مقالات

چکیده اعتقاد به امامت، سنگ بنای اصلی تفکر شیعه به شمار می‌رود. به دلیل همین اهمیت، در میان اصحاب ائمه علیهم السلام ، اظهار یا عدم پرده‌برداری از برخی مقامات و فضائل اهل‌بیت علیهم السلام باعث شده است که فرقه نگاران اسلامی، شیعیان را در فرقه‌های نسبتاً متعددی دسته‌بندی کنند. عبدالله بن ابی‌یعفور یکی از بزرگ‌ترین اصحاب امام صادق علیه السلام است که روایات فراوانی از وی در موضوعات مرتبط با امامت نقل شده است. برخی از نویسندگان جدید با استناد به چند گزارش تاریخی، تلاش نموده‌اند از او به‌عنوان نمونه‌ای از معتدلین شیعه تعبیر کنند که اعتقادی به مقامات…
چکیده: يكي از مباحث مطرح در قرآن و عهدين امكان رويت الهي و چگونگي آن است. مشاهده در فارسي معادل رويت در عربي است. اقسام مشاهده در عهدين نيز همانند اقسام مشاهده در قرآن كريم است ولي براي هر كدام شباهت ها و تفاوت هايي در مفهوم آن ها در كتب مقدس نهفته است. هم چنين رويت الهي با چشم در عهدين به صورت متناقض مطرح شده ولي در قرآن كريم رد شده است. مساله مشاهده و رويت الهي در عهدين با توجه به تجسيم و تصور انسان انگارانه خدا وجود دارد و عامه يهوديان و مسيحيان بر رويت حق…
مسئلۀ خلافت حضرت رسول اکرم(ص)و امامت، با حیات فکری، اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی امت اسلامی رابطه ای استوار و تعیین کننده دارد. با توجه به این اهمیت و بنا به رویکردهای متفاوت کلامی به موضوع امامت، شاهد نگارش آثار متعددی در این زمینه توسط متکلمان امامیه و سایر فرقه های کلامی هستیم؛ سید مرتضی، متکلم بزرگ امامیه، نیز با نگارش الشافی فی الامامة، اشکالات و شبهات مطرح شده در المغنی فی ابواب التوحید و العدل، اثر قاضی عبدالجبار معتزلی، را در باب امامت پاسخ گفته است؛ این نوشته به معرفی این میراث بزرگ و گران قدر کلامی امامیه می…
در کتاب الحجه کافی بابی تحت عنوان «ما جاء فی الثنی عشر و النص علیهم السلام» وجود دارد. مرحوم کلینی، بیست روایت در این باره آورده است که بیشتر آنها با عنوان باب مطابقت دارند؛ مگر چند روایت که ظاهرا بیان می دارند ائمه سیزده تن هستند. آن چند روایت عبارت اند از:
چکیده زیارت بخش مهمی از فعالیت­های مربوط به گردشگری مذهبی را دربر می­گیرد. پژوهش حاضر، با اتخاذرویکرد کیفی به توصیف چگونگی معنایابی زنان در گردشگری مذهبی می پردازد، در چارچوب مفهومی نگاهی به گردشگری وجودی کوهن انداخته شده­است؛ از روش مردم­نگاری برای اجرای عملیات تحقیق استفاده شد. تکنیک گردآوری داده­ها مشاهده مشارکتی و مصاحبه­های نیمه ساخت­یافته بود ومشارکت­کنندگان با نمونه­گیری هدفمند انتحاب و یافته­ها از طریق تحلیل موضوعی تحلیل شده­اند، جامعۀ مطالعه شده گردشگران زن بقاع متبرکه شهر شیراز بودند که از طریق مصاحبه عمیق با 30نفر، داده ها جمع­آوری شد. یافته­ها حاکی از این می­باشند که سفر زیارتی علاوه…
چکیده بشارت پیامبر اکرم صل الله علیه وآله به دوازده خلیفه یا امام، از اخبار مشهور اسلامی است. برخی از راویان این اخبار در میراث حدیثی امامیه، به مذهب شیعۀ اثناعشری تعلق ندارند. ابوالجارود به عنوان یکی از مهم ترین چهره های فرقۀ جارودیۀ زیدیه، از این راویان است که دراین باره خبری به واسطۀ او از امام باقر علیه السلام نقل شده است؛ این خبر به ماجرای لوح حضرت زهرا علیها السلام اشاره دارد و به وجود دوازده وصی و اسامی برخی از آن ها تصریح کرده است. مقالۀ حاضر نخست علت اعتماد به اخبار جارودیان در مصادر حدیثی…
