مقالات

چكيده: انسان، مستعد اتصاف به همه كمالات است. وصول به آنها در گرو تربيت صحيح مى‌باشد و براى رسيدن به هدف والاى قرب الى‌اللّه، بايد بهترين شيوه‌ها را انتخاب نمود. به يقين، برترين روش‌ها كه مبتنى بر شناخت حقيقت انسان و همه ابعاد وجودى اوست، تنها در كلام و سيره انسان‌هاى كامل در هر عصر و زمان جست‌وجو مى‌شود و چنين انسان‌هايى براى همه عصرها و زمان‌ها جز معصومان: كسى نيست. اين مقاله با رويكرد نظرى و تحليلى و با هدف آشنايى با روش‌هاى تربيتى «عفو» و «تغافل» امام سجاد (ع) بر اساس صحيفه سجاديه، دعاى ابوحمزه ثمالى و سيره…
چکیده طرح مساله: مردم سالاري امروزه به عنوان يكي از مهم ترين شاخص هاي معرف توسعه در عصر جديد به شمار مي آيد. از اين رو گرايش به سمت دموكراتيك شدن فرهنگ يك جامعه گامي اساسي جهت رسيدن به توسعه پايدار است. در اين بين شناسايي رابطه باورپذيري مردم سالاري و عوامل اجتماعي فرهنگي از اهميت بالايي برخوردار است. روش: در اين پژوهش، با استفاده از روش پيمايش وتكنيك پرسشنامه، نمونه اي به تعداد 385 نفر از دانشجويان دانشگاه اصفهان به صورت نمونه گيري سهميه اي در نظر گرفته شد. يافته ها: پس از توزيع پرسشنامه و جمع آوري اطلاعات…
چكيده: انسان موجودى اجتماعى است. زندگى در اجتماع و روابط اجتماعى به تزاحم منافع و اراده‏‌هاى افراد منجر مى‌‏شود. براى حل اين مسئله، به يك نظام جامعى نياز است كه حقوق و تكاليف افراد را در رفتار و ارتباط با ديگران مشخص كند. اسلام نيز در باب مسئله حقوق و تكاليف اجتماعى، نظرى خاص دارد. يكى از شيواترين و جامع‌ترین عبارات در اين باب، مربوط به كلام امام سجّاد (ع) در رسالة الحقوق و نامه ايشان به برخى شيعيان است. پژوهش حاضر با توجه به كلام آن امام، سعى دارد نظامى از حقوق و تكاليف در روابط اجتماعى معرفى كند…
چکیده: نیایش‌های امام سجاد (ع) در صحیفه، سرشار از مضامین لطیف و دلپذیر است. این دعاها نشانة ذوق سرشار، روح متعالی، بزرگی شخصیت و دردآشنایی آن حضرت (ع) است. خوانندة این دعاها با اندکی ژرف‌نگری و تأمل، لذتی معنوی و روحانی احساس می‌کند که همة لذت‌های مادی با آن برابر نیست و درمی‌یابد که این کتاب، صحیفة معرفت است. باوجود پژوهش‌های فراوانی که پیرامون این کتاب انجام پذیرفته است، جنبة ادبی و هنری آن کمتر موردبررسی قرارگرفته است. در این مقاله پس از مقدمه و نگاهی به اوضاع سیاسی- اجتماعی زمان امام سجاد (ع)، ضمن تبیین ادبیات عصر امام سجاد…
چکیده: صحیفه سجایه که آن را اخت القرآن نامیدند دریای بی بیکرانی است که دعای مکارم الاخلاق چشمه آسمانی بی‌پایانی از این دریای عظیم است. امام معصوم (ع) در قسمتی از این دعای شریف از پیشگاه باری‌تعالی می‌خواهد که او را با زیور صالحین بیاراید و زینت‌های متقین را بر وی پوشاند تا بتواند در پرتو این دو عطیه بزرگ الهی مردم را به صفات حمیده و خصال پسندیده که مایه سعادت مادی و معنوی است متصف نماید و آنان را از خطراتی که ناشی از فقدان صفات است برهاند. در این مقاله، با روش تحلیل محتوایی عبارات دعا به…
چکیده پرسش اصلی این مقاله بررسی روش، اصول و راهبردهای مناظره با رویکردی تفسیری است. براساس تحلیل محتوای کیفی تفاسیرآیات شریفه قرآن، مناظره یکی از روش­های نفوذ، تأثیرگذاری و دعوت به دین و ارزش­های الهی است. اگر مخاطب عقاید و نظر‌های موافقی نداشت، روش قرآن برای نفوذ در او، «جدل احسن» است. جدل احسن که با مناظره وگفتگو در فارسی هماهنگی دارد، یکی از روش­هایی است که چنانچه شرایط لازم در آن، از جمله اعتماد، دوستانه بودن روابط، نرمی سخن، رعایت انصاف و غیره رعایت شود. زمینه نفوذ را در مخاطب را فراهم می­کند. در چنین شرایطی، او بدون احساس…
