پایان نامه ها

چکیده: پژوهش حاضر ضمن تبیین و بررسی مستندات قرآنی خطبه امام رضا (ع) که در بیان فضل و رتبه امام در مرو ایراد فرمودند، به اثبات وجوب سه ویژگی اساسی برای امام به‌عنوان جانشین پیامبر (ص) می‌پردازد، که از منظر آیات مورد استناد ایشان در خطبه مذکور و همچنین روایات تأویلی وارده در ذیل آن‌ها به دست می‌آید. سه ویژگی عمده؛ انتصاب الهی، عصمت و علم که به فرموده امام رضا (ع) عقول مردم از درک و تشخیص آن عاجزند؛ و لذا تعیین امام را در انحصار خداوند قرار می‌دهد. این پژوهش با بررسی دسته‌ای از آیات ناظر به هر…

چکیده: این پژوهش درباره تحلیل قرآنی سیره اجتماعی و سیاسی امام رضا (ع) است که در سه فصل تهیه و تنظیم شده است؛ که فصل اول آن در سه بخش به مبانی بحث اشاره دارد. بررسی سیره‌ی امام رضا (ع) و سایر اهل‌بیت (ع) نشانگر انطباق و هماهنگی کامل آن با قرآن دارد و رفتار و کردار و حرکات و سکنات آن‌ها جدای از قرآن نبوده که در فصل دوم به بررسی سیره اجتماعی امام رضا (ع) در دو بخش که بخش اول آن برخوردهای امام (ع) با گروه‌ها و فرق که در زمان او فعالیت‌های زیادی داشته‌اند، اشاره دارد…

 چکیده: مسئله‌ی وجود خداوند از مسائل اصلی انسان، و تعیین کننده‌ی نوع زندگی فرد و زیربنای افکار و اعتقادات او می‌باشد. توحید و یگانگی خداوند نیز اولین و مهم‌ترین اصل اعتقادی یکتاپرستان و اساسی‌ترین رکن رسالت پیامبران است. دوران امام رضا (ع) مصادف با ظهور مکاتب مختلفی بود، که بر اساس افکار خودشان و با به‌کارگیری براهین عقلی اقدام به طرح سؤالات و شبهات اعتقادی در باب خداشناسی می‌کردند، با توجّه به ارزش و اهمیت عقل و براهین عقلی در اسلام، امام (ع) نیز با توجه به اهمیت مبانی عقلی، در چنین شرایطی با تکیه بر برهان‌های عقلی در برابر…

چکیده: یکی از مباحث مهم کلامی بحث تبیین و تحلیل صفات الهی امام است، که موضوع این رساله است. پرسش محوری این رساله این است که، از نظر امام رضا (ع) امام چه اوصاف و ویژگی‌هایی دارد؟ و این صفات در سخنان ایشان چگونه تبیین می‌گردد؟ بررسی روایات نشان می‌دهد که از منظر این بزرگوار، امام همانا حجت خداوند بر روی زمین، و واسطه‌ی فیض الهی است؛ و حضورش در همه زمان‌ها و اعصار ضرورت دارد. امامت امری است الهی، که در وجود هر آن‌کس که بخواهد قرار می‌دهد. دریافت و حفظ و رسانیدن احکام و حکمت‌های الهی (هدایت تشریعی)…

چکیده: یکی از افتخارات بزرگ آیین مقدس اسلام، توجه خاص و تأکید فراوان در نظام خانواده است. اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده و برقراری روابط سالم میان زن و مرد، والدین و اولاد، امروز بر کسی پوشیده نیست. جامعه یک مجموعه‌ای است متشکل از افراد که طبق قوانین خاص با هم زندگی می‌کنند، اگر افراد آن جامعه دارای استعداد خوب و سپس اخلاق و روحیات عالی باشند، آن جامعه نیز موفق خواهد بود. باید مرد و زن همواره از دیدن یکدیگر لذّت می‌برند و در کارهای مربوط به خود نشاط و آمادگی بیشتری برای حل مشکلات و یا استقامت در…

چکیده: از نظر عرفانی حضرت رضا (ع) دارای بالاترین مقامات عرفانی می‌باشد. ایشان تجلی توحید ذاتی، صفاتی و افعالی و سرسلسله توحید خاصی‌ هستند. زهد خاص الخاص را داشتند و نسبت به دنیا زاهد و بی‌رغبت بودند. آن حضرت خوف و ترس را یکی از شاخصه‌های مؤمن می‌دانستند. بر این عقیده بودند، بنده باید جز از گناهانش از کسی نترسد، و جز از خدایش از کسی واهمه نکند، و مؤمن همیشه باید ترسان و امیدوار باشد. حضرت رضا (ع) مظهر و جلوه‌ی شکر الهی بودند و سجده‌های طولانی آن حضرت نشانگر این است که ایشان تشنه وصال معبود می‌باشند؛ و…

