مقالات

چکیده: خمس، یکی از واجباتی است که مسلمانان در وجوب آن تردید ندارند؛ از این روی، منکران آن، منکر ضروری دین تلقی می‌شوند و مسلمان به شمار نمی‌روند. پس از عصر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، جز در همین دریافت مشترک اولیه، در مرحله‌های بعدی، اختلاف‌هایی میان فریقین بروز کرده است. در این مقاله، دیدگاه‌های مختلف دو فرقه امامیه و اهل تسنّن را درباره خمس بررسی کرده و اختلاف در اصل خمس و متعلقات آن و نیز اختلاف در موارد مصرف خمس را تحلیل کرده‌ایم. کلید واژه : خمس، غنیمت، فیء، ذوی القربی، ابن السبیل
چكيده: در نصوص روايى و فتوايى آمده است كه پرداخت خمس پس از كم كردن «مؤونه» از در آمد مكلف، واجب است. مؤونه در روايات باب خمس دو مصداق دارد، نخست مؤونه شخص و عيال او، و دوم مؤونه صيغه (شغل و كار). با مراجعه با موارد ديگر استعمال كلمه ضميمه، در روايات و توضيحات اهل لغت و فقيهان پيرامون آن، در مى‌يابيم كه مؤونه شامل تمامى هزينه‌هاى عرفى مورد نياز انسان در زندگى شخصى، خانوادگى و شغلى اوست و شامل هزينه‌هاى افزون بر شأن مكلف نمى‌شود و بنابر قول صحيح، شامل سرمايه و ابزار كسب كه مورد نياز است…
چکیده خمس از احکام ضروری دین مبین اسلام است که فقیهان شیعه و سنی با استناد به آیۀ 41 سورۀ مبارکۀ انفال و سنت نبوی و اجماع فریقین، آن را پذیرفته‌اند؛ باوجوداین، در مصداق‌های آن اختلاف وجود دارد، به‌ویژه منافع کسب که فقط عالمان شیعۀ امامیه براساس ظهور آیه و روایات معتبر ائمۀ معصومین: به آن فتوا داده‌‌اند. پرداخت خمسِ سرمایه و سودِ حاصل از آن واجب است. ازآنجاکه برخی از شرکت‌ها و مؤسسات دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند، ظاهر آن است که حکم فوق دربارۀ آنها نیز جاری گردد؛ این تسری دو دلیل دارد: یکی تنقیح مناط در حکم…
چکیده رمزگرایی و نماد شناسی از مباحث مورد توجّه در همه علوم و دانش های بشری است. ادبیات به عنوان شاخه ای از علوم، با نماد و رمز، پیوندی عمیق و دیرینه دارد. نماد دینی به عنوان یکی از تقسیمات نماد در ادبیات و یکی از اصطلاحات رایج در علم جامعه شناسی دینی، از جایگاه ویژه ای در شعر شیعه برخوردار است که اثبات این مدّعا، رویکردی ادبی-جامعه شناختی را طلب می کند. نماد دینی در هر دو بخش خود، حقیقی و غیر حقیقی، به طور کلی به پنج دسته تقسیم می شود که عبارتند از: شخصیت های مقدس، اعمال…
چکیده: خمس به عنوان يك مساله فقهي داراي جنبه هاي متعددي است. هر كدام از اين جنبه ها در معرض تضارب و تقابل آراي فقهي واقع شده است. مقاله حاضر در دو بخش جداگانه به بررسي مفاهيم كلي آيه ناظر به خمس و مسايل و ملاحظات فقهي آن مي پردازد. در بخش مفاهيم كلي، معاني مقردات، ارتباط آيه خمس با آيات ديگر، تاريخ و سبب نزول مطرح مي شود. در بخش دوم غنيمت با نهادهايي چون فيء، انفال و زكوة مقايسه مي شود و اموال متعلق خمس، نصاب و مصارف خمس از نظر مذاهب مختلف فقهي به تفصيل مورد بحث…
چكيده: در وجوب پوشش زن در ميان هيچ يك از مذاهب اسلامى, ترديدى نيست. از اين رو, بايسته است حكومت اسلامى براى تحقق اين وظيفه دينى, فرهنگ سازى كند تا مردم با اعتقاد كامل, به حجاب به عنوان هنجارى اجتماعى بنگرند و ترك آن را ناهنجارى بدانند. در اين ميان, سخن اين است كه آيا الزام بر حجاب واجب است و حكومت اسلامى از نظر شرعى و بنا بر ادله فقهى مى تواند ترك پوشش را مجازات و تعزير كند يا خير؟ کلیدواژه ها: پوشش، الزام بر حجاب، تعزیرات، نهی از منکر، اختیارات ولی فقیه، اصل فقهی، الزام حکومتی
