مقالات

چکیده تأکید همزمان بر فرد – جامعه، جمع – فرد و سنت – عقلانیت رویکرد کمونیتاریانیسم را متفاوت از رویکرد لیبرالیسم و سوسیالیسم کرده است. رویکرد لیبرالیسم بر فردگرایی تمرکز دارد و رویکرد سوسیالیستی بر جمع گرایی، اما رویکرد کمونیتاریانیسم به عنوان راه سوم به دنبال رفع افراط و تفریط دو رویکرد مذکور است. با توجه به این که جامعه ما درگیر مسائل و بحران هایی از جمله نقصان در همبستگی اجتماعی و بحران هویت، بروز شکاف های بالقوه و بالفعل متعدد، در معرض تهدید بودن فرد، خانواده، افول سرمایه اجتماعی و … است، رویکرد کمونیتاریانیسم با تأکید بر عملکرد…
چکیده در دنیای امروز که ابزار تولید و توزیع پیشرفت کرده، روابط اقتصادی به شدّت پیچیده شده است و هر کشوری برای بهبود وضع اقتصادی خود تلاش می‌کند، به طوری‌که هر روز عرصه را برای رقیبان خود تنگ‌تر می‌سازد و اهمیّت این امر وقتی مشخّص می‌شود که تأثیرهای اقتصاد را بر سیاست و فرهنگ مشاهده کنیم. در جامعة جهانی امروز کشوری که اقتصاد آن ضعیف باشد، ناچار در مواردی مجبور است زیر بار تهاجم سیاسی و فرهنگی صاحبان اقتصاد باشد. در این مورد، کشورهایی که اقتصاد ضعیف دارند، دو کار اساسی باید انجام دهند و آن، تقویت تولید و استحکام…
چکیده هدف این پژوهش، عبارت بود از کشف و ارائه راهکارهای عملی برای مدیران جامعه در باب اوقات فراغت. سؤال پژوهش این بود که اهل بیت(ع)، چه ترغیب ها و تحذیرهایی را به ما ارائه می کنند؟ به این منظور، از روش تحلیل عقلی، راجع به محتوای احادیث و سیره اهل بیت(ع) استفاده شد. بعضی از دستاوردهای پژوهش به این ترتیب است: اسلام (به جز اشتغالات لهوی)، فراغت را یک نیاز فطری و غریزی یا ضرورت زیست اجتماعی دانسته است و در چارچوب نظام هنجاری خود می پذیرد. ادله ترغیبی و تحذیریِ فراوانی (در حد کشف یک الگو) را ارائه…
چکیده چندزنی یا تعدد زوجات واقعیتی اجتماعی است که ابعاد گوناگون آن می تواند مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد. در این مقاله مبانی مشروعیت تعدد زوجات، شرایط و آثار آن در حقوق اسلامی بررسی شده است. اگرچه اصل جواز تعدد زوجات براساس آیات و روایات معتبر و سیره قطعیه متشرعه مورد اجماع و اتفاق همه مذاهب اسلامی است، ولی پرسش های جدی درباره خصوصیات این حکم و شرایط اجرای آن وجود دارد. به رغم برخی دیدگاه ها در میان اندیشمندان اسلامی، اباحه تعدد زوجات به حالت ضرورت و شرایط خاص اجتماعی اختصاص ندارد. رعایت عدالت میان همسران تنها شرط…
چکیده در این مقاله، تساهل و تسامح در مقررات فقهی و حقوقی اسلام بررسی شده است. در گفتار نخست، ادله‌ی اثبات قاعده‌ای به نام قاعده‌ی تساهل و تسامح را بررسی خواهیم کرد. برای اثبات این امر، از کتاب، سنت، عقل و بنای عقلا استفاده شده است بعد از شمارش ادله‌ی قاعده، در گفتار دوم، بخشی از قوانین اسلامی (حقوقی – اجتماعی) را بررسی کرده، با تجزیه و تحلیل آنها، جایگاه قاعده‌ی تساهل و تسامح را در وضع و اجرای این قوانین از سوی شارع مقدس می‌یابیم. در گفتار سوم نیز به استنادهای فقیهان در استنباط احکام برای این قاعده خواهیم…
چکیده گذشتگان ما به موضوع ادبیات­ تعلیمی، به ویژه اخلاق اهمیت­ خاصی می­دادند، علمی­ که موضوع­ اصلی و کلان آن، نیکی و بدی یِا خیر ­و شرّ است و بـه رفتارهای افراد در ­مقابل­ هم می­پردازد. هدفِ­ غایی علـم­ اخلاق، هدایت انسـان‌­ها به سمت نیکی و زیبایـی­ هاست و قصد ­دارد آنها را برای اصلاح رفتارهای فردی و اجتماعی، راهنمایی و آماده ­کند، که این موضوع در متون نظم و نثرِ ادبِ­ فارسی هم کاملاً جلوه ­گر است. از جمله دانشمنـدانی که به این ­امـر توجه ­ویژه داشته و دو­ کتاب هم با این ­موضوع به نام ­های «اخلاق­ ناصری»…
