مقالات

چکیده پس از جنبش امام حسین (ع)، جنبش‌های مختلفی برای خون‌خواهی، مبارزه با حاکمان ستمگر و با شعارهای دینی و شیعی رخ داد که جنبش ابن‌طباطبا به همراه فرمانده‌اش ابوالسرایا در سال‌های پایانی سده دوم قمری یکی از مهم‌ترین آنها است. دغدغه مهم نوشتار کنونی بررسی ماهیت سیاسی و اندیشه‌ای این جنبش و شیعی‌بودن آن است و اینکه بر اساس داده‌های تاریخی رهبر جنبش تا چه اندازه پیرو امام رضا (ع) بوده است. برای بررسی ماهیت آن و امامی‌دانستن جنبش، سنجه‌هایی مطرح شده تا از سویی ارتباط جنبش با امام معصومِ (ع) همان بازه زمانی روشن شود و بتوان ارزیابی…
چکیده: عبيداله مهدي، موسس دولت فاطميان، در آغاز تبليغات خود از دو مقوله بيشترين بهره را گرفت. او خود را به اهل بيت پيامبر نسبت مي داد و از سويي خود را مهدي موعود مي ناميد. بنابراين، آغاز كار عبيداله مهدي با اين دو ادعا آغاز شد و عاقبت به شكل گيري دولت فاطميان انجاميد. مردم مغرب زمين با زمينه سازي ابوعبداله شيعي براي ظهور مهدي (عبيداله) آماده ظهور مهدي موعود بودند. از اين رو، ادعاي مهدويت عبيداله را پذيرفتند و با او همراه شدند و دولت فاطميان را تشكيل دادند. بنابراين، تاثير انديشه مهدويت در شكل گيري دولت فاطميان…
چکیده تشکیل خلافت فاطمیان به سال 297 قمرى در افریقیه عوامل و زمینه‏ هاى متعددى داشته است. در بین این عوامل، زمینه‏ هاى اقتصادى کم تر مورد توجه قرار گرفته است؛ در حالى که اهمّیّت آن کم تر از عوامل دیگر نیست. در این مقاله اوضاع اقتصادى و نقش آن در تشکیل خلافت فاطمیان بررسى مى‏شود. برخى از عوامل اقتصادىِ تأثیر گذار بر تشکیل خلافت فاطمى، به اوضاعِ افریقیه و مغرب در نیمه‏ ى دوم قرن سوم قمرى و بخشى به عملکرد فاطمیان در دوران دعوت و قیام باز مى‏ گردد که در این مقاله هر دو دسته عوامل مورد…
چکیده خلافت فاطمیان بعد از خلافت عباسیان مهمترین حاکمیت در جهان اسلام است.ایشان در دوره حکومت خود بر نیمی از ممالک بنی‌عباس غالب شدند و نزدیک بود به مرکزشان بغداد هم داخل شوند و حاکمیت بنی‌عباس را از میان بردارند.قیام و ظهور فاطمیان در ناحیه قبایلی و بربرنشین افریقیه در نیمه دوم قرن سوم، به رهبری ابو عبد الله شیعی با تکیه بر عقاید اسماعیلیان انجام‌پذیرفت و موفق شدند حکومت اغلبیان(296-184 ه)هوادار عباسیان در قیروان در منطقه افریقیه، رستمیان (296-145)، اباضی در تاهرت در مغرب میانه و بنی‌مدرار صفری(375-172)در سجلماسه در مغرب دور را از صحنه سیاسی مغرب حذف کنند…
چکیده دولت ادریسیان اولین دولت علوی بود که در سال 172ق/ 788 م در مغرب الاقصی استقلال خود را توسط ادریس بن عبداله حسنی از خلافت عباسی به دست آورد. در باب مذهب ادریسیان و این که آیا این خاندان شیعه بوده اند یا نه در میان مورخان اختلاف وجود دارد. گروهی این ها را معتزلی شمرده اند و گروهی دیگر آن ها را شیعه دانسته اند بی آنکه به نوع آن اشاره کنند، برخی دیگر آن ها را شیعه معتزلی خوانده اند و بعضی ها فقط با لفظ علوی از آن ها یاد کرده اند.در این مقاله ضمن بررسی…
چکیده: ادریس بن عبدالله از سادات حسنی و نوادگان امام حسن مجتبی× در سال 169 قمری بعد از شرکت در قیام خونین حسین بن علی، مشهور به صاحب فخّ، متواری شد و به‌سوی مغرب رفت. وی در مغرب اسلامی در مراکش و قسمتی از الجزایر کنونی، اولین دولت مستقل شیعی را تشکیل داد که به نام او موسوم شد و در مدتی کوتاه، تمدنی را در مغرب پایه‌گذاری کرد؛ تمدنی که هرچند عمری کوتاه داشت، آثار فرهنگی آن تا امروز باقی مانده است. به دلایل مختلف و با گذشت زمان، در گرایش مذهبی ادریس و جانشینان او ابهام ایجاد شد….
