مقالات

چکیده: سلیم بن قیس هلالی، نامی است که به سبب انتساب کتابی به او، مشهور شده است. بررسی و مطالعه دربارة سلیم بن قیس از دو منظر امکان پذیر است: دیدگاه اول به روایات و مواریث تاریخی نه فقط نگاه نقادانه ندارد؛ بلکه همواره در پی تأیید و تصویب آن‌هاست. نگاه به سلیم بن قیس از این منظر برخاسته از مندرجات خود کتاب سلیم و مستند به سخنان منسوب به وی و تنها راوی کتاب، ابان بن ابی عیاش است. دیدگاه دوم چون «در چهارچوب تحقیق تاریخی گام بر می‌دارد، ناگزیر روش انتقادی را بر می‌گزیند که بر مدار رد…
چکیده: کتاب سلیم بن قیس هلالی در منابع حدیثی به‌عنوان یکی از اصول معرفی‌شده است. بیشتر محدثان و رجالیان به این کتاب اعتماد و از آن حدیث نقل کرده‌اند. کتب رجالی نیز از متقدمان تا معاصران نام سلیم بن قیس را در کتابشان ذکر و شرح‌حالی از او ارائه کرده‌اند. نظر مشهور این است که سلیم بن قیس هلالی از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) بوده است. این مقاله با توجه به نطریات متفاوتی که درباره سلیم و کتاب او موجود است به بررسی حضور وی در کتاب‌های رجالی پرداخته است تا با کمک روایات منابع حدیثی و اعتماد یا عدم اعتماد…
چکیده: کتاب سلیم بن قیس هلالی در منابع حدیثی به‌عنوان یکی از اصول معرفی‌شده است. بیشتر محدثان و رجالیان به این کتاب اعتماد و از آن حدیث نقل کرده‌اند. کتب رجالی نیز از متقدمان تا معاصران نام سلیم بن قیس را در کتابشان ذکر و شرح‌حالی از او ارائه کرده‌اند. نظر مشهور این است که سلیم بن قیس هلالی از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) بوده است. این مقاله با توجه به نطریات متفاوتی که درباره سلیم و کتاب او موجود است به بررسی حضور وی در کتاب‌های رجالی پرداخته است تا با کمک روایات منابع حدیثی و اعتماد یا عدم اعتماد…
چکیده: تحقیق درباره شخصیت‌های مهم جهان اسلام در قرن اول هجری برای نشان دادن تصویری نسبتاً واضح از اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن روزگار ضروری است. با بعثت پیامبر(ص) زمینه‌ای برای بروز شایستگی‌ها و برجستگی‌های افراد قبایل فراهم گردید که توانستند در سایر تعلیمات پیامبر(ص) به رشد و کمال نائل شوند. در این میان از خاندان حنیف، سهل و برادرش عثمان از موقعیت ویژه‌ای برخوردار شدند.سهل پا به‌پای سایر صحابه در همه مراحل به‌ویژه غزوات، پیامبر را همراهی می‌کرد. بعد از رحلت پیامبر بنا به توصیه آن حضرت، سهل در کنار علی(ع) باقی ماند و در زمان خلافت خلفا…
چکیده: صعصعة بن صوحان از بنی عبد قیس و یکی از نزدیک‌ترین یاران حضرت علی(ع) بود. این قرابت تا آنجا بود که آن حضرت در موقوفات خود صعصعه را شاهد می‌گرفتند. رجالیون شیعه او را از ابدال دانسته‌اند. صعصعه همانند برادرانش زید و سیحان توانایی فوق‌العاده‌ای در امر خطابه داشت، به حدی که موردستایش امیر بیان حضرت علی(ع)قرار گرفت و او را خطیب شحشح و توانا خواندند. او از این توانایی در بدو حکومت ایشان نهایت بهره‌برداری را به نفع آن حضرت نمود. حضرت علی(ع) که به صعصعه اعتماد ویژه‌ای داشت، در چند نوبت او را به نمایندگی از خویش…
چکیده: ازجمله نظریه‌های موهوم در باب پیدایش تشیع، نظریه پیدایش تشیع درنتیجه تلاش‌های عبدالله بن سبأ است. چندین قرن است که مخالفان تشیع این نظریه را مطرح می‌کنند. در این میان ناصر القفاری، یکی از علمای معاصر وهابیت، همین ادعا را با استناد به متون و منابع شیعه به‌گونه‌ای متمایز و متفاوت از دیگران بیان کرده است. در این مقاله به شبهه قفاری پاسخ داده شده است. این شبهه با سه دلیل رد شده است: 1. وجود دلایل معتبر بر پیدایش شیعه به همت پیامبر اسلام؛ 2. بررسی نقلی که شیعه را منتسب به عبدالله بن سبأ کرده است؛ 3….
