مقالات

چکیده ابن صبّاغ مالکی (784-855ه .ق)، از جمله ی نویسندگان سنّی سده ی نهم هجری قمری است که کتابی در زمینه ی زندگانی دوازده امام (ع)، با عنوان الفُصول المُهمَّه فی معرفة الائمه نوشته است. وی در تدوین این کتاب به طور گسترده از نوشته ی دانشمند شیعی سده ی هفتم هجری قمری، علی بن عیسی اربلی (م. 692 ه .ق) با عنوان، کشف الغُمَّه فی معرفة الائمه استفاده برده، اما در سراسر متن نوشته ی خود هیچ یادی از او نکرده است. دو احتمال درباره ی مقصود وی از به کارگیری این شیوه محتمل است: 1. پیش گیری از…

چکیده امامان شیعه به اقتضای شرایط اجتماعی حاکم بر جامعه برنامه ای برای ارشاد و هدایت و تمدن سازی جامعه در نظر گرفتند و در راستای فرهنگ سازی به تربیت شاگردان بسیاری همت گماشتند تا در کنار ایشان کاروان بشریت را به سوی توحید و تداوم مدنیت اسلامی رهنمون باشند. در این میان امام حسن عسکری (ع) نیز برای نیل به مقاصد خویش شاگردانی تربیت کردند، که از آن میان تعداد زیادی ایرانی تبار بودند و در انتقال اندیشه ها و عقاید و اهداف امامان شیعه در جامعه اسلامی به ویژه در ایران نقش فراوانی داشته اند. این گروه بیشتر،…

چکیده خشم یکی از هیجانات کاملاً معمولی و اغلب سالم در روان‌شناسی است. پیامدهای خشم از دیرباز در ادبیات و متون فلسفی، دینی و علمی بیان شده‌اند. هدف نوشتار حاضر بررسی خشم از دید اسلام برای تولید ابزارها و روش‌های سنجش و مدیریت اسلامی آن بود. در مرور سیستماتیک حاضر، کلیدواژه‌های «خشم، خشم در دین، خشم در اسلام، مدیریت خشم دینی، مدیریت خشم در اسلام، مدیریت خشم اسلامی» در موتورهای جست‌و‌جوی PubMed، ScienceDirect، Google Scholar،Google Patent، MagIran، SID، Proquest، Ebsco، Springer، IEEE، Kolwer، IranDoc، بررسی شده و بر اساس ارتباط با پژوهش، دانشگاهی‌‌بودن منابع (در صورت امکان)، انتشار از سال…

چکیده: بازشناسی، تنظیم، كنترل و مقابله با هیجان ها از دیرباز در روان شناسی مورد بحث بوده است. اسلام نیز برای كنترل صحیح خشم، صفت «كظم غیظ» را به كار برده و افراد را به فرو خوردن و مدیریت آن دعوت نموده است. این مقاله با رویكرد تحلیلی ـ توصیفی و با هدف بررسی تطبیقی دیدگاه روان شناسی و اسلام به بررسی مفهوم شناختی، مولفه ها و راه های مقابله با خشم و مقایسه كظم غیظ با روش های مواجهه و كنترل خشم در روان شناسی می پردازد و با تامل در منابع روان شناختی و دینی، به این نتیجه…

چکیده: قوه دافعه انسان در برابر ناملایمات و امور مضار را غضب گویند که به ممدوح و مذموم تقسیم می شود، اگر انسان با استضائه از نور عقل در مسیر حق قدم برداشته و غضب را تعدیل نماید پسندیده و ممدوح بوده، صفاتی چون شجاعت، غیرت و بسیاری از فضائل انسانی ثمره اش خواهد بود، ولی سرپیچی از قوه عاقله و افراط و تفریط در آن انسان را از حق مداری به خودمحوری می کشاند و محصولش تهور و ترس خواهد بود که هر دو مذموم اند. عوامل غضب دنیاگرایی، خودپسندی و زمینه های تربیتی ناسالم قبل از بروز غضب…

تجلّی عرفان از مناجات ماه شعبان قسمت هفتم رحمت و غضب الهی تبیین غضب در حیوان.غضب در مبحث نفس از فلسفه طبیعی. تفسی قوای محرّکه حیوانی به دو رشته. قوه باعثه خاستگاه قوّه شهوت و غضب است. عقل نظری و عقل عملی. حدیث: «خیر امّتی أحدّاؤها». غضب و سخط منسوب به خداوند متعال. بیان ضابطه کلّی در اسناد افعال به خدای عزوجل. تقابل اسماء الهی به جمال و جلال و ارتباط دوسرای جاودانی بهشت و نار به اسماء الهی. رحمت خدای تعالی «وسعت کل شیء». غضب نیز مشمول رحمت است. حدیث «سبقت رحمتی علی غضبی» مستفاد از قرآن است. پناه…

