مقالات

چکیده «بیعت» یکی از مفاهیم شاخص در فرهنگ اسلامی است. نگاهی به بارزترین حوادث سیاسی ـ اجتماعی صدر اسلام با توجه به اندیشه و حجت‌های هر گروه، گویای نهادینه بودن باور وفاداری به بیعت در میان آن‌هاست. در میان عالمان شیعه تقریباً این اتفاق وجود دارد که مشروعیت حاکمیت معصومان: نتیجة نص است و نه بیعت. این مقاله ضمن مفهوم‌شناسی واژة «بیعت»، با اشاره به سیر تاریخی آن در صدر اسلام، مصادیق گوناگون و نقش آن در موضوع امامت در فرهنگ شیعی را بررسی می‌کند. کلیدواژه‌ها: بیعت؛ حکومت؛ دموکراسی؛ امامت؛ عهد

چکیده در میان آن چه در باب انگیزه بعثت انبیا و شوؤن رسالت آنان بیان شده است، بعضی موارد مانند بسط توحید، گسترش معرفت نسبت به مبدأ ومعاد هستی، شناساندن جهان آخرت و غیب و انسان سازی وبیان راه های نیل به تهذیب نفس و تعالی اخلاقی مورد اتفاق اغلب متفرکان دینی است. اما نفی یا اثبات برحی دیگر محل اختلاف و بحث است که مهم ترین آن ها پرداختن به اصلاج امور دنیوی به قیام به قسط و پرپا داشتن عدل از طریق تشکیل نظام سیاسی اجتماعی است. در این مسأله دوع دیدگاه عمده مطرح است که یکی ورود…

چکیده: يكي از اركان اساسي اديان الهي دعوت به ايمان نسبت به عوالم فراسوي ماده و عوالم غيبي است و تا اين ركن اساسي تحقق نپذيرد، ايمان به دين و تعاليم آن ميسر نمي باشد. بر اين اساس، بررسي عوالم غيبي و اثبات آن ها از نظر عقل و برهان و نيز آيات و روايات و ساير كتب آسماني در خور دقت و تامل است. آنچه در اين نوشتار پرداخته شده، بررسي خصوصيات و ويژگي هاي عالم برزخ و حقايقي پيرامون اين منزل هستي و اثبات آن از ديدگاه قرآن و عترت و روايات است؛‌ در ضمن نگاهي خواهيم داشت…

چکیده قرآن آخرین کتاب آسمانی، بر دو ساحت ظاهر و باطن استوار شده است و افراد خاصّی از این آگاهی بهره‌مند و جامعة بشری برای دستیابی به آن حقایق در جهت سیر تعالی نیازمند به ایشان می‌باشد. مکتب تشیّع مصداق آگاهان از ظاهر و باطن قرآن را پیشوایان خویش معرّفی می‌کند و بر این باور است که دانش امام فراتر از علم عادّی، دارای مجاری و مبادی خاص و الهی می‌باشد.آیات و روایات، دلالت بر اثبات دیدگاه اتّصال علم امام به خداوند سبحان دارد. مقالة حاضر با روش کتابخانه‌ای و رویکردی تحلیلی در مقام بررسی و اثبات چگونگی آگاهی و…

چکیده: حق چيست و باطل كدام است؟ اين دغدغه مقدسي است كه در طول تاريخ بشر همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته و پاسخ آن به اختلاف ديدگاه ها و اهدافي كه در باره حيات وي اتخاذ شده اند مختلف بوده است. تاريخ مويد اين حقيقت است كه بشر همواره رويدادهاي پيرامون خويش را به حق و باطل تقسيم كرده، آنها را مطابق جهان بيني خود تفسير نموده است. وي به اقتضاي حكومت خداوند موجودي بالفطره حقگر است و بايد با گرايش ذاتي به عدالت، راه خويش را به سوي حق از ميان راه هاي باطل بيابد. لذا…

این مقاله به بررسی و نقد کتاب«تفسیر تطبیقی آیه مودت» اثر حجت الاسلام فدا حسین عابدی می پردازد.که بررسی کتاب براساس تربیت مطالب مؤلف و با ارائه متن کتاب آغاز می گردد سپس در ادامه توضیحات و نقد برخی موارد آورده می شود.