چکیده قرآن کریم در طول تاریخ اسلام همواره منبع مهم تحقیق و پژوهش برای اندیشمندان اسلامی بوده است. از این رهگذر، علوم و رشته های متعددی پایه گذاری شده و در گذر زمان به رشد و بالندگی رسیده اند. سعی دانشمندان اسلامی همواره معطوف به «قرآنی کردن» دانش هایی بوده که به اقتضای زمان وارد عرصه های فکری جوامع اسلامی شده اند. در کشور ما نیز به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری اندیشمندان اسلامی و بازگشت دین به عرصه جامعه و حکومت، بحث های میان رشته ای طرفداران فراوانی پیدا کرده است. چرا که به طور…
چکیده: پيدايش اختلاف در بينش و منش انسان ها امري ضروري در نظام هستي است که از طبيعت آفرينش انسان و اختلافات موجود در منظومه هستي نشات مي گيرد، به رسميت شناختن اين اختلاف ها دليل روشني بر به کارگيري اصل «مدارا» در جامعه است. با دقت و تفحص و تتبع در آيات قرآن کريم و سنت معصومين (ع) به روشني به دست مي آيد که «مدارا» يک اصل مهم در دين اسلام است و به کارگيري آن يکي از عوامل گسترش اسلام در شبه جزيره عربستان و در جهان بوده است؛ پيشوايان ديني با ملايمت و مدارا موفق گرديدند…
چکیده شتاب گرفتن رشد اقتصادی کشور ها در عصر حاضر، موجب ظهور و گسترش تدریجی بحران هاى زیست محیطى در جهان شده است. این مقاله ضمن تحلیل اخلاقی این مشکل، از منظر دینی به بررسی دو دیدگاه متناقض می پردازد: برخی بحران حاضر را ناشی از فاصله گرفتن از تعالیم ادیان دانسته، راه حل را در افزایش زمینه های تربیت دینی و اخلاقی می دانند. عده ای دیگر با اتخاذ رویکردی غیردینی، آموزه های دینی همچون تقبیح دل بستگی به دنیا و در مقابل، تجویز استفادة بدون حد از منابع طبیعی را از جمله عوامل مؤثر در شکل گیری بحران…
چکيده: در چند دهه اخير بحث درخصوص نقد فلسفه اخلاق لذت گرايانه خودمحور در علم اقتصاد متعارف، مورد توجه انديشمندان به ويژه اقتصاددانان مسلمان بوده است. مطالعه حاضر، درآمدي به موضوع لذت و سعادت با تمركز بر رابطه آنها از منظر آيات و روايات است. فرضيه اساسي مقاله اين است كه اسلام در راستاي مسئله سعادت گرايي در ارضاي لذايذ، ديدگاهي همه جانبه، هماهنگ و متعادل در رشد ابعاد گوناگون شخصيت انساني دارد. روش تحقيق براي شناسايي مفاهيم لذت و سعادت روش «اسنادي» و در قسمت تجزيه و تحليل، روش «تحليل محتوا» بوده است. نتايج مويد اين نكته است كه…
چکیده هدف از این پژوهش، کشف عوامل شکلگیری و تحول دلبستگی در کودک بر اساس منابع اسلامی است. بدین منظور به روش توصیفی- تحلیلی به منابع دست اول به کمک نرمافزارهای معتبر و مطالعه تربیتی برخی منابع اسلامی مراجعه شد و آموزههای اسلام در موضوع پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. بررسی آیات و روایات اسلامی نشان داد، نگاه همه جانبه اسلام، این پدیده را فرایندی قلمداد میکند که شکلگیری آن از دوران جنینی آغاز میشود. شکلگیری دلبستگی در مرحله پیش از تولد، به دو زیر مرحله تقسم میشود. زیر مرحله پیش از ازدواج و زیر مرحله پس از ازواج. در…
چکیده در نظام سیاسی غرب درباره حکومت و ارتباط و تعامل مردم با ان دو دیدگاه و نظریه وجود دارد :نظریه دموکراسی و نظریه حق الهی مسیحی همچنان که در اسلام با دو نگاه اهل سنت و امامیه مواجهیم طرفداران نظریه دموکراسی یا اصلا به حق شورش علیه حکومت قائل نیستند و یا انکه چنین حقی را تنها برای مجموع ملت جایز می شمارند در نظریه الهی مسیحی اطاعت از حاکمان لازم دانسته شده است . در نظریه اسلامی بسیاری از فرقه و مذاهب قیام علیه فرمانروای بیدادگر و عزل اورا جایز شمرده اند هرچند که نگرانی از فراگیر شدن…