ایده «بلاکیف» در کشاکش دو خوانش وجودی و مفهومی

چکیده
ایده «بلاکیف» نظریه ای است که دو گرایش اهل حدیث – و در ادامه آن ها جریان سلفیه –  و اشاعره، برای فرار از تشبیه در مباحث اسماء و صفات از آن بهره گرفته اند. واژه «بلاکیف» هرچند میان سلفِ از اهل حدیث، حداقلی مطرح شده اما معنا و محتوای آن، بویژه در حل مسئله صفات خبری خداوند بسیار پر بسامد است. ابوالحسن اشعری، به سان احیا گر تفکر اهل حدیث در سده چهارم، و برخی از هواداران تفکر او از همین ایده در حل مشکل تشبیه، استفاده کرده اند. سلفیه هم به دلیل پیرویِ روشی و محتوایی از سلف، امروزه از این ایده در تبیین دیدگاه خویش در توحید اسماء و صفات خداوند بسیار سود جسته اند. اما آیا بهره برداری جریان های فوق الذکر در حل مشکل تشبیه از این ایده، تا چه اندازه یکسان است؟ این نوشتار در صدد است رویکردِ سلف، اشاعره و جریان سلفی گری را نسبت به کاربست ایده «بلاکیف» واکاوی کند.