مقالات

چکیده کتاب پیشین در متون دینی اشاره به حقیقتی دارد که همة حوادث جهان قبل از وقوع در آن ثبت شده اند. در برخی کتب اعتقادی از دو کتاب پیشین یاد می شود: 1. کتابی که مصون از تغییر و تبدیل است و به نام های کتاب مبین، لوح محفوظ و ام الکتاب خوانده می شود؛ 2. کتابی که محل تغییر و تحول است و به نام لوح یا کتاب محو و اثبات معروف است. معتقدان به دو گونه بودن کتاب پیشین به لحاظ قرآنی به آیة 39 سورة رعد استناد می کنند. در این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی…

چکیده برای سخن گفتن از اوصاف الهی از دیرباز طریقه هایی مطرح بوده است و به دو دسته کلی سلبی و ایجابی تقسیم می شود که این دو خود دارای زیر مجموعه ها و تقسیمات فرعی اند ؛ ازجمله تقسیم سلبی به طریقه سلب و سکوت ، طریقه سلبی تفضیلی و طریقه سلبی- ایجابی است. آن چه در این نوشتار مدنظر ماست بررسی درباره طریقه سلبی- ایجابی و نسبت آن با بیان پذیری خداوند است ؛ زیرا این طریقه دارای تفاسیر و معانی مختلف نزد اندیشمندان است و برخی از این معانی با بیان ناپذیری خداوند تضاد دارد. حال معنای…

چکیده مسئله امامت و شبهات مربوط به آن، اختصاص به زمان، مکان و فرقه خاص ندارد، و به لحاظ ارتباط و نقش این موضوع با اعتقادات مسلمانان، شبهات و مباحث جدیدى مطرح مى شود که لازم و ضرورى است محققان در همه ادوار به آن بپردازند. اهداف این تحقیق، تبیین مفهوم امامت به معناى شیعى، با توجه به مفاد و شأن نزول آیه انذار، براى شناخت میزان انطباق دیدگاه شیعه در این مسئله، با قرآن کریم بوده است. پاسخ به شبهات مربوط به امامت، عمدتا در بعد معناشناسى مفهوم کلمه ولى بوده، که تبیین آن براساس کتب تفسیرى و تاریخى…

چکیده یکی از سیاست های اصولی رسول خدا(ص) در حوزه تعلیم و تربیت و پی ریزی جامعه ای آرمانی بر اساس آموزه های دینی، حوزه نام گذاری هاست؛ از این رو رسول خدا(ص) با هدف فرهنگ سازی و هویت بخشی، در کنار سفارشهای قرآنی، خود نیز در همه حوزه های مرتبط از جمله گزینش نام زیبا برای کودکان، بهینه سازی و تغییر نام بزرگسالان، کنیه گذاری، اصلاح و دگرگون سازی نام های قبایل و اماکن و جز آن، کوشید فرهنگ نام گذاری را از عناصر جاهلی پاکسازی نموده و با گزینش نام های پسندیده و سازوار با فرهنگ دینی، نشاط…

چکیده جامعه سياسى يا دولت (State) در اصطلاح نوين آن متشكل از سه عنصر يا عامل سرزمين، جمعيت و قدرت عالى و برتر است. هر نظام سياسى لزوماً برخوردار از اين عوامل بوده و در جامعه بزرگ جهانى مورد پذيرش و شناسايى قرار مى گيرد. در اين ميان دو عامل اول يعنى عامل «ارضى» و عامل «انسانى» از نقطه نظر سياسى و حقوقى حايز اهميت فراوانند. عامل «ارضى» از نظر سياسى تأثير فراوانى بر ميزان افزايش يا كاهش قدرت عالى يا حاكميت دارد و از نظر حقوقى، اساس تقسيم حقوق داخلى و حقوق بين المللى بر همين عامل استوار است،…

چکیده: قاعده نفی ظلم، موضوع یک نشست علمی در موسسه «مفتاح کرامت» است که توسط استاد صرامی، مطرح و از سوی استاد علی اکبریان مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در این نشست به دلیل باور ارائه کننده بحث به متفاوت بودن «عدالت» و «نفی ظلم» در مقام استنباط، به جای سخن از قاعده عدالت، از قاعده نفی ظلم سخن گفته شده و این نتیجه به دست آمده که اولا: نمی توان بر اساس تشخیص عقلایی، حکم شرعی را استنباط و اثبات کرد و ثانیا: در قاعده فقهی نفی ظلم، تشخیص عقلایی ظلم نسبت به اصل یک حکم، اعتباری ندارد؛…