چکیده: خدای متعال برای هدایت انسان‌ها، پیامبران را به‌سوی مردم ارسال می‌داشت. پس از پیامبران، اوصیای ایشان عهده‌دار حفظ شریعت آنان بوده و سعی بر آن داشتند، تا جامعه را از انحراف و هلاکت رهایی بخشند. در زمان هشتمین وصی پیامبر (ص)، امام رضا (ع)، به لحاظ وجود زندیقان، بحث‌های کلامی بسیار وسیعی، درباره مواردی چون توحید و اصل اثبات وجود خداوند، به‌شدت مطرح بوده است. با شروع نهضت ترجمه، ورود بی‌محابای علمای سایر ادیان آسمانی نظیر مسیحیان، یهودیان و زرتشتی‌ها به مراکز قدرت، بحث‌های پردامنه‌ای در زمینه عصمت انبیاء (ع) و نبوت پیامبر اکرم (ص) به دنبال داشت. علاوه…

چکیده: یکی از مباحث مهم اخلاق نظری – کاربردی که ایده‌های امروز جامعه مسلمانان را به چالش فراخوانده، مسئله آزادی و آزاداندیشی است. هرچند این مسئله از دیرباز به شیوه‌های مختلف مورد توجّه بوده، امّا با پیدایش انقلاب صنعتی و پیشرفت نبوغ بشری به شیوه جدیدتری مورد پالایش قرار گرفته و با جلب افکار فرق و مکاتب مختلف، سبب طرح تئوری‌های گوناگون به جهت ارائه الگوی کاملی برای آزاداندیشی گردیده است. از این‌رو نگارنده در نوشتار حاضر، با توجّه به نیاز علمی جامعه امروزی به حل این مسئله به جهت جلوگیری از گرفتار شدن در دام گرداب نظریات ناقص نظریه‌پردازان،…

 چکیده: در طول دوره‌ی حضور ائمه معصومین (ع) از امام علی (ع) تا امام دوازدهم (عج)، شیعیان نیز مانند دیگر گروه‌های اسلامی، بنا به دلایل مختلف، به فرق گوناگونی تقسیم شده و انشعاباتی یافتند؛ ظهور و بروز چشم‌گیر فِرق شیعی را می‌توان پس از شهادت امام حسین (ع) دانست، و ادامه‌ی تفرّق و فرقه فرقه شدنِ شیعیان را در زمان سایر امامان معصوم (ع) شاهدیم که البته این فرقه‌ها در دوره‌های دیگر امامان، بعضی مضمحل، نابود یا کمرنگ می‌شدند؛ و از آن طرف، فرق دیگری جان گرفته و به وجود می‌آمدند. زمان امام رضا (ع)، یکی از دوران‌هایی است که…

چکیده: انسان برای اجتماعی بودن، ناگزیر به برقراری ارتباط با سایر انسان‌هاست. از اولویت‌های ادیان آسمانی، بعد از اطاعت و پرستش خداوند، راه چگونه زیستن است، که یکی از زیرشاخه‌های آن آموختن مهارت‌های ارتباطی است. دین اسلام به‌عنوان کامل‌ترین دین الهی در جهت آموزش این اصول به مخاطبان خود اهتمام داشته است. این نوشتار درصدد بازیابی آموزه‌های ارتباط مؤثر در گفتار و رفتار هشتمین امام معصوم (ع) است. در این تحقیق تلاش شده است، ضمن بررسی اجمالی عوامل و موانع برقراری ارتباط مؤثر به‌عنوان یکی از مهارت‌های زندگی در آثار موجود، به بررسی احادیث حضرت رضا (ع) در این خصوص…

چکیده: حکومت امویان که نمادی از عصبیت عربی بود، پس از هشتاد سال با انقلاب عباسیان فروریخت. عباسیان با شعار «الرضا من آل محمد» توانستند حمایت توده‌های ایرانی را که از گرایشات علوی برخوردار بودند جلب نمایند. به‌مجرد پیروزی انقلاب عباسی، ایرانیان به چهره سالوس و تزویر خلفای عباسی پی بردند. ایران به‌ویژه خراسان عرصه شورش‌ها و نهضت‌ها گردید. قیام‌های علویان علاوه بر عراق و حجاز، در خراسان نیز مورد استقبال توده‌های خراسانی واقع شد. این مسئله برای عباسیان که خلافت خویش را مدیون خراسانیان می‌دانستند، خطر جدی به شمار می‌رفت. مأمون علیرغم سیاست خلفای سلف خویش در سرکوبی، تدابیر…

چکیده: دوران ولایتعهدی امام رضا (ع) در سال‌های 201 تا 203 هجری قمری، از مقاطع حساس تاریخ شیعه است، و پژوهش حاضر با روش توصیفی تاریخی به بررسی این موضوع در سه حوزه عوامل واگذاری ولایتعهدی به آن حضرت، علل پذیرش این امر از سوی ایشان، و پیامدهای این پذیرش پرداخته است. عباسیان که با شعار «الرضا من آل محمد» و ادعای دوستی با علویان، موفق به سرنگونی امویان شده و به قدرت دست یافتند، در طول دوران حکومت خود، دشمنی با علویان را پیشه ساختند. مأمون که پایه‌های حکومت خود را بر اساس نزدیکی و دوستی با ایرانیان استوار…