسیاری برخوردار است. این نوشتار، با بهره‌گیری از منابع روایی و تاریخی، اقدامات امام صادق(ع) و اهتمام ویژه آن حضرت را برای برقراری وحدت و انسجام در جامعه بررسی کرده و کوشیده است به روش تاریخی، راهبردهای اجتماعی ایشان را برای همگرایی اسلامی با توجه به شرایط اجتماعی آن روزگار نشان دهد. شواهد تاریخی، حکایتگر آن است که عینیت‌بخشیدن به همسانی مسلمانان، تحکیم پیوندهای اجتماعی و اعتدال مذهبی، از مهم‌ترین راهبردهای…
چکیده: فرزند وارث مادر و پدر است و این دو، الگو و سرمشق زندگی او به شمار می‌روند; خصلت‌ها و خوی‌ها را از ایشان به ارث می‌برد و در زندگی چگونه زیستن را از آن‌ها می‌آموزد. ازاین‌رو، چنانچه ایمان، درستی، صداقت و پاکی ملکه وجود پدر و مادر باشد، فرزند آن‌ها نیز ان‌شاءالله همان‌گونه خواهد بود. دوازده امام معصوم شیعیان (ع) از نسل پاک و طاهر به دنیا آمدند و هر یک علاوه بر عصمت و علم، از شایستگی‌های فراوانی برخوردار بودند و به ویژگی خاصی شهرت داشتند. پدران این بزرگواران امام و اسوه بودند، لکن مادرانشان از خاندان‌های گوناگون…
چکیده: با توجه به جایگاه و نقش ممتاز مادر در شکل گیری شخصیت و عملکرد انسان، بایسته است سیمای تابناک مادران آسمانی نیز در زندگی معصومان به تصویر کشیده شود این نوشتار به معرفی بانویی از خاندان عصمت و طهارت می پردازد. دانلود مقاله نجمه (س)، مادر خورشید خراسان
چکیده: در برابر دو نظام «اخلاقي تکلف‌گرا» و نتیجه گرا در غرب، دهه‌هاي اخير شاهد احياي مجدد نظامي اخلاقي شده که به‏جاي «کنش» بر «منش» تأکيد دارد و به اخلاق فضيلت‌مدار (Virtue ethics) نامور شده است. مسلمانان از گذشته‌ با روايت افلاطوني اين نظام آشنا بوده و با تعديلي اندک، آن را بر اخلاق اسلامي منطبق دانسته‌اند. اين مقاله مي‌کوشد تا نسبت اين اخلاق را بااخلاق اسلامي بررسي کند و صحت ادعاي يگانگي آندورا محک بزند؛ به همين سبب، نگارنده بحث را از معادل يوناني فضيلت (آرته) آغاز می‏کند و معناي آن را در فرهنگ يوناني تحليل کرده، فضائل اصلي…
چکیده: این مقاله با هدف واکاوی جامع و نو در روایات مربوط به زندگانی مادر امام عصر علیهاالسلام، نگارش گردیده است. پس از بررسی روایت های موجود در منابع اهل سنت و شیعه و جمع آوری تمام گزارش های تاریخی و روایات، اعم از روایات ضعیف و معتبر، نتیجه مطالعات حاکی از آن است که ایشان کنیزی دارای کمالات روحی والا بوده وبه عنوان محبوب ترین کنیز، در خانه حکیمه، دختر امام جواد علیه السلام تحت تربیت دینی قرار گرفته است. همچنین از منابع به دست می آید که ایشان در جریان محافظت از جان امام مهدی علیه السلام نقش…
چکیده: تأمین و رفاه اجتماعی که یکی از مسائل مهم جوامع امروزی قلمداد می‌شود، عبارت است از یک سیستم منظم از خدمات اجتماعی (مانند بیمه‌های اجتماعی) برای دستیابی به سطحی از زندگی که افراد، ضمن فعالیت و کار، نگران آینده خود و خانواده‌شان نباشند. خداوند در قرآن کریم، به‌منظور بهبود روزافزون تأمین و رفاه مسلمانان، هم در حوزه فردی و هم در حوزه اجتماعی، سه منبع مالی مهم و غنی را در نظر گرفته است: انفاق، زکات، و صدقه. در نوشتار حاضر، گذشته از بازنمایی رویکرد این منابع مالی، می‌کوشیم تأثیر منابع یادشده را در فرایند تأمین و رفاه اجتماعی…