مقالات

چکیده تحلیل گفتمان با کاوش فرایند کلام به بررسی زمینه‌های تولید سخن اعم از اندیشه‌های دینی، اجتماعی و سیاسی گوینده سخن و نحوه تولید آن و بازجست تعامل خواننده متن با کلام اطلاق می‌گردد. داستان مدح فرزدق (19 ـ 110 ق.) شاعر بلندپایه اموی از امام سجاد(ع) معروف است که در آن هشام خلیفه اموی را با شعر و کلام خود در جمع، شرمنده کرده و حاکم قدرتمند زمان را از طریق کلام شکست داده است. او در این متن غیر از ستایش امام سجاد(ع) با کاربرد خاصی از کلام، عقاید، اندیشه‌ها و باورهای مذهبی ـ سیاسی و مسایل روزگار…

چکیده یکی از آن حوادث، قتل خلیفه سوم است که پدیدآمدن عثمانیه را در پی داشت. باتوجه به گزارش‌های مختلفِ قتل عثمان و نقش امیرالمؤمنین(ع)، پژوهش حاضر درصدد پیگیری این مسئله است که اختلاف گزارش در این ماجرا ناشی از چیست؟ اهمیت مسئله از این جهت است که بررسی زمینه، اصل و پیامد حادثه، مشخص می‌کند که هر مورخی با چه پیش‌زمینه‌ای به طرح ماجرا پرداخته است. نتیجه پژوهش این است که گزارش ابن سعد با ارائه تصویر مظلوم مقدس از خلیفه، حاکی از تعصب اوست. بلاذری با ذکر حق بودن شورش، تمایل خود به شیعه را بازگو می‌کند. از…

چکیده نویسنده در این مقاله به بررسی مسأله فلسفی ـ کلامی «خیر و شر» پرداخته است. به طور کلی می توان مقاله را به دو بخش تقسیم کرد. در بخش اول، اشاراتی به ضرورت بحث در باب خیر و شر شده است و سپس راه حلهایی را که حکمای اسلامی برای حل این مشکل ارائه کرده اند مطرح می نماید و در این راستا از نظریات حکمایی چون ابن سینا، بهمنیار، غزالی، ملاصدرا، حاج ملاهادی سبزواری، زنوزی و دیگران بهره می جوید. در بخش دوم، رهیافت برخی از متفکران معاصر همچون جی.ال.مکی را بازگو نموده و در نهایت، پاسخ فیلسوف…

چکیده: در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تاکید فراوان می‌باشد. پژوهشگران در این پژوهش که از نوع «بنیادی» و «نظری» است ابتدا به مفهوم دعا می‌پردازد و آ‌ن را «خواندنِ همراه با خواست و طلب» می‌دانند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقّه قرار داده و در گام سوم، مراتب دعا را بیان می‌دارد. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است: از جنبه اخلاقی؛ دعا کننده باید توجه خود را از غیر خدا قطع نموده، خلوص نیت را…

چکیده در همه مذاهب اسلامی به دعا توجه شده است. از میان همه این مذاهب، دعا در شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد. اهمیت دعا و آثار سازنده آن و نقش مهم گرایش‌ها در نیل به کمال، نویسنده را بر آن داشت که تأثیر دعای شیعی بر گرایش‌های انسان را، که یکی از ساحت‌های وجودی او است، بررسی کند. روش بحث توصیفی‌تحلیلی است. دعای شیعه، خواندن خدا و میل و رغبت به او است. کمال شیعی قرب الاهی است. دعا با تأثیر بر گرایش‌های متعالی انسان زمینه‌ساز نیل به کمال است. به فعلیت رساندن کمال‌طلبی، حقیقت‌جویی، خداجویی و تمرکز بر معرفت‌بخشی از…

چکیده مسئله نیازمندی انسان به دین، از مسائل جدید در حوزه دین شناسی می‌باشد که تکیه عمده آن بر تأثیرات دین در رفع انواع نیازهای فردی و اجتماعی است. این مقاله با رویکردی جدید بر آن است تا انواع دیگر ارتباط میان دین و نیازهای انسان را که اندیشمندان حوزه‌های مختلف فکری، به نوعی به آن‌ها معتقد بوده‌اند؛ استخراج کرده و از دیدگاه آیات قرآن کریم مورد نقد و بررسی قرار دهد. در نهایت نیز با استناد به آیات قرآن کریم، دیدگاه مکتب الهی اسلام را در این باب جویا شده که بر این اساس، این دیدگاه با فطری دانستن…