چکیده: «عبدالله بن سبا» چهره‌ای مرموز و مبهم در متون تاریخى است که دربارۀ او بسیار سخن گفته‌شده است نگاشته‌های تاریخى اهل سنت، به‌ویژه در دورۀ اخیر، او را یهودى زاده‌ای بنیان‌گذار شورش علیه عثمان و پایه‌گذار تفکر شیعی معرفی کرده‌اند در مقابل، پژوهشگران شیعى با بررسى اسناد و متون ارائه شدۀ تاریخى، شخصیت او را ساختۀ دست مخالفان شیعه برشمرده و حتى برخی وجود او را انکار کرده‌اند. بررسى منابع تاریخى و حدیثى، نادرستى هردو نظر را اثبات و معلوم می‌کند که عبدالله بن سبا، فردى افراطى و غالى در دورۀ امیرالمؤمنین بوده که طرفداران اندکى نیز داشته، ولی…
چکیده: کتاب عبدالله بن سبأ و اساطیر اخری نوشته مرحوم سید مرتضی عسگری چنان که مولف در مقدمه چاپ چهاردهم بیان کرده نخستین بار در سال 1375 هجری در نجف سپس در 1381 در قاهره و پس از آن در سال 1388 در بیروت به چاپ رسیده… دانلود مقاله نگاهی بر کتاب عبدالله بن سبأ و اساطیر أخری، عسکری، سید مرتضی
عالمان مسلمان در گذشته و حال و نیز بسیارى از اسلام پژوهان غیرمسلمان در غرب ـ که محقق تاریخ صدر اسلام به شمار مى آیند ـ وى را شخصیتى مهم در تکوین دانش هایى چون تاریخ فقه, نحو, لغت و تفسیر اسلامى قلمداد مى کنند; به ویژه در مورد اخیر, یعنى تفسیر قرآن, وى جایگاهى بى بدیل دارد. اگر بتوان شخص پیامبر را استثنا کرد, ابن عباس را تنها و معتبرترین مفسّر به شمار آورده اند. با تمام این احوال, نظر به اینکه ابن عباس احتمالاً تنها سه سال قبل از هجرت به دنیا آمده و در زمان وفات پیامبر…
چکیده: ابن عباس به دلیل دارا بودن شخصیتی ممتاز و عالی میان مسلمین ازجمله افرادی است که از طفولیت موردتوجه بوده و کوچکی سنش موجب نگردیده تا به روایات او اعتنا نشود هرچند هنگام وفات رسول خدا (ص) 10 یا 13 سال سن داشته است؛ و در میان کتب هر دو فرقه (شیعه و اهل سنن) روایات زیادی در فضائل و مناقب او وارد گردیده است، هرچند در میان احادیث شیعه روایاتی بر قدح این شخصیت میابیم اما با تأمل در سیره عملی و رفتاری ابن عباس واضح و مبرهن می‌گردد که این شخصیت از مدافعان و یاران امیرالمؤمنین و…
چکیده: نویسنده در این نوشتار به معرفى ابن عباس و جایگاه وى در تفسیر می‌پردازد. در این راستا نخست بیوگرافى ابن عباس را مطرح می‌کند آنگاه احادیث نقل‌شده در مورد وى را می‌آورد. سپس از دیدگاه‌های دانشمندان مسلمان راجع به ابن عباس سخن می‌گوید، در پایان آثار تفسیرى ابن عباس و روش تفسیرى ویرا به بحث می‌گیرد. دانلود مقاله ابن عباس و مقام وی در تفسیر
چکیده: مرجعیّت علمی امام علی (ع)، ازجمله مسائل مطرح در جامعۀ اسلامی پس از رسول خدا (ص) بوده است، به‌گونه‌ای که از دیرباز، اذهان بسیاری از محّدثان، مفسّران، متکلّمان، فقیهان و تاریخ‌نگاران را به خود معطوف نموده است. برجستگی علم امام علی (ع) تا به‌اندازه‌ای بوده که بزرگانی از صحابه هم چون ابن عبّاس – که خود، مشهور به «حبرالأمّۀ»، «بحر»، «ترجمان القرآن»، «رئیس المفسّرین» و «فقیه العصر» است – از تربیت‌یافتگان آن حضرت بوده و به شاگردی خویش، افتخار کرده‌اند. ابن تیمیّه، رابطۀ شاگردی و استادی را میان ابن عبّاس و امام علی (ع) انکار می‌کند. این در حالی…