علل تحریم مسکرات در قرآن کریم و روایات کلید واژه های ماشینی : الکل ، خمر ، شرب خمر ، شراب ، روایات ، نماز ، الخمر ، مستی ، خدا ، اسلامی
چکیده: اعتياد به مواد مخدر (مسکرات) يکي از پيچيده ترين آسيب هاي اجتماعي است. آثار و پيامدهاي نوشابه هاي الکلي را مي توان در جنبه هاي مختلف اجتماعي، اخلاقي، فرهنگي، افتصادي، بهداشتي، سياسي و … بررسي کرد. دين اسلام در بسياري از آيات قرآن پيروان خويش را از پيامدهاي خوردن چيزهاي حرام از جمله شراب، گوشت خوک و… مطلع مي کند و به اين نکنه نيز اشاره مي کند که خوردن آنها تاثير منفي بر روح و روان فرد دارد. نگارنده در اين نوشتار سعي دارد با بهره گيري از آيات قرآن و روايات معصومين (ع) و سخن بزرگان، آثار…
چکیده: گر چه اصل حرمت خمر مورد اتفاق است،اما در بارۀ کیفیت تحریم آن اختلاف نظر وجود دارد؛برخی از اندیشمندان شیعة اعلام حرمت خمر رابه اوایل دوران مکه باز می گردانند؛اما اهل سنت آن را مربوط به اواخر دورۀ مدینه وتحریم را به گونه تدریجی وچند مرحله ای می دانند وازاین رهگذر نظریۀ تحریم تدریجی خمر را مطرح می کنند. این نظریه دارای زمینه ها وپیامدهایی است که در این پژوهش به آنها اشاره کرده وبه نقد این نظریه پرداخته ایم ودر نتیجه تدریج در تحریم را مردود دانسته واعلام حرمت خمر را در اوایل دوران مدینه به اثبات رسانده…
بخشی از مقاله: “سپس نویسندگان به تفصیل به ابعاد پاکسازی قومی،مهاجرت اجباری،همانند سازیاجباری با کاربرد سطوح مختلف تحلیل و پیامدهای کاربست این شیوه‌ها شامل اعمالخشونت،عقب‌ماندگی اقتصادی،از دست دادن منابع مادی،بی‌ثباتی،بروز مسائل تازۀشهروندی و نااطمینانی در موقیعت‌های شهروندی،بی‌ثباتی و تنش در روابط بیندولت‌های منطقه،نقض خشونت‌بار حقوق مدنی و شهروندی پرداخته‌اند(176-190)ومتذکر شده‌اند که هیچ شاهد جدی مبنی بر موفقیت راه‌حل‌های غیر اجتماعی وجودندارد و این روش‌ها مسائل غیر اخلاقی به دنبال آورده،اجرای عملی آنها دشوار بوده ونمی‌توانند چارچوبی ایجاد کنند که در آن منازعات قومی به روش‌های پایداری حل وفصل شوند(191). دیگر آنکه نویسندگان کتاب بر متغیر انگیزه و وجود زمینه‌های انضمامی…
چکیده: تحقيق حاضر كه به روش توصيفي تحليلي انجام شده به پرسش « عذر خواهي و بخشش در پايداري زندگي اجتماعي چه نقشي دارد؟»پاسخ گفته و در تبيين پاسخ آن اشاره نموده كه اسلام براي كاهش تنشها همواره مسلمانان را به صلح و دوستي، پرهيز از كينه و دشمني، حل كردن اختلافات با تكيه بر فضايل اخلاقي از جمله بخشش و عذرخواهي ترغيب نموده است. نگارش رساله هايي، چون الفت نامه، مصادقه الاخوان و… توسط عالمان اسلامي در همين راستا مي باشد. در فرهنگ اهل بيت(ع) عذر خواهي مومنان از پيامدهاي زيانبار دنيوي و اخروي جلوگيري نموده و پذيرفتن عذرِ…
چکیده در ادبیات فقهی فقیهان امامیه در زمینه ملاک ناصبی، پنج قول مطرح شده است. این اقوال عبارتست از ۱. تقدیم غیر علی بر علی (ع) ۲. دشمنی ورزیدن با شیعیان علی (ع) ۳. مطلق دشمنی با اهل بیت (ع) ۴. اظهار دشمنی با اهل بیت (ع) ۵. تدین به دشمنی با اهل بیت (ع). با امعان نظر در ادله مورد استناد در این نوشتار در می یابیم که ملاک ناصب انگاری هر انسان، اظهار دشمنی با اهل بیت (ع) و تدین به آن است. اگرچه از منظر مشهور فقیهان، بر نواصب احکام فراوانی چون کفر، نجاست و… مترتب می…