چکیده آیه شصت و یکم سوره آل‌عمران که در جریان مباهله‌ پیامبر با مسیحیان نجران نازل شده و مشهور به آیه «مباهله» است، از روشن‌‌ترین دلایل قرآنی بر فضیلت اهل بیت عصمت و به ویژه امیر مؤمنان (ع) است. در این آیه آمده است: «… فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکمُ‏ْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتهَِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلىَ الْکَذِبِین». علمای شیعه، به اتفاق، با استناد به قرائن درون‌متنی و برون‌متنی مصداق «انفسنا» را علی (ع) به تنهایی یا محمد (ص) و علی (ع) می‌دانند. اما دانشمندان سنی در این باره اختلاف نظر دارند….

چکیده در قرآن کریم، آیاتی با بسامد فراوان دربارة امامت، ولایت و فضایل اهل بیت(ع) وجود دارد. یکی از این آیات که مفسران در محتوای آن بحث و گفتگو کرده‌اند، «آیة تطهیر» می‌باشد که راهگشاترین آیه دربارة منزلت، عصمت و امامت اهل بیت(ع) است. این مقاله دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنتّ (بیش از 25 تفسیر) را دربارة چگونگی دلالت آیه بر عصمت مورد پژوهش قرار داده‌است و پس از تحلیل، ارزیابی و نقد دیدگاه‌های مختلف به این نتیجه دست یافته‌است که مفسران شیعه چهار دیدگاه و مفسران اهل سنّت دو دیدگاه را در این زمینه مطرح کرده‌اند و از…

چکیده آیه 55 مائده، از آیات چالشی و مورد اختلاف میان علما، اندیشمندان و مفسران فریقین است. دلیل اصلی این اختلاف، وجود واژة «ولیّ» و عبارت «الذین آمنوا…» در ترکیب آیه است. مفسران و علمای اهل سنت در برداشت خود از معنای «ولیّن شیعه ارائه کرده‌اند و در ضمن بیان دیدگاه‌های خود، ایرادهایی به دیدگاه مفسران شیعی وارد کرده‌اند. جمعی از مفسران اهل سنت، ولیّ را در آیة ولایت، به‌‌معنای دوستی، یاری، محبت و … پنداشته‌اند و مصداق «الذین آمنوا…» را منحصر در علی(ع) نمی‌دانند، این در‌ حالی است ‌که مفسران و علمای شیعه، ولیّ را به‌معنای سرپرستی، ولایت در…

چکیده دانش فقه مبتنی بر نوعی انسان‎شناسی و عقل شناسی است، زیرا موضوع اصلی فقه انسان مکلف و مهم‎ترین منبع آن عقل می‎باشد و اساسا انسان و عقل‌محور و مقوم تشریع اسلامی است. اما از آنجا که شناخت انسان و عقل بحثی کلامی و از مبادی فقه به حساب می‎آید، به طور متمرکز و مستقیم در دانش فقه و اصول فقه مورد بررسی و تحقیق قرار نمی‎گیرد، از همین رو عقل‌شناسی و انسانشناسی فقیه در خارج از دانش فقه و اصول شکل می‌گیرد، در عین حال مباحث متفرقه ای در سه دانش فقه، قواعد فقه و اصول فقه مستقیم یا…

چکیده : مقام ولايت امام در تشريع احكام، يكي از بحث انگيزترين مقوله هايي است كه همواره مورد بحث انديشمندان قرار گرفته است. بسياري از صاحب نظرانِ اماميه، اين مقام را براي پيامبر پذي يرفته اند، اما از پذيرش آن براي امام خودداري كردند؛ اما طبق دلالت پار هاي از احاديث چنين نيز داراي ولايت در احكام شريعت بوده و در صورت نياز به نظر مي آيد كه ائمه اطهار مي توانند حكمي در دين بگنجانند. اين ادله عبارتند از: اخبار تفويض، ادلة همتايي ائمه با پيامبر در تمامي مقامات و نيز ادله اي كه از وقوع اين مقام توسط…

چكيده: اين بحث كه بازنويسى درس‏هاى اخلاق استاد مصباح است، به بازكاوى موانع توبه مى‏پردازد. طرح شبهات و وساوس شيطان از جمله عواملى است كه موجب مى‏شود انسان در انجام توبه و بازگشت حقيقى به سوى خداى متعال با ترديد مواجه شود. توهم اينكه شفاعت موجب مى‏شود همه گناهان انسان بخشيده شود و نيازى به توبه نيست نيز از جمله موانع بزرگ توبه است. در صورتى شفاعت رخ مى‏دهد كه اولاً، انسان شرايط لازم را براى آن داشته باشد. ثانيا، اين شفاعت شامل عالم برزخ نمى‏شود؛ فرد گناهكار در عالم برزخ، عذاب و كيفر گناهان خويش را خواهد چشيد. علاوه…