مقالات

چکیده امامت، یكی از آموزه‌های مهمّ اسلامی است كه از دیر زمان، مورد اهتمام و بحث و تحقیق مذاهب و متفكران اسلامی بوده است، در این میان، شیعه امامیه برای امامت، اهداف، رسالت‌ها و شاخص‌هایی را تعریف كرده است كه به سبب آنها، امامت در تفكر شیعی از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است و اگر دیگر مذاهب اسلامی، امامت را از واجبات فقهی می‌دانند، شیعه آن را از اصول اعتقادی می‌شمارد.
اطلاعات و تحقیقات از نظر اسلام (15) نویسنده: علی احمدی میانجی بخشی از مقاله: در اینجا استاد علامه طباطبائی(ره)به معنای لطیفی اشاره کرده و می‌فرماید: در آیهء قل اذن خیر لکم،اضافه از نوع اضافه حقیقی است یعنی آن حضرت سماع‌ است(زیرا از باب زید عدل فرموده«اذن»)و تنها آنچه را که خیر شما در آن است‌ می‌شنود،سخن خدا را که وحی است و خیر شما در آن است و همچنین سخنان مؤمنین را که نصحیت و خیرخواهی بوده و در آن نیز خیر شما هست می‌شنود و ممکن است اضافه از (20)-تلخیصی است از تحقیقات شیخ بزرگوار در فرائد الاصول،در حجیت…
چکیده هدف این پژوهش، تحلیل «حسن خلق» در روایات اسلامی است. روش پژوهش کتابخانه‌ای و تحلیل محتواست. یافته‌های این پژوهش در بعد چیستی آن است که اولاً، حسن خلق مربوط به قلمرو روابط اجتماعی است، نه همه قلمروها؛ ثانیاً، برای مصادیق آن، دست کم در این پژوهش، هشت مصداق به دست آمد که عبارت‌اند از: الفت‌گیری و الفت‌پذیری، نرم خویی، خوش‌گویی، خوش‌رویی، شوخ‌طبعی، خرسندی در خوشایندها، ناخرسند نشدن در ناملایمات، و مهار خشم. در بعد چگونگی تأثیر، سه عنصر (وسعت، سهولت و زینت) بیان کننده آن هستند؛ به این شکل که حسن خلق یک خُلقِ مثبتِ توسعه یافته‌ای است که…
چکیده با ظهور اسلام در شبه‌جزیرﮤ عربستان ساختار غیرمتمرکز و توسعه‌نیاﻓﺘﮥ آن دچار لغزش شد. نظام اجتماعی و سیاسی حاکم بر آن که بر قبیله مبتنی بود، برای اداﻣﮥ حیات و بقای خود واکنش نشان داد. در این میان برخی قبایل و طوایف نیز که اسلام را برای خود دارای کارکرد می‌دانستند و آن را پذیرفته بودند، با هجرت پیامبر اسلام(ص) و مسلمانان، زﻣﻴﻨﮥ شکل‌گیری حکومت اسلامی را مهیا کردند. تفاوت رویکرد این قبایل در دو قطب ظهور اسلام، یعنی مکه و مدینه که یکی خاستگاه اسلام بود و دیگری بستر گسترش رسالت پیامبر، باتوجه به نسب قحطانی و عدنانی…
چکیده این پژوهش در پی فهم زمینه‌ها و علت‌های مؤثر در انتخاب امیران کوفه و همچنین برکناری آنها در دوران خلافت عمربن‌خطاب است. برای انجام این پژوهش فرمانروایی یکی از امیران مشهور کوفه، یعنی عماربن‌یاسر، بررسی می‌شود که به دستور خلیفه وقت، عمربن‌خطاب، انتخاب شد و پس از یک سال عزل شد. ازآنجاکه دربارﮤ این موضوع به‌صورت پراکنده و متناقض گزارش‌هایی در منابع اسلامی آمده است و پژوهش‌های معاصر یا بیشتر رویکرد توصیفی داشته‌اند یا به ابعاد مختلف آن کمتر توجه کرده‌اند، ضرورت پژوهش بیشتر دریافت می‌شود. پژوهش کتابخانه‌ای حاضر از نوع مطاﻟﻌﮥ تاریخی و توصیفی و تحلیلی است. نتایج…
چکیده خاندان نوبخت یکی از خاندان­ های دانش­ دوست ایرانی (از خطه خوزستان فعلی)­ بودند که در عصر اول عباسی تلاش زیادی در راه احیای فرهنگ ایران باستان و پیوند اندیشه­ های ایرانی با اندیشه ­های شیعه از خود نشان دادند. اگر چه با ورود اسلام به ایران ساختار طبقات اجتماعی، آن‌گونه که در سابق بود، در هم­ ریخت؛ اما بعضی از خاندان­های دانش ­پژوه مانند خاندان نوبخت، با استخدام در کادر اداری و دیوانی، ضمن این­که موقعیت سابق خود را حفظ کردند؛ حافظ و ترویج­ دهندة بسیاری از آداب و سنت­های اصیل نیاکان خود در بین مسلمین شدند. خاندان…
