مقالات

چکیده امامان شیعه، از جمله امام رضا(ع)، نزد گروه‌های مختلف صوفی همواره از جایگاه والایی برخوردار بوده‌اند و از آن‌ها در سلسه بزرگان و اقطاب صوفیه و نیز به عنوان نمونه‌هایی کامل برای پیروی یاد شده است. یادکرد امام رضا(ع) در منابع صوفیه را که دارای روندی رو‌ به‌ رشد بوده، می­ توان به دو دوره متمایز پیش از قرن هفتم هجری و پس از آن، تقسیم نمود. توجه به شرح‌حال امام(ع) در دوره نخست، محدود به ذکر چند خبر و روایت است؛ ولی در دوره دوم، ابعاد سیاسی زندگی آن حضرت، کرامات و زیارت ایشان نیز مورد توجه قرار…

چکیده «رجز»، به عنوان یک گونه ادبی و ساده‌ترین نوع نظم، دارای مضامین و کاربردهای مختلفی بوده است. رجز که در شکل‌های ابتدایی خود برای راندن شتر، بیان نیکی‌ها و توصیه‌های اخلاقی به کار می‌رفت، به‌تدریج جهت بیان: مفاخره‌، هجو، دشنام، جنگ و نزاع، فخرفروشی و آوازهای کوتاه حماسی مورد استفاده قرار گرفت. هدف مقاله حاضر، کشف و وصف چگونگی تطور ذکر رجزهای شهدای کربلا به عنوان یکی از مهم‌ترین و کم‌نظیرترین رجزهای مربوط به رویدادهای تاریخ صدر اسلام در گونه‌های مختلف منابع تاریخی از قرن دوم تا قرن ششم هجری با استفاده از روش مطالعات اسنادی و تحلیلی است….

چکیده: واژه «فتنه» عموماً تداعی‌گر سلسله تدابیر و اقداماتی است که به منظور ایجاد تفرقه و نفاق میان دو فرد و یا اجتماع انجام می­شود. بر این اساس می­توان، اقدامات داخلی و خارجی در جهت به هم زدن وحدت دینی و ملی افراد جامعه را که نهایتاً به آشوب­ و تخریب می انجامد، «فتنه» نامید. قرآن کریم به عنوان جامع ترین کتاب آسمانی، بی ­شک از این واژه بی­ بهره نیست و از این رو «فتنه» و مشتقات آن در قرآن، قابل جستجو و بررسی است. در نوشتار پیش رو، محققان کوشیده‌اند ضمن تبیین مفهوم و معانی مختلف «فتنه» در…

چکیده: عدالت و رشد، پیشرفت و توسعه از جمله مفاهیمی هستند که مطلوب بالذات بشریت در همه اعصار و ازمنه و منتهی آمال هر انسانی در هر زمان و مکانی بوده است. کمتر جریان فکری و جنبش اجتماعی را می­توان سراغ گرفت که آن­ها را در شعارهای خود مطرح نکرده باشد. اما و در عین حال، دو مفهوم عدالت و توسعه، در چنبره تقابل مالوف مادی – معنوی و دلالت­‌های ثبوتی و اثباتی آن، افتاده و خود به تمایز و دوگانی مهم در معارف انسانی تبدیل شده‌­اند. نگرشی قائل بر تعارض و تضاد بین این دو است، و نگرشی دیگر…

چكيده: ظلم از مباحث مهم و اساسى در زندگى بشرى است كه ناگزير زندگى هر انسانى با آن در ارتباط است، از آن جا كه قرار دادن شىء در غير جاى اصلى اش كه عبارت است از اداء نكردن حق آن چيز و حتى هرگونه نافرمانى خداى يكتا و نيز ضرر به خود و غير را ظلم گويند؛ ظلم داراى دامنه وسيع و مصاديق گوناگون است كه از جمله واژه «شرك»، «كفر»، «نفاق»، «بغى»، «عصيان»، «قتل» و… در اين مدخل جاى مى گيرد كه در ابعاد مختلف فردى، اجتماعى، سياسى، عبادى و اقتصادى قابل بررسى است. اين مقاله ضمن تعريف…

چکیده هدف از این پژوهش بررسی اهمیت شادی از دیدگاه قرآن و روایات می باشد. روش تحقیق تحلیل اسنادی کتابخانه ای می باشد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که شادی از مسائل ضروری زندگی افراد است. همچنین در روایات و منابع اسلامی تاکید زیادی بر شادی در زندگی شده است. بنابراین با توجه به این پژوهش دریافتیم که دین اسلام کامل ترین دینی است که به تمامی امور زندگی بشر از جمله شادی توجه کرده است. قرآن که یکی از بهترین و مستحکم ترین منابع اسلام به شمار می رود، زندگی با نشاط و شادی را نعمت و رحمت…