چکیده مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی جامعه شناختی پیرامون آسیب‌های اجتماعی نوجوانان در خانواده های تک والدینی است. نمونه مورد مطالعه شامل 200 دختر و 200 پسر نوجوان از خانواده هایی است که در آنها پدر فوت کرده و مادر به تنهایی سرپرستی فرزندان را برعهده دارد. این مطالعه در سطح شهر تهران و در مناطق هفده گانه آن به انجام رسیده است. هدف پژوهش، شناخت میزان آسیب های اجتماعی نوجوانان در این خانواده ها و میزان تاثیرگذاری فقدان پدر بر آنان است، روش مطالعه اسنادی و پیشمایشی، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. در این پژوهش، احتمال…
چکیده : یکی از مسایل چالش بر انگیز بشر در همه‌ی اعصار مشکلات روحی و روانی بوده که منشا بسیاری از ناکامی‌ها و رنج‌های جامعه‌ی بشری گردیده است. از نظر قرآن کریم یکی از بیماری‌های انسان در کنار بیماری‌های جسمانی وی، مرض و بیماری قلب است که انسان را دچار نوعی تردید و اضطراب می‌کند. جلوه‌ی این تردید و شک، ضعف ایمان به خداوند است که نتجه‌ی آن بروز خلق و خوی متناسب با اخلاقیات شرک‌آلود می‌باشد که منجر به اعمال کفر آمیز می‌شود. در مقابل آن قرآن، فردی را داری قلب سالم می‌داند که از راه میانه خارج نشده…
چکیده فمینیسم دارای نحله‌های مختلفی است که با فمینیسم لیبرال شروع شده و به فمینیسم سیاه و اکوفمینیست و پست‌مدرن و حتی فمینیسم اسلامی رسیده است. این نحله‌های مختلف، در مورد تفاوت و تساوی زن و مرد نیز دیدگاه‌های متفاوتی دارند. از جمله فمینیسم لیبرال بر برابری زن و مرد، فمینیسم رادیکال بر برتری زن بر مرد و فمینیسمِ پست‌مدرن بر تفاوت زن و مرد و ویژگی‌های خاص هر یک تأکید دارند. این مقاله با نگاه نقد بیرونی به بررسی مسئله برابری یا تفاوت از منظر آیات قرآن و روایات معصومان(ع) پرداخته و با تمسک به دوازده دسته دلیل نقلی،…
چکیده نظامات زندگی در هر جامعه ای به منظور پاسخ گویی به نیازها و متناسب با مبانی اعتقادی و ارزش های فرهنگی آن جامعه شکل می گیرند. موفقیت و پایداری این نظام ها بیش از هر چیز دیگری در گرو سازگاری مبانی آنها با قوانین و واقعیت های حاکم بر عالم هستی به ویژه عالم انسانی است. نیازهای معیشتی از جمله مهم ترین نیازهایی است که برای پاسخ به آن تاکنون انواع متعددی از نظامات سوسیالیستی و لیبرالیستی و… تشکیل شده است. بدون تردید یکی از مبانی اصلی این نظامات نوع نگرش آنها به واقعیت فرد و جامعه و نوع…
چکیده ازدواج موقت در قانون مدنی ایران پذیرفته شده و از احكام اختصاصی فقه شیعه است. این نوع ازدواج با استناد به قرآن و روایات جایز شمرده شده و دلیلی بر تحریم آن وجود ندارد و دلایلی كه اهل سنت بر تحریم آن آورده‌اند مبتنی بر دیدگاه خاص خلیفه دوم است. در نگاه ابتدایی، این حكم بنا بر ضرورت و نیاز جامعه تشریع شده تا از ارتكاب گناه كاسته شود؛ زیرا ترویج این نوع ازدواج پیامدهایی را به همراه دارد كه به غیر از ضرورت و در غیر جایگاه خود، پسندیده نیست. در این پژوهش ابتدا مفهوم ازدواج موقت و…
چکیده: یکی از کهن‌ترین روش‌های تفسیر قرآن روش تفسیر به لغت و صرف و نحو و بلاغت (تفسیر ادبی) است. در روایات تفسیری بجای مانده از معصومان (ع)، موارد فراوانی وجود دارد که آن بزرگواران ضمن بازگو کردن معنای لغوی یا نکات ادبی موجود در آیات و با تکیه بر قواعد صرف، نحو، معانی، بیان و یا ارجاع به کاربردهای عرفی و ذکر واژه‌های مترادف به تفسیر و تبیین آیات پرداخته اند. در این مقاله موارد و نمونه هایی قابل اعتنا از این گونه تفسیر در آثار به جای مانده از معصومان (ع) ارائه شده تا علاوه بر اثبات ریشه‌داری…