مقالات

این مقاله به بررسی مفهوم، اقسام و قلمرو «عقد شرکت» در حقوق مدنی ایران می‌پردازد. نویسنده با تفکیک دقیق مفاهیمی مانند «اجتماع ساده حقوق»، «اختلاط ساده اموال» و «اشاعه»، تأکید می‌کند که تنها اجتماع حقوق مالکان متعدد در یک شیء واحد به نحوی که حق هر یک در تمام اجزای آن ساری و جاری باشد، «اشاعه» محقق می‌شود که از مصادیق بارز آن، ترکه متوفی و مشاعات آپارتمان است. مقاله سپس به تحلیل «عقد شرکت» به عنوان یک عقد مستقل می‌پردازد و با اشاره به دیدگاه‌های فقهی و حقوقی، ویژگی‌های آن را برمی‌شمارد: عقدی معوض، تملیکی، رضایی و مستمر که…

چکیده: جمع آوری و جلب انواع سپرده ها و تخصیص آن، جهت تامین نیازهای مالی انواع فعالیت های اقتصادی، از مهم ترین عملیات بانكی به شمار می رود. از این رو، اعطای تسهیلات، بخش مهمی از عملیات هر بانك را تشكیل می دهد و این قسمت از فعالیت های بانكی از لحاظ اقتصادی، حائز كمال اهمیت است. بانك ها با عملیات اعتباری خود، موجبات انتقال منابع را از اشخاصی كه مستقیما مایل و یا قادر به مشاركت در فعالیت های اقتصادی نمی باشند، به آنان كه جهت انجام امور اقتصادی نیازمند به سرمایه می باشند فراهم ساخته و بدین ترتیب،…

چکیده: از جمله راهکارهای سهم عادلانه نیروی کار، شراکت کارگران در سود بنگاه است که اهمیت زیادی در ایجاد کارایی و رشد اقتصادی پایدار دارد. بررسی رویکرد اسلامی در این رابطه می تواند قدم جدیدی در ادبیات موضوع باشد. از این رو، این مقاله تعادل عرضه و تقاضا در الگوی شراکتی از منظر اسلام را تحلیل می کند. اطلاعات جمع آوری شده به صورت کتابخانه ای و اسنادی، با روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در این راستا، علاوه بر اتکا به مبانی اسلامی و اقتصادی از ابزارهای ریاضی و هندسی نیز برای تبیین مناسب مطالب…

چکیده اقتصاد شراکتی با توجه به تأثیر شگرف بر کارایی و جنبه عدالت‌مدارانه‌ای که دارد، می‌تواند به عنوان یک رویکرد اقتصادی جدید برای جوامع مختلف به کارگرفته شود. در این تحقیق، اطلاعات گردآوری شده به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی، با روش تحلیل محتوایی و با پشتوانۀ مبانی فقه اسلامی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مبانی فقهی اقتصاد شراکتی که به نوعی روش‌شناسی بحث اقتصاد شراکتی می‌باشد، از چهار منظر قرآن، سیرۀ پیامبر (ص)، روایات و قواعد فقهی (مانند قاعدۀ عدالت، قاعده لاضرار و…) مورد بررسی قرار گرفت. فرضیۀ پژوهش این است که با توجه به ثمرات فراوانی که بر…

چکیده روح القدس یکی از ارواح مقدس یا از فرشتگان الهی است که حقیقتی مجرّد دارد اما می تواند به فرمان خداوند تمثّل بشری پیدا کند و بر بندگان خدا فرود آید. روح القدس کارکردهای متعددی دارد که برخی از آنها در حوزه هستی شناختی، روانشناختی و معرفت شناختی در آموزه های مسیحی و اسلامی مشترک، و برخی از آنها مانند: شخص سوم تثلیث، و نقش او در تعمید، تأیید و زندگی مسیحی – با تفسیری که الهی دانان مسیحی از آنها دارند – ویژه فرهنگ مسیحی است، که در این مقاله بر اساس مستندات مسیحی و اسلامی بررسی می…

چکیده پدیدۀ رؤیا حقیقتی است که انسان در حیات خویش دایم آن را تجربه می‌کند. خواب دیدن، رویارویی مداوم انسان با مناظری است گاه فرح بخش و گاه جان‌سوز. بدین سان، در فرهنگ‌های مختلف از دیرباز بحث‌های مختلفی در تحلیل ماهیت آن پی گرفته شده است؛ همچنان که از دیرباز، برخی تطابق رؤیا با واقع را موضوعی شایان تأمل شناخته، و برخی دیگر نیز، واقع‌نمایی رؤیا را انکار نموده‌اند. بحث دربارۀ رؤیا در فرهنگ اسلامی هم سابقه‌ای کهن دارد. قرآن کریم به‌ روشنی دربارۀ اقسام این پدیده بحث نموده، و میان رؤیاهای صادقه و خواب‌های پریشان تمایز نهاده است. به…