چکیده زیارت در سیرة انبیاء و ائمّة اطهار(ع)، به‌ویژه فرهنگ شیعه، جایگاه و اهمیّت خاصّی دارد، امّا این امر از سوی برخی جریان‌های روشنفکرنما و فِرَق ساختگی، نظیر وهابیّت، مورد تخطئه قرار گرفته است. از این روی، این نوشتار درصدد بررسی جایگاه زیارت از دیدگاه ادیان و اقوام گذشته تا زمان اسلام و پس از آن، با روش استدلال عقلی و نقلی است تا نسبت آن با کفر و توحید به دست آید. در این مسیر، شناخت اهداف و فواید زیارت، از جمله الگوگیری از بزرگان، تکریم و پاسداری از آرمان‌های آنان، کسب آرامش روحی و معنوی، ایجاد رقّت قلب،…
چکیده ثقة الاسلام کلینی، بیست حدیث را با مضمون وجود دوازده امام پس از پیامبر صل الله علیه وآله در «بَابُ مَا جَاءَ فِی الِاثْنَیْ عَشَر وَ النَّصِّ عَلَیْهِم» کتاب الکافی نقل کرده است. این اخبار از سوی برخی از معاصران مورد اشکال قرار گرفته و با تردید روبه رو شده است. مقالۀ حاضر نخست رابطۀ این باب در الکافی را با روایات مشابه در کتاب الغیبة نعمانی سنجیده و سپس با بررسی راویانی که به علت حضور آن ها، این روایات تضعیف شده اند، نشان می دهد که با توجه به قرائنی مانند طبقۀ این راویان بیشتر این روایات…
چکیده بین سنت‌های‌الهی و مهدویت در ابعاد اعتقادی، اخلاقی، تربیتی و سیاسی ـ اجتماعی پیوند معناداری وجود دارد. این پیوند، بدین صورت تبیین می‌شود که با توجه به این‌که خداوند متعال، سنت‌های خود را به گونه‌ای ترسیم کرده است که عوامل و شرایط گوناگون در تحقق یا تعجیل و تأخیر این سنت‌ها مدخلیت دارد، در این راستا نقش انسان در تحقق یا تعجیل و تأخیر این سنت‌ها بسیار چشمگیر است؛ بنابراین، ایجاد زمینه‌ها و شرایط تحقق سنت‌های الهی ـ به ویژه سنت‌های مهم و اساسی تفکر مهدویت؛ سنت پیروزی حق بر باطل، سنت حاکمیت صالحان، غلبه اسلام بر سایر ادیان…
چکیده سنت‌های اجتماعی، عبارتند از قوانین حقیقی یا تکوینی که ارتباط نفس‌الأمری حقائق را در جهان عینی نشان می‌دهند. سنت الهی در جامعه، رفتاری است که خداوند با اجتماعات بشری بر اساس حکمتِ خود، به‌صورت ابتدایی یا مقابله‏ای انجام می‏دهد. این سنت‌ها که بیان‌گر قانون‌مندی جامعه و تاریخ است، نشان از رابطه‌ای تکوینی بین اعمال انسانی با عالم هستی است که منشأ آثاری وجودی برای انسان‌ها خواهد بود. بازشناسی ویژگی‌های سنت‌های الهی و انواع آن، دغدغه اصلی این مقاله است تا نگاه جامعی را ترسیم کرده و فرصت تازه‌ای را برای گفت‌وگو طرح تفصیلی درباره سنت‌ها فراروی اندیشمندان خواهد گذاشت….
چکیده بیشترین واژه‌های به کار رفته در وهابیت «توحید» و «شرک» می‌باشند؛ به همین جهت، باید به بررسی و تبیین مفهومی که وهابیت از این دو واژه در نظر دارد، پرداخت. از انتقادهای تندی که وهابی‌ها به دیگر فرق اسلامی وارد می‌کنند می‌توان از زیارت قبور انبیاء، صالحان و علما و توسل به آنها تحت عنوان تعظیم شعائر دینی یاد کرد. در این نوشتار ابتدا با استناد به آیات و روایات، اقسام توحید و مراتب شرک بیان شده و سپس به صورت تطبیقی، حد و مرز توحید و شرک و عبادت و غیر عبادت، مورد بررسی قرار می‌گیرد و در…
چکیده هدف: هدف از این نوشتار، بررسی تطبیقی نظریۀ مقاصد شریعت با اهداف شریعت از منظر تفکر شیعه و اهل سنت و واکاوی تأثیر اهداف شارع در تغییر احکام شرعی بوده است. روش: در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری استفاده کرده و با توجه به منابع معتبر علمی به ارزیابی و تحلیل موضوع پرداخته‌ایم. یافته‌ها: خداوند متعال در تشریع احکام الهی حتماً مقاصدی را در نظر داشته است که آن مقاصد از طریق قرآن، نصوص معتبر و عقل قابل فهم‌اند و با توجه به اینکه هدف خداوند از تکلیف بندگان خود، تأمین مصالح آنها بوده؛ اگر مصلحت‌دار بودن…