چکیده: خشم از عواطف و هیجانات مهم و تاثیرگذار بر رفتار انسان است و به دلیل ایجاد احساسات منفی و ناخوشایند در دسته هیجانات منفی قرار می گیرد؛ اما با این حال‌، به عنوان یکی از احساسات و رفتارهای ضروری در انسان به شمار آمده، ‌و در صورت مدیریت صحیح می تواند نقش‌های سازنده و بسیار مفیدی در حفظ و بقاء زندگی و روابط اجتماعی وی ایفا کند و به نوعی می توان آن را حافظ و نگهبان آدمی دانست. حال با توجه به نقش اساسی که این هیجان در زندگی انسان ایفا می کند، در صورت عدم کنترل و…

چکیده قرآن کریم در آیه 133 سوره آل عمران، به توصیف بهشتی می پردازد که از آنِ متقین است و آنگاه در آیه 134 به تبیین ویژگی های ایشان می پردازد. «کظم غیظ» یکی از این اوصاف است که از منظر مفسرین در خصوص کسانی به کار می رود که با آن که قادر به بروز خشم و عقوبت شخص مقصر هستند، خشم خود را فرو می خورند. ارتباط اوصاف برشمرده و عبارت «محسنین» در پایان آیه، برخی مفسران را بر آن داشته تا از طریق ارتباطی ساختاری، به تفسیر سیاق آیه بپردازند. از منظر آنان احسان به غیر، یا…

چکیده در میحث غضب نگارنده با بررسی دیدگاه فقهای برجسته امامیه و عامه و مراجعه به اهم منابع فقه اسلامی من جمله آیات قرآنی و روایات منقول از پیامبر (ص) و ائمه معصومین و نیز به ادله عقلی معتقد شده است که ارتکاب آن جایز و مشروع نمی باشد. سپس حکم فعل غصب از دو جنبه تکلیفی (حرمت) و وضعی (ضمان) مورد بررسی قرار گرفته است. و از آنجا که غصب جزء اسباب ضمان قهری می باشد. به تناسب بحث به اختصار معنی لغوی و اصطلاحی و اقسام ضمان را مورد بررسی قرار داده در نهایت آثار غصب را مورد…

چکیده صحت و بطلان بیع اسکناس محل اختلاف نظر است. برخی فقیهان آن را باطل و برخی دیگر آن را جایز می‌دانند. نظر به اینکه اسکناس، مال، عین و معدود تلقی شده و فروش آن در برخی حالات دارای منفعت عقلایی است، مقالۀ حاضر بیع آن را صحیح می‌داند. اما در صورتی که انگیزۀ چنین بیعی فرار از ربای قرضی باشد، بیع یادشده صوری و باطل خواهد بود. از آنجا که در اکثر موارد عنوان بیع اسکناس برای ظاهر‌سازی و فرار از ربای قرضی است، این ظاهر غلبه داشته، مدعی صحت باید خلاف آن را اثبات کند. کلیدواژه‌ها: بیع صوری؛…

چکیده بغی عبارت است از خروج و جبهه گیری گروهی از مسلمانان مقابل امام عادل و قیام براندازانه ضد او. بر اساس ادله و قراین، ضرورت جهاد و مقابله با باغیان و خروج کنندگان بر «امام عادل» شامل خروج کنندگان بر ولی فقیه نیز می شود و این عنوان، اختصاص به امام (ع) ندارد. البته لازم است، پیش از هرگونه اقدام قهرآمیز ضد این گروه، آنان را ارشاد و راهنمایی کرد و به شبهه های احتمالی آنان پاسخ داد. باغیان، محکوم به کفر نیستند و در صورت صلاحدید حاکم اسلامی، اموال آنان، مصادره نمی شود. چنانچه خروج کنندگان بر پیشوای…

چکیده یکی از اندیشه‌های بنیادین و مؤثر در تحولات سیاسی و مذهبی تاریخ ‌اسلام در قرن دوم هجری، ضرورت مقابله مسلحانه رهبران دینی بر ضدّ خلفا و حاکمان اموی و عباسی بود. این باور، با پیگیری مداوم از سوی زیدبن‌علی (م 122ق) علیه حکومت اموی بروز یافت و بعدها نیز توسط زیدی‌مسلکان با عنوان «قیام به سیف» دنبال شد. نوشتار حاضر، بر آن است با بهره‌گیری از نظریه «محرومیت نسبی» رابِرت‌گِر، زمینه‌ها و عوامل شکل‌گیری این عقیده را بررسی نماید. یافته‌های تحقیق، بیانگر آن است که محرومیت پیش‌رونده جامعه شیعی، به دلیل تحولات تاریخی پس از عصر نبوی، به‌تدریج سبب…