چکیده در مورد سال و ماه و حکومت همزمان با وقوع قیام توابین، در منابع نخستین تاریخ اسلام، اقوال مختلف بلـکه متضادی ذکر شده که مجمـوعاً شـامل هفت قول است. و گاه در یک منبع، در ذکر زمان حوادث مربوط به توابین، تاریخ­ هایی بیان شده­ است که با یکدیگر ناسازگارند. نویسندة مقاله توانسته است با مقایسة زمان­ های بدست داده شده در منابع متقدم و استفاده از شواهد تاریخی و نیز بهره ­گیری از نقشة مسیر حرکت توابین و همچنین با محاسبة مسافت طی شده توسط توابین براساس منازلی که از کتاب­ های جغرافیای تاریخی به­ دست آمده­ است…
چکیده جایگاه برجسته شیخ صدوق در منابع حدیثی شیعه بر همگان آشکار است و روایاتی که وی از میان اصول و سایر کتب از طریق مشایخش گرد آورده، طی قرون متمادی به عنوان یکی از منابع اصلی و مورد اعتماد شیعه امامیه در موضوعات مختلف به شمار می‌آمده است. از طرفی موضوع غیبت حضرت ولی عصر(عج) از زمان غیبت صغری تاکنون، یکی از موضوعات جنجالی در میان امامیه و سایر فرق شیعه بوده و همواره از سوی دیگران در این زمینه شبهاتی القاء می‌شده است. شیخ صدوق با توجه به اهمیت این موضوع در عصر خود و مشکلاتی که به…
چکیده انتساب تفسیر امام حسن عسکری(ع) در بین علما، همواره محل بحث و اختلاف‌نظر بوده است. یکی از دلایل مهم مخالفان این تفسیر، ضعف سند آن است. مقالۀ حاضر با تحلیل سند این تفسیر و بررسی دیدگاه‌های مختلف در این زمینه، در صدد بررسی انتساب این تفسیر است. تحلیل سند تفسیر نشان می‌دهد که برخی از افراد سلسلۀ سند که شامل استرآبادی و راویان این تفسیر می‌شود، مجهول‌الحال‌اند؛ ازاین‌رو، سند تفسیر ضعیف است و انتساب این تفسیر به امام حسن عسکری(ع) ممکن نیست. در این بین، تنها راه ممکن در اعتبار بخشیدن به آن، استناد به اعتماد شیخ صدوق به…
چکیده راهی ناپیموده در حوزهٔ پژوهش های اخلاق اسلامی وجود دارد که آثار عمیقی در رفتار فرد می تواند داشته باشد. این راه را می توان «اخلاق معیاری» نامید که در میراث اخلاقی ما جز اشاراتی بر آن نمی توان یافت. اخلاق معیاری می کوشد «کارنامهٔ اخلاقی فعلی فرد» را در اختیار او قرار دهد و معیارهایی برای وی فراهم آورد که به کمک آن نه تنها بتواند نفس خود را محک بزند که مثلاً خلق نیکوی صداقت را به واقع داراست، یا از خُلقی سوء مانند حسد مبراست، بلکه از وضعیت کلی اخلاقی خویش نیز آگاه شود. برخی آیات…
چکیده به سبب آنکه عواطف و احساسات، تأثیر فراوانی در بروز رفتارها دارند، تربیت عاطفی اهمیت بسیاری دارد؛ اما مسئله‌ی پژوهش این است که امروزه، جای اندیشه‌های اسلام و به‌طور خاص، نهج‌البلاغه برای تربیت عاطفی در کنار آموزه‌های سایر مکاتب تربیتی، خالی است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، اصول و روش‌های تربیت عاطفی با تأکید بر دیدگاه امام علی علیه‌السلام بررسی شده است. ابزار پژوهش، فیش بوده و داده‌ها، به­صورت کیفی تجزیه ‌و تحلیل شده‌اند. هدف پژوهش، ارائه‌ی اصول و روش‌های کاربردی به متولیان امر تعلیم و تربیت است تا بتوانند با الهام گرفتن از اندیشه‌های حضرت…