چکیده: محمد بن حنفیه از شخصیت‌های علوى است که ابهامات و اشکالاتى در تاریخ زندگى وى به چشم می‌خورد. ازجمله، علت شرکت نکردن او در قیام کربلا و عدم همراهى او با امام حسین (ع). علما و رجال شناسان شیعه براى روشن ساختن این ابهام و در مقام دفاع از محمد بن حنفیه دلایلى را مطرح کرده‌اند. به اعتقاد اینان عدم شرکت ابن حنفیه از سر نافرمانى و مخالفت با امام (ع) نبوده و او در عدم همراهى با امام (ع) دلایل موجهى داشته است؛ ازجمله: 1. بیمارى محمد بن حنفیه در موقع حرکت امام (ع) از مدینه و مکه؛…
چکیده: محمد بن حنفیه معروف به ابن حنفیه، فرزند امام (ع) و مادرش زنى به نام خوله‏‌ى حنفیه بود. پس از شهادت امام حسین (ع) جماعتى که عمدتاً جریان سیاسى رادیکال و غالی شیعه بودند، با مرگ یزید و در جنبش مختار، امامت او را در عراق ترویج کردند. جماعتى معروف به کیسانیه مولود این نظریه بود. این مسئله سبب دشمنى سرسختانه‏‌ى مدعى زبیرى خلافت، یعنى عبدالله بن زبیر با ابن حنفیه شد؛ چراکه با ظهور مختار او ابن حنفیه را رقیب خود به شمار آورد. در مقاله‏‌ى حاضر نحوه و زمینه‌‏هاى شکل‏‌گیرى دشمنى عبدالله بن زبیر با ابن حنفیه،…
چکیده ابوالقاسم محمد بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (ع)، در دوره خلافت خلیفه دوم در مدینه منوره به دنیا آمد. مادر وی، خوله‌ی حنفیه دختر جعفر بن قیس بود و او با انتساب به مادرش، به نام «محمد بن حنفیه» یا محمدِ حنفیه شناخته می‌شود. از رسول خدا (ص) روایت شده است که از جمع‌کردن بین نام و کنیه خود نهی فرمودند، اما به امام علی (ع) اجازه دادند که برای فرزندشان محمد، اسم و کنیه ایشان را جمع کند. او در جنگ‌های امام (ع) شرکت داشت و در جریان جنگ جمل، امام (ع) پرچم لشکر خود را به دست…
چکیده سرزمین دوردست مغرب، از آغاز گسترش اسلام تا قرن چهارم قمری، پذیرای دولت‌های اسلامی از جمله: ادریسیان (172ـ372ق)، خوارج ‌بنی‌مدرار (155ـ352ق) و خوارج بنی‌‌رستم (160ـ296ق) بوده است. تقارن زمانی و هم‌عصری میان دولت‌های یادشده، به نزدیکی در روابط میان آن‌ها انجامید. در خلال هم‌عصری این دول، گونه‌ای از مناسبات و رفتار سیاسی در دو بعد مسالمت‌آمیز و خشونت‌آمیز در حوزه‌های مذهبی، سیاسی و اقتصادی شکل گرفت. نظر به این‌که دولت شیعی ادریسیان با دولت‌های خوارج هم‌عصر بود، رفتار سیاسی این دولت برای تشکیل حکومت و حفظ منافع آن، در فضا و مکانی که سابقه تشکیل دولت شیعی نبوده، تأمل…
چکیده: دنیا، دانشگاهی است که مردم دانشجویان آن هستند و خداوند و انبیا، معلّمان و استادان آن. گرفتاریها و سختیها،آسانیها و راحتیها، مصائب و شادیها، داراییها و نداریها، فراوانیها و قحطیها، آزادیها و اسارتها، سلامتها و بیماریها موادامتحانی آن هستند. و قطعا مردم در امتحان به چند گروه تقسیم می شوند: گروهی که در تمام موارد و مواد امتحانی با نمره عالی قبولمی شوند و برای همیشه سعادتمند و سرفراز شده اند. گروهی با نمره متوسط در این امتحان قبول شده اند و خود را ازخواری و ذلّت شکست نجات داده اند. و گروهی نیز مردود شده و برای ابد…
چکیده: پیش از ورود به اصل مقاله یادآوری چند نکته ضروری می نماید: این کتابنامه نتیجه جستجوی کامل نبوده و تنها کتابهایی که مورد ملاحظه ی نویسنده قرار گرفته یاد شده است 2- ذکر هر کتاب، نشانه صحت و درستی مطالب آن کتاب نیست 3- ابتدا کتابهای چاچی عربی و پس از آن کتابهای خطی عربی فهرست گردیده اند… دانلود مقاله کتاب‌شناسی زینب کبری (س)