چکیده در زمینه نقوش شکار در دوره عیلام نو و نمونه‌های هم‌زمانِ بین‌النهرینیِ آن همواره خلأ پژوهش وجود داشته است؛ به همین دلیل و با توجه به این ضرورت، مدارک و منابع موجود بررسی شد. این تحقیق دوره زمانی 650-1000 ق. م را دربر می‌گیرد و با نگرشی بر مهرهای استوانه‌ای و نقوش برجسته هم‌زمان در این مناطق انجام شده است. با مطالعه 29 مهر استوانه‌ای و 18 نقش برجسته به وجود اشتراک‌هایی در صحنه‌های حیوانات شکارشده، سبک شکار، ابزار شکار و جنس آثار پی می‌بریم. در این بررسی مشخص شد که در نقوش شکارِ دوره عیلام نو، علاوه بر…

در این مقاله ، با بهره گیری از قرآن کریم ، متون فقهی و قوانین اسلامی، حقوق حیوانات بررسی و ارزیابی و برای هر یک از موارد نمونه هایی ذکر شده است . در بخش اول مقاله ، جایگاه حیوانات در قرآن مورد بررسی قرار گرفت . در بخش دوم ، به نظرات فقهـا در ارتباط با حقوق حیوانات اشاره شد. فقه اسلامی اشارات ظریف و مهمی در این موضوع دارد که این اشارات حاوی نکتـه هـای اخلاقی فراوانی است . در بخش سوم به قوانین مرتبط با حقوق حیوانات اشاره شد؛ سپس با بیان ضعف قوانین جاری در تناسـب…

در این مقاله،نخست مقدمه‌ای دربارهء روش ذبح در سه دین زرتشتی، یهودیت و مسیحیت به اختصار آمده است؛آن گاه بحثی فقهی پیرامون چگونگی‌ ذبح و نحر و این که در ذبح،چه اعضایی باید قطع شوند مطرح شده است و اقوال‌ علمای امامیه در این مساله و مقول مختار با ادله بررسی گردیده،و برای ملموس‌تر شدن‌ مسأله،بحثی علمی در مورد اجزاء گردن حیوان به طور مختصر ذکر شده است. همچنین مسأله بیهوش کردن حیوان قبل از ذبح و نحر،مطرح گشته و نظر برخی فقها و قول مختار در مورد آن بیان شده است.در پایان نیز طی بحثی کوتاه،نظر فقهای اهل‌ سنت…

چکیده امروزه حقوق حیوانات و حفظ گونه هاى مختلف آنها، از جمله مسائلى است که در سراسر جهان از جانب دولت‌ها و سازمان‌ها و عموم کسانى که به مسائل زیست محیط ى و حمایت از حیوانات علاقمند مى‌باشند، مورد توجه قرار گرفته است. در معارف اسلامى نیز در کنار مسائلى مربوط به انسانها و حقوق آنها، مسائل محیط زیست و از جمله حیوانات، حائز اهمیت مى‌باشد. در این مقاله احکام و قوانینى که در ابواب مختلف فقه اسلامى، پیرامون حفظ و نگهدارى و بهره بردارى و ممنوعیت آزار واذیت حیوانات وجود دارد، ذکر گردیده است. آن‌چه در فقه اسلامى موجود…

چکیده هدف: هدف این نوشتار بررسی سنت شکار به‌عنوان یکی از رسوم مورد علاقه حکام قاجار است. سنت شکار در سیر پادشاهی ایران در قبل و بعد از اسلام تا زمان تأسیس سلسله پهلوی، ازجمله آداب ‌و رسوم پادشاهان و در مقام نظر، از الزامات مقام شاهی بوده و یکی از صفات لازمه پادشاهان به شمار می‌‌آمده است. بااین‌حال فرض بر این است که خوش‌گذرانی و صرف اوقات فراغت در شکارگاه‌‌ها یکی از علل اصلی توجه شاهان قاجار به امر شکار بوده است و بررسی آن مسئله اصلی این مقاله است. در این راستا به سؤالات زیر پاسخ می‌‌دهد که…