چکیده: نقد و بررسی سندی و محتوایی گزاره‌ها، برای نشان‌دادن تمایز روایات معصومان (ع) از گزاره‌های حدیث‌نما، ضرورتی انکارناپذیر است. بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»، نشان می‌دهد این جمله نه‌تنها سند معتبر ندارد، که برخی از حدیث‌پژوهان انتساب آن را به معصوم (ع) انکار کرده‌اند. افزون بر این، محتوای قابل قبولی نیز ندارد. سه مفهوم احتمالی این گزاره: «لزوم استمرار حکومت عادل هرچند کافر باشد و سقوط حکومت ظالم هرچند مؤمن باشد»، «دلالت استمرار و اضمحلال حکومت‌ها بر عدالت و عدم عدالت آنها» و «دلالت عدالت و ستم حکومت‌ها بر حقانیت…

چکیده: مفهوم » امامت « از مفاهیم کلیدی قرآن کریم است که در نظام واژگان قرآنی از اهمیت فراوانی برخوردار است و در جهانبینی و نظام عقیدتی شیعه جایگاه ویژهای دارد و بسیاری از اختلافات میان فرقه های اسلامی به علت کژفهمی هایی است که از این موضوع و مصادیق آن داشتهاند. از سوی دیگر اگر اصل امامت اثبات نشود، بسیاری از عقاید شیعه بیاساس و پایه میماند. هدف از این پژوهش بررسی میدان معنایی ظلم و امامت با روش میدان معنایی ایزوتسو در این پژوهش نشان میدهد که این واژه با » امامت « است. بررسی کاربستهای قرآنی مفهوم…

چکیده: ظلم وستم امری نکوهیده ومخالف فطرت انسانی و بشری است،در دین اسلام نیز همواره به جهاد و مبارزه علیه ظلم وستم دعوت شده است . همینطور ائمه اطهار(ع) وبویژه امام علی (ع) در سخنان خود به این مورد اشاره کرده اند.مبارزه علیه ظلم وستم به عنوان یک ضرورت اساسی در حکومت اسلامی مطرح است، زیرا اساس اسلام بر عدالت ونفی هر گونه تبعیض است. در این مقاله به بررسی تصویر فنی ظلم در نهج البلاغه و تحلیل محتوایی و بلاغی شواهد آن پرداخته ایم.وبه این نتیجه رسیدیم که امام علی (ع)با چه تصاویری زنده وپویا در قالب الفاظ رصین…

چکیده براساس آموزه هاي ديني آن چه كه مي تواند جامعة بشري را از ظلمات دوري از اخلاقيات و آلوده شدن به لجن زار فساد، ظلمات كج فهمي ها و بدعت ها، بي عدالتي و نارضايتي، ذلت و خواري، ناامني و محو شدن ارزش هاي انساني و تسلط نااهلان و ظالمان، نجات دهد؛ شناخت علل، مبانی و پيامدهاي ظلم و ظلم پذيري و به تبع آن تلاش در رفع موانع فردی و اجتماعی در فرد و جامعه است. اين پژوهش با استناد به بافت و سیاق آيات قرآن و روايات معصومين(ع) و دلالت های منطوق مستقیم و غیرمستقیم این متون…

چکیده آیین ها و آداب طهارت زرتشتیان یکی از وجوه نمایان دین زرتشتی است که در متون مقدس اوستایی ریشه دارد. به نظر می رسد این آیین ها که در دورانی پیش از زرتشت برای حفظ اجتماعات بشری از گزند پلیدی ها و بیماری ها مورد توجه بودند، با گذشت زمان و پیوستن به تعالیم دینی زرتشتیان، رنگ و بوی دیگری گرفتند. در این مقاله سعی شده است ابتدا پیش زمینه ی تاریخی این آیین ها مطرح شود و سپس با مطالعه و بررسی متون مقدس اوستایی، همه ی آیین هایی که در ارتباط با این مسئله طرح و سفارش…

چکیده: ابتدايي ترين نگاه به آيه لايمسه الا المطهرون چنين مي نمايد كه منطوق آيه در بيان حكم حرمت تماس بدون طهارت با نوشتار قرآن باشد. تامل در انديشه و سخنان كساني كه قايل به اين حرمتند، نشان مي دهد كه مطالعه آنها حصر توجه به ظاهر آيه است، در حالي كه تامل در مفهوم و محتواي اين آيه با توجه به آيات پيش و پس آن و ژرف انديشي در معاني واژگان مورد نظر، مفهومي را فراتر از آنچه فقيهان ياد كرده اند فراروي پژوهشگر مي نهد. كوشش ما در اين مقاله بر اين است كه پيش از هر…