چکیده واقعۀ عاشورا از حوادث و پدیدارهای مهم تاریخ بوده که تاکنون بخش عظیمی از پژوهش‌های محققان را به خود اختصاص داده است. اما با وجود این واقعیت، واقعۀ پیش‌گفته، از منظر پژوهشگران حوزۀ فلسفۀ دین و معنای زندگی دور مانده است. این پژوهش کوشش معنامحورانه‌ای در باب حادثۀ عاشوراست که به مؤلفۀ هدف در عاشورا می‌پردازد و اهداف و انگیزه‌هایی را ذکر می‌کند که محل توجه و عنایت امام حسین (ع) در کربلا بوده است. اهدافی چون: بیداری امت پیامبر از غفلت و جهالت، نجات امت از مادی‌گرایی و برقراری عدالت، اصلاح امور، نه جنگ و … غنای معنایی…

چکیده در این مقاله شواهد روایی نصب الهی امام در مباحث مورد اتفاق امامیه ـ به ویژه با اشاره به روایات کتاب کافی کلینی به عنوان منبع اصلی اعتقادی و فکری شیعه ـ مورد بررسی قرار گرفته اند؛ به این صورت که ابتدا مفاهیم «امام»، «امامت» و «نصب» و پس از آن ویژگی های امام ـ که می تواند شاهد و نشانه ای برای انتصاب الهی وی باشد ـ بررسی شده اند. از مهمترین ویژگی های امام می توان به عصمت، علم، افضلیت و افتراض طاعت اشاره نمود. در این مقاله شواهد به گونه ای ذکر شده اند که جایگاه…

چکیده آفرینش نوری امیرالمؤمنین «علیه السلام» با قید کیفی همگون و همراه با آفرینش نوری رسول خدا «صلی الله علیه وآله وسلم»، از موارد کاربرد واژگانی نور در میراث مکتوب اسلامی بوده و داده های آن در میراث مکتوب امامی در دو ساحت کلان گزارش های مأثور و رویکردهای عالمان آن، جلوه گر گشته است. گزارش های مربوط به این موضوع را ـ که حدیث نور نیز خوانده شده ـ در بسیاری از معتبرترین میراث های مکتوب امامی ـ با وجود جریان‌های متنوع حدیثی و کلامی در میان مؤلفان آن ها ـ می توان مشاهده کرد. تنها مسندهای آن با…

چکیده آغاز امامت امام کاظم «علیه السلام» همزمان با فراگیری چالش جانشینی در اذهان شیعیان امام صادق «علیه السلام» بود. مطالعه روایات معصومین نشان می دهد طراحی ویژه اهل بیت «علیهم السلام» به گونه ای صورت گرفته که در زمان بروز چالش، اصول شناخت امام در اختیار مردم باشد. نص، علم و ودائع امامت از جمله ابزارهای رفع حیرت است. باور عمومی جامعه بر خود معرفیِ امام، استوار است، در حالی که تعالیم اهل بیت به همراه خواص اصحاب، تأثیر گذاران اصلی صحنه به شمار می روند. این مقاله جُستاری در آسیب شناسی این چالش است. کلیدواژه‌ها: جانشینی امام؛ فطحیه؛…

چکیده ولایت تکوینی، شأنی از شؤون اهل بیت (علیهم السلام) است که در حدود و گسترۀ آن، اختلاف است؛ از این رو، بعضی از راویان و محدثانی که روایات حاکی از کرامت‌های اهل بیت(علیهم السلام) را نقل می‌کرده‌اند، متهم به غلو شده‌اند. در این تحقیق، به بررسی دامنۀ این موضوع، در دو منبع از منابع کهن روایی شیعه، اصول کافی و بصائرالدرجات، پرداخته شده است. از مقایسۀ گسترۀ ولایت تکوینی اهل بیت(علیهم السلام) در این دو کتاب، روشن می‌شود که ولایت ایشان حوزه‌های متعددی را شامل می‌شود. صفار، روایات مربوط به حوزه‌هایی مانند: زنده کردن مردگان، طی الأرض، و شفای…

چکیده زید و فرزندش یحیی به علم ائمه معترف بودند؛ ولی برخی شواهد نشان می‌‌دهد که ولایت و افتراض طاعت الهی برای ایشان نمی‌شناختند. خلف ایشان از جریان بنی الحسن علاوه بر انکار ولایت الهی اهل بیت نسبت به الهی بودن علم ائمه نیز موضع انکاری داشتند. شواهد نشان می‌‌دهد در نیمه اوّل قرن دوم مرز پیروان اهل بیت از جریان زیدی‌ها علاوه بر عقیده به الهی بودن ولایت اهل بیت، از طریق موضع گیری نسبت به شیخین نیز آشکار می‌‌شده است و لذا زیدی‌های کوفه در اظهار تولی نسبت به شیخین اصرار داشته‌اند؛ به این معنا که حقی از…