چکیده: تغذیه صحیح و سالم، تغذیه‌ای است که از نظر ظاهری باید از هرگونه عوامل آلوده و بیماری‌زا به دور بوده و از نظر کیفی و عناصر معدنی و انرژی‌زا نیز غنی باشد به طوری که بتواند نیازهای بدن را به احتیاجات غذایی در شرایط مختلف رشد و سلامت و بیماری تأمین کند، به عبارت دیگر تغذیه‌ای است که در آن تنوع و تعادل رعایت گردد. که هدف از این مقاله بررسی سبک تغذیه سالم در سلامت انسان از دیدگاه آیات و روایات است. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی، با رویکرد قرآنی و روایی می‌باشد. این پژوهش پس…

چکیده: قانون مجازات اسلامی كه در جلسه مورخ 7/9/1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام با تصویب ماده 5 آن، بدانگونه كه قبلا در مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود به تصویب نهایی رسید نیز به پیروی از احكام فقه اسلامی سقط جنین را تعریف نكرده است بلكه در كتاب چهارم در باب دیات مواد 487 الی 493 را اختصاص به دیه مقرر برای سقط جنین داده است و این همان موادی است كه قبلاً قانون گذار در قانون دیات مصوب بیست و چهارم آذر ماه 1361 در مواد 194 الی 200 بعنوان دیه سقط جنین آن را تصویب و دادگاه‌ها آن…

چکیده : ارتباطات انسانی در قرآن بر مبنای دو بافت تاثیرگذار شخصی و موقعیتی شکل می گیرند. میزان تاثیر این دو بافت نیز بسته به عناصر و اجزای ارتباط است. از این رو در برخی از ارتباط ها، بافت شخصی و در برخی دیگر بافت موقعیتی اهمیت بیشتری می یابند. بهره گیری از بافت های موقعیتی و شخصی نیز به هدف شکل گیری ارتباطی موفق است که در آن انتقال پیام از سوی فرستنده به شکلی صحیح و کامل انجام می پذیرد و بیشترین اثر را در مخاطب بر جای می گذارد. این مقاله با بهره گیری از آراء روانشناسان…

چکیده: ارتباطات را می توان بر اساس الگوهای مختلف، طراحی و مهندسی نمود. هدف نگارنده شناسایی الگوی قرآنی ارتباطات در سطح میان فردی و اجتماعی است. به نظر می رسد الگوی ارتباطی قرآن نه اقتدارگرا و نه مخاطب محور بلكه «حكمت» محور است. حكمت فرایندی جمعی است. پرهیز از شخصیت محوری، خردورزی و اصالت محوری، مقدمات وصول به جامعه ی «حكمت محور» است. از نگاه قرآنی، موعظه و مجادله ـ كه استعاره ای از ارتباطات احساسی و اقناعی است ـ در درون دایره ی حكمت مجازند. بر اساس حكمت كه سطح شخصیتی «فطرت» راهدف قرار می دهد، می توان كافه…

چکیده: ادیان بزرگ دارای کارکردها و آثار اجتماعی‌اند. اسلام درخشان‌ترین رهیافت را به روابط اجتماعی دارد. از منظر قرآن هدف اصلی بعثت پیامبران برپایی عدالت در ابعاد گوناگون با مشارکت فراگیر مردم است قرآن کریم از یک‌سو در هدف‌گذاری کلی رسالت پیامبران، اهداف اجتماعی را در چشم‌انداز عمومی قرار می‌دهد و از سوی دیگر در احکام گوناگون حتی احکام عبادی، توجه به دمیدن روح اجتماعی در برابر منافع فردی برجسته است. قرآن کریم تاثیری شگرف بر روابط اجتماعی مسلمانان از نژادهای گوناگون با یکدیگر و همچنین مسلمانان با دیگر پیروان ادیان و حتی با غیر مسلمانان دارد و صلح و…

چکیده: سراسر آیات قرآن کریم از آغاز تا انجام در راستای رشد و شکوفایی عقل فرزند آدم است. از جمله مباحثی که قرآن به آن اهتمام ورزیده، بیان راهکارهایی در جهت توسعه و رشد عقلانیت است. ما به چهار راهکار عمده که عبارتند از: رایزنی، اجتهاد و استنباط احکام، نقد و پرسش گری اشاره نموده و در حد توان به بررسی آنها پرداخته ایم. برای هر یک از راهکارهای چهار گانه آیاتی چند وجود دارد که بیانگر آثار و نتایج خردورزی در جامعه است و تبیین هر یک از راهکارهای فوق نشان می دهد که عقلانیت جایگاهی بس عظیم از…