چکیده
بی تردید فرد مسلمانی که میخواهد در فضای شریعت قرار گیرد با محدودیت‌هایی برای انجام مصارفش روبرو است. در واقع شریعت اسلام با آموزه‌های خود در قالب کتاب و سنت معصومین(ع)، بایدهای رفتار مصرفی فرد مسلمان را تبیین نموده و اهداف و انگیزه‌های او را نیز مطابق با این آموزه‌ها، در او نهادینه میکند. شناخت درست از قوانین و مقرارت و همچنین محدودیت‌های مصرفی یک فرد مسلمان در چارچوب دین اسلام، برای تبیین الگوی مصرف نقش حیاتی دارد. در این تحقیق تلاش شده است ضمن شناخت این عوامل به بررسی پیشفرض‌ها و مفروضات این الگو پرداخته شود و یک الگوی مصرفی مستقل در اسلام متفاوت از الگوی مصرفی سرمایه داری را اثبات نمود. سؤالات و فرضیه‌های این تحقیق در مورد وجود الگوی مصرف مستقل است که مفروضات و محدودیت‌های متفاوت از مفروضات و محدودیت‌های موجود در الگوی مصرف سرمایه داری را میطلبد. روش انجام این تحقیق نیز توصیفی، تحلیلی و اسنادی بوده است و از اسناد مربوطه به صورت کتاب، مقاله و پایان نامه استفاده شده است. در این تحقیق این نتیجه بدست آمده است که عمده مفروضات و محدودیت‌های فرد مسلمان متفاوت از یک انسان اقتصادی در نظام سرمایه داری است و از این رو الگوی مصرف اسلامی با توجه به محدودیت‌ها و مفروضات خاص خود شکل میگیرد. در الگوی مصرف اسلامی، یک فرد مسلمان درآمد خود را ابتدا به مصارف خود شامل مصارف واجب اختصاص میدهد. درآمد مازادی را که بعد از مصرف فرد مسلمان باقی میماند، میتواند به انفاق اختصاص یابد یا سرمایه گذاری گردد. اگر بازده سرمایه گذاری درآمد مازاد بر مصرف برای مصرف کننده مسلمان بزرگتر از پاداش مصرف آخرتی آن باشد، در آن صورت درآمد مازاد بر مصرف خود را سرمایه گذاری میکند. اما اگر بازده سرمایه گذاری درآمد مازاد بر مصرف کوچکتر از پاداشی باشد که مصرف کننده مسلمان به علت مصارف اخروی آن در ذهن دارد، درآمد مازاد خویش را انفاق مینماید.